Zo gaan wij met inheemsen om in Suriname

Het is nu al bijna 2 weken geleden dat de bootramp op de Coppenamerivier zich heeft voltrokken op vrijdag 28 december 2018. Hierbij hebben van de 31 opvarenden 12 landgenoten van inheemse komaf het leven gelaten. Natuurlijk verschenen er zoals altijd ook dit keer weer van alle kanten moraalridders in de media die verantwoordelijkheidsgevoel acteerden.

Een delegatie van de overheid heeft een bliksem bezoek gebracht aan het gebied, terug in de stad echter hing er bij geen enkele overheidsinstantie de vlag halfstok. Oudjaar en alle feesten voor oudjaar werden ongestoord en uitbundig gevierd; nergens was iets van een stille loop of één minuut stilte te merken. Zo ging Suriname om met het leed van de eerste bewoners van ons land na dit rampzalig ongeluk. De overheid heeft ondertussen de begrafeniskosten helpen dragen en er is pas ruim een week na het ongeluk een dag van nationale rouw uitgeroepen.

Zoals we al decennia weten, is het inheemse volk de meest achtergestelde groep van Suriname. Inheemsen worden door een groot deel van de bevolking als dom betiteld. Er is daar zelfs een walgelijk liedje over gemaakt. Ook worden ze steevast weggezet als fervente alcoholmisbruikers en worden inheemse vrouwen als makkelijk te scoren lustobjecten gezien. Het is ook al jaren bekend dat er in bepaalde dorpen “sekstoerisme” plaatsvindt met minderjarige, onwetende meisjes door volwassen mannen uit “de stad”. Mede hierdoor worstelt de inheemse gemeenschap ook met de vloek van ongewenste tienerzwangerschappen. De meeste dorpen zijn slechts verlaten oorden, waar nauwelijks economische activiteiten plaatsvinden. De werkeloosheid onder de indianen is schrikbarend hoog.

Al deze moraalridders die al decennia lang in het machtscentrum zitten of hebben gezeten, hebben nooit daadwerkelijk aandacht aan de ontwikkeling en de rechten van de inheemsen besteed. Duur betaalde politieke leiders, volksvertegenwoordigers en bestuurders, hebben nauwelijks aantoonbare inspanning gepleegd om de bewustwording en ontwikkeling van deze groep te verhogen middels preventieve acties, onderwijs toegankelijker te maken of positieve discriminatie programma’s te bedenken. Elk jaar wordt er op het podium tijdens de viering van de “Dag der Inheemsen”, geroepen dat Inheemsen de grootste achtergestelde groep van Suriname zijn. Wat heeft de overheid er tot nu toe concreet aan gedaan?

Suriname is door het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens tot 3 keer toe veroordeeld wegens het schenden van de rechten van de Inheemsen en tribale volken van Suriname. In het Kaliña en Lokono vonnis wordt de republiek Suriname onder meer veroordeeld tot het wettelijk afbakenen van de traditionele woongebieden van de stammen. Er mogen daarin geen economische activiteiten worden ontplooid die de eeuwenoude levenswijze van de stammen kan verstoren en moet er een ontwikkelingsfonds worden geïnitieerd, waarvan het geld naar projecten moet stromen ten behoeve van de lokale inwoners. Dit vraagstuk speelt al jaren, maar opeenvolgende regeringen weigeren de inheemsen te gunnen wat hun toekomt. De regering van Suriname heeft tot 28 januari 2019 de tijd om dit vonnis uit 2015 uit te voeren. We zijn nu in 2019 en er is daadwerkelijk nog niets m.b.t. het uitvoeren van het vonnis gerealiseerd, afgezien van het vertalen van het vonnis.

Rol instanties
Wat ook opvalt is dat er in het geval van de recente bootramp, weinig tot geen hulp is gekomen van instanties die acute hulp hadden moeten bieden. Uit een interview met de kapitein van Kalebaskreek blijkt dat de inzet van de politie minimaal is geweest.

Militairen zijn niet ingezet zoals in andere landen gebruikelijk is en ook vanuit het Nationaal Coördinatie Centrum Rampenbeheersing (NCCR) was het oorverdovend stil. Als er in de stad een paar daken van huizen wegwaaien horen we de coördinator van het NCCR dagenlang op radio en tv.

Rol belanghebbenden zelf
Er valt ook wat te zeggen over de passieve houding van de totale inheemse gemeenschap in het algemeen. Het wordt tijd dat de inheemsen gaan begrijpen dat de overheid het inheems belang niet als prioriteit ziet en dat samenbundeling en het veroordelen van verdeel- en heersstrategieën, de enige manieren zijn om het bestaansrecht en ontwikkeling te versterken. Het is aan te bevelen dat de Vereniging Inheemse Dorpshoofden Suriname (VIDS) haar organisatiestructuur aanpast om meer resultaten te behalen op sociaal vlak. Er moet een plan van aanpak gemaakt worden om kwesties waar de inheemse gemeenschap mee worstelt, concreet aan te pakken. Maak hierbij gebruik van verschillende ter zake specialisten die hart voor de zaak hebben en vecht het niet uitvoeren van het Kaliña en Lokono vonnis o.a. aan. Steek als inheemse gemeenschap de hand in eigen boezem en laat u niet meer misbruiken door politici.

Het wordt tijd dat wij als totale Surinaamse gemeenschap gaan inzien dat wij deze groep die plaats moeten geven die hen onrechtmatig werd ontnomen. Het verstrekken van zwemvesten is een noodmaatregel waar het Inheemse volk op lange termijn werkelijk niets aan heeft. De SMS boten die vroeger de veerverbinding onderhielden moeten structureel weer in de vaart worden gebracht. Dit is noodzakelijk, omdat hiermee de duurzame ontwikkeling in deze gebieden zal worden bevorderd.

Bij deze introduceer ik ter bewustwording en voor de directe veiligheid van onze kinderen de slogan: If zwemvest no dé, a boto né gwe!


Peter M. Wolff