VN-expert: Haïti heeft 5.000 buitenlandse politieagenten nodig

Terwijl het bendegeweld woedt, zegt een VN-expert dat Haïti nu 5.000 buitenlandse politieagenten nodig heeft. Een
nieuw rapport zegt dat het aantal slachtoffers van bendegeweld enorm is gestegen en roept op tot snelle inzet van door de VN gesteunde internationale veiligheidstroepen.


Haïti heeft zo'n 5.000 internationale politiemensen nodig om het 'catastrofale' bendegeweld aan te pakken, dat volgens een deskundige van de Verenigde Naties alleen al in de eerste drie maanden van dit jaar meer dan 1.500 mensen heeft gedood, waaronder veel kinderen.

De opmerkingen van William O’Neill kwamen donderdag toen hij een nieuw rapport presenteerde van het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR), waarin werd opgeroepen tot "onmiddellijke en gedurfde actie" om de "catastrofale" situatie in het land aan te pakken.

Haïti heeft jaren van politieke onrust en geweld gekend, maar de instabiliteit nam toe na de moord op president Jovenel Moise in 2021. Het daaropvolgende machtsvacuüm versterkte de invloed van de tientallen gewapende bendes die in het land actief waren, waaronder machtige groepen die het grootste deel van de hoofdstad Port-au-Prince controleren.

De onrust nam in februari toe toen zwaarbewapende rivalen onder leiding van voormalig politieagent Jimmy 'Barbecue' Cherizier hun krachten bundelden en golven van aanvallen ontketenden in een poging de niet-gekozen premier Ariel Henry af te zetten. Henry is momenteel buitengesloten van Haïti en heeft beloofd af te treden onder de druk, maar het geweld tegen ziekenhuizen, banken en andere kritieke instellingen gaat onverminderd door te midden van een toenemende honger- en ontheemdingscrisis.

Volgens het OHCHR-rapport is het aantal slachtoffers van bendegeweld vorig jaar enorm gestegen, met 4.451 doden en 1.668 gewonden. Honderden mensen werden gelyncht en vele anderen werden gestenigd of levend verbrand door de zogenaamde "zelfverdedigingsbrigades".

Bendes rekruteren en misbruiken jongens en meisjes, waarbij sommige kinderen worden vermoord omdat ze probeerden te ontsnappen, aldus het rapport.

Mensen zijn in hun huizen vermoord als vergelding voor hun vermeende steun aan de politie of rivaliserende bendes, terwijl anderen op straat zijn gedood door sluipschutters of in het kruisvuur, voegde het eraan toe. Eén van de slachtoffers was een baby van drie maanden oud.

Bendes maken ook gebruik van seksueel geweld "om mensen te brutaliseren, te straffen en onder controle te houden", aldus het rapport, waarbij vrouwen worden aangehaald die zijn verkracht tijdens bende-aanvallen in buurten, "in veel gevallen nadat ze hun echtgenoten voor hun ogen hadden zien vermoorden".

"De recente escalatie van geweld heeft de schendingen van de mensenrechten vergroot, waaronder moorden, ontvoeringen en verkrachtingen, vooral tegen vrouwen en jonge meisjes", aldus het rapport, en riep staten op om de snelle inzet van een door de VN gesteunde internationale veiligheidsmacht te steunen.

"Al deze praktijken zijn schandalig en moeten onmiddellijk stoppen", zei VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten Volker Turk in een verklaring, waarin hij opriep tot onmiddellijke actie in een land dat op de "rand van de afgrond" staat.

Op verzoek van de Haïtiaanse regering keurde de VN-Veiligheidsraad in oktober de inzet goed van een internationale missie om de veiligheid te helpen herstellen. Kenia heeft aangeboden de strijdmacht te leiden, maar de troepenmacht moet nog worden ingezet.

VN-functionarissen zeiden in juli vorig jaar dat Haïti tussen de 1.000 en 2.000 internationale politieagenten nodig heeft die zijn opgeleid om met bendes om te gaan, maar O’Neill zei donderdag dat de situatie vandaag zoveel erger is dat het dubbele van dat aantal en meer nodig zijn om de politie te helpen de controle over de veiligheid terug te krijgen.

"Het is meer dan dringend dat de strijdmacht daar op de een of andere manier, in welke vorm dan ook, zo snel mogelijk binnenkomt", zei O’Neill, waarbij hij waarschuwde dat als de inzet "veel langer duurt, er misschien niet veel" politiemacht zal zijn om ondersteunen.

Henry is ondertussen gestrand in Puerto Rico sinds de gecoördineerde aanvallen van de bendes begonnen terwijl hij Kenia bezocht, in een poging de details af te ronden voor de inzet van de door de VN goedgekeurde troepenmacht.

De Keniaanse premier William Ruto heeft sindsdien gezegd dat zijn land zal wachten tot er in Haïti een overgangsraad wordt opgericht om tot 1.000 man personeel in te zetten. Ook de Bahama’s, Bangladesh, Barbados, Benin en Tsjaad hebben personeel toegezegd.

Daarnaast faciliteren de Caribische leiders de oprichting van de nieuwe regeringsraad die zal worden gevormd uit verschillende Haïtiaanse politieke groeperingen na de aankondiging van Henry’s aftreden.

Er wordt verwacht dat het orgaan negen leden met stemrecht zal hebben, maar intern gekibbel over de verdeling van het gezag heeft de oprichting ervan vertraagd.