Premier Imran Khan van Pakistan door middel van een motie van wantrouwen op 9 april 2022 afgezet. Direct na zijn afzetting beschuldigde Khan Amerika ervan samen met het Pakistaanse leger een rol te hebben gespeeld in zijn afzetting. Tussen Pakistan en Amerika hebben vaker ideologische verschillen een rol gespeeld in het afzetten van regeringsleiders. Premier Zulfikar Ali Bhutto ondersteunde de Amerikanen niet in hun oorlog in Vietnam en Imran Khan weigerde Amerika toestemming te geven voor een Amerikaanse basis in zijn land.

Op 4 augustus 2024 legde Sheikh Hasina haar functie als premier van Bangladesh neer. Ook zij beschuldigde de Amerikanen ervan de hand te hebben gehad in haar aftreden. Het conflict tussen Bangladesh en Amerika had te maken met meer strategische dan ideologische belangen. De Amerikanen willen op het kleine eiland Saint Martin in het noordoostelijk deel van de Baai van Bengalen een militaire basis aanleggen zodat zij het hele gebied rondom de Baai kunnen controleren. Maar Sheikh Hasina noch Zulfikar Ali Bhutto en noch Imran Khan wilden kathputlis (marionetten) zijn van de Verenigde Staten. Zij moesten dus weggezet worden.

De Amerikanen ontkennen altijd alles en bewijzen voor deze beschuldigingen zijn moeilijk te vinden. Maar de Amerikanen moeten nooit worden onderschat. Zij hebben de motieven en de middelen om regeringen te verwijderen, Volgens schattingen hebben de Amerikanen tijdens en na de Koude Oorlog ruim 72 regeringen afgezet of vervangen. Suriname stond in 1983 ook op de lijst!

Koude Oorlog: dood aan democratieën
In juni 2024 verscheen een boek getiteld What really went wrong: The West and the Failure of Democracy in the Middle East van de Amerikaans-Libanese professor van Internationale Betrekkingen, Fawaz Gerges. Kijkend naar de gebeurtenissen in Iran, Egypte, Syrië en Libanon vertelt Fawaz hoe naoorlogse Amerikaanse leiders een duivelspact sloten met machtswellustelingen en autocraten in Zuid- en Zuid West Azië. Amerika probeerde progressieve regeringen te temmen en repressieve regeringen te beschermen in ruil voor behartiging van Amerikaanse belangen.

Volgens de columniste, Maleeha Lodhi, is “de instabiliteit van het Midden-Oosten niet geworteld in factoren die inherent zijn aan de regio, zoals eeuwenoude haat, tribalisme of primordiale loyaliteiten en chronisch geweld”. Die instabiliteit is juist het resultaat van rampzalige Westerse/Amerikaanse beslissingen op het gebied van de buitenlandse politiek tijdens de Koude Oorlog en interventies die blijvend hun stempel hebben gedrukt in de regio. Genoemd worden de door de CIA gesponsorde staatsgreep in 1953 tegen de Iraanse premier Mohammad Mossadegh en de confrontatie met de Egyptische president Gamal Abdel Nasser in 1956.

Fawaz benadrukt dat Amerika’s obsessieve bestrijding van het Sovjet communisme en eeuwigdurende toegang willen hebben tot goedkope olie, brachten regeringen in Washington ertoe om bondgenootschappen te sluiten met repressieve autocratische regeringen. De interventies resulteerden in het verdwijnen van seculiere nationalistische leiders, die vervangen worden door personen die ondergeschikt worden gemaakt aan de Westerse belangen. Fawaz benadrukt dat de gevolgen van deze breuken nog steeds het Midden Oosten achtervolgen.

Amerika vervangt Europa
Toen het Europese kolonialisme in het gebied eindigde, was er hoop op het begin van een tijdperk van economische en politieke vrijheid en welvaart. Maar de Amerikanen vervolgden het Europees beleid waardoor de situatie onveranderd bleef. De Westerse elite ging allianties aan met de elites in de het gebied en duwde de politieke leiders in de richting van het militarisme, autoritarisme en vooral de versterking van de politieke islam en intensivering van sektarische rivaliteiten.

Fawaz wijst er ook op dat het wegzetten van Mossadegh en de acties tegen Nasser die tot de Suez crisis leidden, betekenden ook een ondermijning van de Amerikaanse betrekkingen met de Arabische en islamitische wereld. Progressieve leiders als Mossadegh en Nasser werden gebrandmerkt als communisten vanwege hun streven naar onafhankelijkheid en modernisering. De voorkeur van Washington ging uit naar het ondersteunen van zogenaamde autoritaire “sterke mannen”, een beleid dat anno 2024 voortduurt. “Dit gaat ook gepaard met de opportunistische westerse opvatting dat de Islam en de Arabische cultuur onverenigbaar zijn met de democratie”.

Fawaz concludeert dat zonder interventies tijdens de Koude Oorlog de huidige grimmige situatie in het Midden Oosten heel anders zou zijn als Amerika tolerantie had betoond tegenover landen die het niet eens waren/zijn met de Amerikaanse buitenlandse politiek. Ook stelt Fawaz dat het Amerikaanse imperialistische overwicht en de kruistocht uit de Koude Oorlog, de geopolitieke- en strategische rivaliteit in de regio heeft aangewakkerd en de hoop op eenheid en regionale economische integratie heeft doen wankelen.

Suriname
Het is goed om in herinnering te brengen dat in 1983 de Amerikanen Suriname wilden binnenvallen. In zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 26 september 1983 noemde president Reagan Suriname expliciet als voorbeeld van een land waar straatgewelddadigheden plaatsvonden.  Maar het plan van Reagan kreeg geen steun , want volgens toenmalige CIA directeur, admiraal Stanfield Turner, waren Surinamers vredelievende en godvrezende mensen die niemand kwaad doen en veel van dansen houden net als de Tahitianen van de Zuid Pacific.

Rudie Alihusain