Peter Donk (Renewable Energy deskundige)
(Aangeboden)

Suriname kent al lang een hydrocultuur als het aankomt op de elektriciteitssector. Waterkracht is ongetwijfeld een belangrijke natuurlijke hulpbron en zal dat nog voor lange tijd zijn, gelet op het potentieel van Suriname. Een belangrijke vraag echter, is, hoe het zit met de toekomst van het hydro potentieel van Suriname en daarmee de elektriciteitssector in bredere zin (gegeven de belangrijke rol van hydro) onder de zware dreiging van klimaatsverandering. Het antwoord daarop wordt teruggevonden in de recentelijk uitgebrachte publicatie door Peter Donk (hoofdauteur/Renewable Energy deskundige), werkzaam bij de N.V. Energiebedrijven Suriname.

De publicatie is getiteld: Assessment of the potential implications of a 1.5°C versus higher global temperature rise for the Afobaka hydropower scheme in Suriname, gepubliceerd in de prestigieuze internationale Journal Regional Environmental Change en uitgegeven door de toonaangevende uitgever Springer-Verlag GmbH Germany, welke alle rechten behoudt.

Doel
Het betreft een publicatie welke onderdeel wordt van een speciale uitgave (special issue), welke in verband staat met de IPCC 1.5 special report, van de Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) voor 2018. Dit tegen de achtergrond van de klimaatconferentie gehouden in Frankrijk in 2015 (COP21) en daaraan gekoppeld Verdrag van Parijs. Kort komt het neer op een onderhandeling om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de effecten van klimaatsverandering te verzachten. De steeds toenemende uitstoot van broeikasgassen, voornamelijk door de zwaar geïndustrialiseerde landen (bijvoorbeeld de Verenigde Staten van Amerika en China) leidt tot verdere opwarming van de Aarde, met klimaatsverandering als gevolg. De kern van de onderhandeling betrof een limiet van 1.5 versus 2 graden Celsius globale temperatuurstijging tegen het einde van deze eeuw (jaar 2100), ten opzichte van de gemiddelde temperatuur op Aarde van het pre-industriële niveau (het niveau rond de jaren 1850 tot 1900).

De zwaar geïndustrialiseerde landen hebben iets meer moeite met de limiet van 1.5 graden Celsius, omdat dat extra inspanning betekent, namelijk om hun uitstoot verder te reduceren. In elk geval zijn landen het er allemaal over eens dat de huidige manier van zaken doen, zal leiden tot een mate van klimaatsverandering dat enorme negatieve tot desastreuze gevolgen zal hebben voor haast alle sectoren, waarbij economieën zeer zwaar getroffen zullen worden. De Caribische- en overige ontwikkelingsstaten, welke het meest bedreigd worden door klimaatsverandering, hebben een hard standpunt kunnen innemen op COP21, wat geleid heeft tot de acceptatie en bekrachtiging van de 1.5 graden Celsius stijgingslimiet tegen het einde van deze eeuw.

Ook voor Suriname, behorende tot de groep van meest bedreigde landen door klimaatsverandering, heeft een overschrijding van de 1.5 graden Celsius limiet enorme consequenties, in het bijzonder voor de (hydro)energie sector, zoals blijkt uit de publicatie van Donk. Bij een stijging van 1.5 graden Celsius, t.o.v. het pre-industriële niveau, kan er potentieel al een afname van 40% optreden. Bij verdere temperatuurstijgingen, o.a. 2 tot 3 graden Celsius, ten opzichte van het pre-industriële niveau, kan dit oplopen naar 50- tot 80% afname van het hydro potentieel, wat dus desastreus is voor de (hydro)energie sector. De effecten van de recente droogtes van de afgelopen jaren, nog fris in het geheugen, geven reeds enig beeld wat verdere klimaatsverandering teweeg zou kunnen brengen. Met de wetenschap dat hydrokracht nog voor lange tijd een belangrijke rol zal vervullen in de energie sector van Suriname, zal dit enorme socio-economische gevolgen hebben. Ook Suriname heeft zich gecommitteerd aan het verdrag van Parijs, wat inhoud dat er ook een bijdrage geleverd zal worden om klimaatsverandering te verzachten, door onder meer in hernieuwbare energie te investeren.

Antwoord
Suriname heeft het hydro potentieel als strategisch antwoord, maar er zal enorm veel rekening gehouden moeten worden met de mogelijke terugval van het potentieel op termijn, als gevolg van klimaatsverandering. Ook bij een toekomst scenario van zware verzachtende maatregelen die ertoe moeten leiden dat de 1.5 graden Celsius limiet niet wordt overschreden, zullen de effecten van klimaatsverandering, hoewel sterk verminderd, niet te ontkomen zijn. Hoewel er potentie zit in andere hulpbronnen zoals Biomassa, Solar en Wind, hebben deze (technische) beperkingen, bijvoorbeeld plaatsgebondenheid, landgebruik (voor Solar op grote schaal en Biomassa) en wisselvalligheid vanwege de klimaatafhankelijkheid (voor Solar en Wind).

De uitdaging is dus om een scenario gebaseerde toekomstvisie te ontwikkelen, gericht op de meest strategische energie matrix voor Suriname, met hydro energie als basis. Er wordt bewust geduid op scenario’s, omdat de wetenschap van een mogelijke grote olievondst voor de kust van Suriname, ook meegenomen moet worden in de visie. Er zal dus een gezonde balans gevonden moeten worden, in het bijzonder tegen de achtergrond van het verdrag van Parijs, al dan niet juridisch bindend.

Peter Donk, MSc (Renewable Energy deskundige)