Brandweerlieden bouwen een waterkering in de middeleeuwse wijk Kampa om te voorkomen dat overstromingswater de straten in stroomt, in Praag, Tsjechië. (Foto: Reuters)
Zandzakken worden klaargemaakt in Oostenrijk, reservoirs zijn leeggemaakt in Tsjechië en er worden plotselinge overstromingen verwacht in Polen, terwijl meteorologen waarschuwen voor dagen van "potentieel catastrofale" regenval. De Poolse premier Donald Tusk heeft gezegd dat er "geen reden is tot paniek", na het bijwonen van een briefing over overstromingsrisico's in Wroclaw, te midden van voorspellingen van 15 cm regenval in vier zuidelijke provincies.

In Oostenrijk heeft hevige regenval en sneeuwval in de bergen al geleid tot verstoring van het verkeer en bondskanselier Karl Nehammer heeft gezegd dat het leger klaarstaat om indien nodig tot 1.000 soldaten in te zetten.

De Tsjechische hoofdstad neemt geen enkel risico, na overstromingen die de stad twee decennia geleden verwoestten.

Beelden uit 2002 van overstroomde metrostations, bewoners die geëvacueerd worden in rubberboten en olifanten die verdrinken in de dierentuin van Praag, zijn in het lokale geheugen gegrift.

Vanmorgen vroeg sloot een zware stalen poort, een meter dik, het zogenaamde Duivelskanaal of Certovka af, een strook water die door de historische wijk Mala Strana in Praag snijdt voordat het weer samenkomt met de rivier de Moldau. De Certovka-poort is onderdeel van een landelijk netwerk van waterkeringen waarvan functionarissen zeggen dat ze meer dan € 1 miljard hebben gekost om een ​​herhaling van de catastrofale schade van 1997 en 2002 te voorkomen.

Praag hoopt de ergste overstromingen te ontlopen. Dit weekend is de aandacht gericht op de centrale en oostelijke delen van het land, met name Noord-Moravië, waar in 1997 50 mensen omkwamen.

De Jeseniky-bergen kunnen de komende drie dagen zo'n 400 mm water ontvangen, en dat water zal vervolgens via de rivier de Oder (Odra in het Tsjechisch) naar Polen stromen, waarbij ze onderweg een aantal steden en dorpen passeren.

Nadat hij een briefing van de hulpdiensten in het zuidwesten van Polen had bijgewoond, wilde Donald Tusk het publiek geruststellen dat de voorspellingen "niet al te alarmerend" waren en dat er geen reden was om iets op een schaal te voorspellen dat een bedreiging voor het hele land zou kunnen vormen.

Het Poolse territoriale leger stond paraat, zei hij, en in een van de vier zuidelijke provincies, Malopolska, waren naar schatting twee miljoen zandzakken opgeslagen, terwijl er nog eens een miljoen beschikbaar waren in Neder-Silezië, de provincie rond Wroclaw.

"Als er iets te verwachten is, en dit is waar we op voorbereid willen zijn, dan is het natuurlijk plaatselijke overstromingen of zogenaamde plotselinge overstromingen", voegde hij toe.

Duizenden inwoners moesten de trappen van hun flatgebouwen in Wroclaw gebruiken, omdat de liften waren gesloten vanwege de angst voor overstromingen, meldden lokale media.

Het Poolse Instituut voor Meteorologie en Waterbeheer breidde later het hoogste waarschuwingsniveau uit van de vier zuidelijke provincies naar de monding van de rivier de Odra in Szczecin, waar deze uitmondt in de Oostzee.

Oostenrijk beleefde de warmste augustus sinds het begin van de metingen, volgens het federale instituut Geosphere Austria.

Nu waarschuwt het voor 10-20 cm regenval in veel regio's in een kwestie van dagen. Op sommige plaatsen is ruim 20 cm mogelijk, vooral in de bergen van Opper- en Neder-Oostenrijk en in het noorden van Opper-Stiermarken.

Het Oostenrijkse stormwaarschuwingscentrum UWZ meldt dat in sommige gebieden eerdere records voor de hele maand september "binnen enkele dagen worden overtroffen".

Manuel Kelemen, meteoroloog voor Puls24 TV, zegt vanuit meteorologisch oogpunt: "wat we meemaken is buitengewoon, zo niet ongekend".

Het spoorwegnet OEBB heeft alle passagiers geadviseerd om niet-dringende reizen uit te stellen. Een deel van de Tauern-spoorlijn tussen Bad Hofgastein en Böckstein in de provincie Salzburg is gesloten vanwege hevige sneeuwval.

Overstromingen en aardverschuivingen zijn mogelijk, met stormachtige winden die worden verwacht in de hoofdstad Wenen. Hulporganisatie Caritas heeft een oproep gedaan aan vrijwilligers om te helpen in de getroffen gebieden.

Ook aan de grens in de Duitse deelstaat Beieren wordt aanhoudende zware regenval verwacht.

Dit is natuurlijk een regionale, geen nationale noodsituatie, waarbij een groot deel van Centraal-Europa is getroffen. Maar een herinnering aan nationale prioriteiten kwam eerder deze week toen Tsjechische functionarissen zeiden dat ze gedwongen waren een Duits verzoek om te stoppen met het leegpompen van reservoirs in de rivier de Moldau, die uitmondt in de rivier de Elbe (Labe in het Tsjechisch) en verder naar Duitsland, na de instorting van een brug in Dresden.

Die reservoirs - een serie van negen dammen die bekend staan ​​als de Moldau-cascade - moeten halfleeg zijn om te kunnen omgaan met wat dit weekend in petto heeft.