Haïti: Premier Henry stemt in om af te treden

De Haïtiaanse premier Ariel Henry heeft ermee ingestemd af te treden na weken van toenemende druk en toenemend geweld in het verarmde land. Het komt nadat regionale leiders maandag in Jamaica bijeenkwamen om een politieke transitie in Haïti te bespreken.

Henry is momenteel gestrand in Puerto Rico nadat hij door gewapende bendes werd verhinderd naar huis terug te keren. In een videotoespraak waarin hij zijn ontslag aankondigde, drong Henry er bij de Haïtianen op aan kalm te blijven.

"De regering die ik leid zal onmiddellijk aftreden na de installatie van een transitieraad", zei Henry. "Ik wil het Haïtiaanse volk bedanken voor de kans die mij is geboden. Ik vraag alle Haïtianen om kalm te blijven en alles te doen wat ze kunnen om de vrede en stabiliteit zo snel mogelijk terug te laten komen."

Henry, die het land vermoedelijk op interim-basis had geleid sinds juli 2021 na de moord op voormalig president Jovenel Moïse, had herhaaldelijk de verkiezingen uitgesteld, omdat hij zei dat eerst de veiligheid moest worden hersteld.

Veel Haïtianen hadden hem ondervraagd toen hij het land zo lang bestuurde zonder een gekozen president.

Zwaarbewapende bendes hebben hun greep op de straten van de hoofdstad Port-au-Prince verstevigd en de hoofdgevangenis aangevallen om duizenden gevangenen te helpen ontsnappen.

Ze eisten ook het aftreden van de niet-gekozen premier.

In de hoofdstad Port-au-Prince en de omliggende regio geldt een maand lang de noodtoestand, terwijl de avondklok is verlengd.

Matthias Pierre, voormalig minister van Verkiezingen in Haïti, maakte het nieuws over het ontslag van  Henry bekend in het Newsday-programma van de BBC voordat het publiekelijk werd bevestigd.

Hij noemde de huidige situatie in het land 'zeer precair'.

"De politiemacht is zwak en meer dan veertig politiebureaus zijn verwoest. Het leger is zeer beperkt en niet uitgerust; bendeleden bezetten het grootste deel van de binnenstad van Port-au-Prince en enkele regeringshoofdkwartieren."

"Binnenkort zullen de mensen geen voedsel, medicijnen en... medische ondersteuning meer hebben."

Pierre zei dat de bendes nu aandringen om deel uit te maken van een nieuwe machtsdelingsovereenkomst, en voegde eraan toe dat een dergelijke politieke regeling onmogelijk was zonder de 'steun' van een internationale strijdmacht.

Henry was in Kenia geweest om een overeenkomst te ondertekenen over de inzet van een internationale veiligheidsmacht om het geweld te helpen bestrijden, toen een coalitie van bendes politiebureaus aanviel en twee van de grootste gevangenissen van Haïti bestormde.

Een vliegtuig met Henry aan boord kon niet landen na aanhoudende aanvallen op de internationale luchthaven van Haïti.

Zijn ontslag werd al enkele dagen verwacht. De Caricom-groep van Caribische landen had haar standpunt duidelijk gemaakt dat hij werd gezien als een belemmering voor de stabiliteit van Haïti en dat hij zou moeten aftreden zodat de overgang naar een overgangsraad kon beginnen.

Het Witte Huis had aanvankelijk gewild dat Henry zou terugkeren naar Haïti om toezicht te houden op het overgangsproces, maar de wreedheid van de gevechten in het land heeft de afgelopen dagen in Washington de gedachten doen veranderen.

Zonder de steun van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken of zijn buren was het duidelijk dat Henry geen andere keus had dan af te treden.

Henry heeft de wens geuit om terug te keren naar Haïti, maar de veiligheidssituatie moet verbeteren voordat hij daartoe in staat is, aldus de VS die maandag bij de gesprekken in Kingston aanwezig was.

Een hoge Amerikaanse functionaris zei dat Henry eerst vrijdag de beslissing had genomen om af te treden, maar dat hij had gewacht op een officiële aankondiging zodat er gesprekken konden plaatsvinden.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft nog eens 100 miljoen dollar toegezegd aan de 1.000 man sterke, door de VN gesteunde veiligheidsmacht die Kenia naar verwachting in Haïti zal leiden.

De voorgestelde Amerikaanse bijdrage aan de veiligheidstroepen bedraagt nu 300 miljoen dollar na de aankondiging van Blinken, terwijl nog eens 33 miljoen dollar wordt toegewezen voor humanitaire hulp.

Na de bijeenkomst zei voorzitter van de Caricom-groep en Guyana-president Irfaan Ali: "Wij erkennen zijn ontslag na de oprichting van een overgangspresidentiële raad en de benoeming van een interim-premier."

President Ali zei dat de presidentiële overgangsraad twee waarnemers en zeven stemgerechtigde leden zal hebben, waaronder vertegenwoordigers van verschillende coalities, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld, en één religieuze leider.

De raad heeft het mandaat gekregen om "snel" een interim-premier te benoemen, zei hij, en voegde eraan toe dat iedereen die van plan is zich kandidaat te stellen voor de volgende verkiezingen in Haïti, niet zal kunnen deelnemen.

Gehoopt wordt dat de raad de weg zal vrijmaken voor de eerste verkiezingen in Haïti sinds 2016.