Het financieel advies- en vermogensbeheerbedrijf Lazard heeft in een brief aan minister Adelien Wijnerman van Financiën en Planning laten weten akkoord te gaan met het ontbinden van het schuldherstructureringscontract waarvoor het was aangetrokken. Dit bevestigt minister Wijnerman in gesprek met Starnieuws. Lazard heeft sinds het begin van zijn werkzaamheden in 2020 in totaal bijna USD 9,5 miljoen verdiend. Daarvan moet Suriname nog circa USD 3 miljoen aan achterstallige betalingen voldoen.

Minister Wijnerman, die ingaat op het oorspronkelijke contract met Lazard uit 2020 en het amendement daarop van 2025, zegt dat de door Lazard verdiende middelen zijn opgebouwd uit een maandelijkse retainer fee (voorschot) van USD 120.000 en daarnaast een succesfee van 0,25 procent over het bedrag aan buitenlandse overheidsschulden en door de staat gegarandeerde commerciële schulden die daadwerkelijk zijn geherstructureerd of omgewisseld. Het gaat daarbij om zowel de hoofdsom als de rente over de totale schuld.

Wat Lazard niet heeft kunnen afdwingen, maar wel in het contract was opgenomen, betreft het verplicht betrekken van Lazard bij elk onderhandelingsmoment van Suriname dat verband houdt met de schuldherschikking, ook wanneer dit buiten Lazard om zou plaatsvinden. Evenmin zijn de kosten van ruim USD 109.000, die verband houden met juridisch advies voor het in het contract genoemde Value Recovery Instrument (VRI), aan Lazard betaald. Wat de VRI zelf betreft, komt deze te vervallen door de nieuwe obligatie die de regering heeft uitgegeven en waarmee de schulden zijn afgekocht.

De VRI is een schuldfinancieringsinstrument dat wordt gebruikt bij schuldsaneringen door landen. Daarbij wordt een deel van de toekomstige inkomsten — in dit geval de toekomstige olie-inkomsten (olie-royalty’s) van Suriname — toegekend aan schuldeisers, in ruil voor waardevermeerdering wanneer het land economisch beter presteert. De VRI werd door de vorige regering gepresenteerd als een instrument waarmee de totale schuld van Suriname met ruim USD 300 miljoen zou dalen. Financiële deskundigen en onderhandelaars zien een VRI echter als een wurgcontract, omdat het de toekomst van een land dat zijn schulden wil herstructureren langdurig verbindt aan toekomstige royalty’s.

Het amendement van 2025 had hierop betrekking en beoogde een aanvulling op het oorspronkelijke contract van 2020, zodat Lazard aanspraak zou blijven maken op de VRI.

Achtergrond
Volgens een tenderprocedure is in augustus 2020 een internationale request for proposals uitgezet, waarop vijf gerenommeerde investeringsbanken en adviseurs gespecialiseerd in schuldherstructurering hebben gereageerd. Het betrof Moelis & Company, Morgan Stanley, Credit Suisse, Rothschild en Lazard Frères. De offertes werden beoordeeld door een werkgroep die was ingesteld door toenmalig minister Armand Achaibersingh van Financiën en Planning.

In deze commissie hadden zitting: Chandi Jethu, adviseur van de toenmalige regering; zijn broer Arnwed Jethu; Vijay Kirpalani, directeur van Kirpalani N.V.; Paul Mehilal, directeur van Qualogy; registeraccountant Rajen Pahladsingh; Rafiek Sewradj Panday, directeur van de Hakrinbank; en Annand Jagesar, die destijds een directiefunctie bekleedde bij Staatsolie. De keuze viel op Lazard, dat het laagst inschreef en door Achaibersingh werd aangemerkt als de beste staatschuldenadviseur ter wereld.

Met Lazard werd afgesproken een maandelijkse retainer fee (voorschot) te betalen over het schuldbedrag van USD 675 miljoen, evenals een succesfee van 0,25 procent over dit bedrag, wat neerkwam op USD 1.687.500. Volgens Achaibersingh bedroeg de schuld aan Lazard op dat moment ongeveer USD 3 miljoen, wat volgens hem gering was in verhouding tot de verwachte schuldverlaging van USD 300 miljoen die Lazard zou realiseren bij de obligatiehouders.

Minister Wijnerman zegt dat het opzeggen van het contract met Lazard is geschied conform de contractuele bepalingen. Daarin is vastgelegd dat zowel Lazard als de opdrachtgever het contract op elk moment kan beëindigen, met inachtneming van een opzegtermijn van dertig dagen. Na afloop van die termijn vervallen de verplichtingen voor beide partijen, behoudens specifieke bepalingen die in het contract zijn vastgelegd.

Verder is in het contract bepaald dat wanneer binnen twaalf maanden na afloop of beëindiging van de overeenkomst de onderhandelingen over de schuldenbeheerstrategie of vergelijkbare transacties worden hervat met partijen die eerder bij het proces betrokken waren, Lazard opnieuw wordt ingeschakeld onder dezelfde voorwaarden. Ook is vastgelegd dat tijdens de looptijd van het contract de schuldenbeheerstrategie niet mag worden uitgevoerd zonder betrokkenheid van Lazard en dat de opdrachtgever Lazard onverwijld moet informeren wanneer andere partijen zich melden met voorstellen die verband houden met de schuldenstrategie.

Met het opzeggen van het contract en de schriftelijke instemming van Lazard is een einde gekomen aan de samenwerking, mits Suriname de achterstallige betalingen voldoet. Minister Wijnerman zegt dat dit zal gebeuren. Lazard heeft in haar bevestigingsbrief er tevens op gewezen dat het als beursgenoteerd bedrijf verplicht is betalingsverplichtingen van cliënten te rapporteren.