In Suriname gaan wij om de vijf jaar naar de stembus voor het kiezen van leden van De Nationale Assemblee en de ressortraden. Het resultaat van de ressortraadsverkiezingen bepaalt de bemensing van de districtsraden. De Nationale Assemblee (DNA) telt 51 leden en de partij of combinatie van samenwerkende partijen die de meeste zetels behaalt, heeft de verkiezing gewonnen.

De verkiezingen gaan vooraf aan het voeren van campagne, via massameetings, huis-aan-huisbezoeken, zogenoemde Meet the People-activiteiten en tegenwoordig ook de inzet van sociale media en zogenaamde influencers. Dit gaat gepaard met onkosten van miljoenen Surinaamse dollars en ook vreemde valuta. Elke partij probeert het vertrouwen van de kiezer te winnen met de belofte(s) dat zij het beter zullen doen dan de andere partijen of de regerende partij/partijen. Echter, de gedachte dat zodra de verkiezingsuitslag bekend is, de strijd om de regeermacht ook voorbij is, is een utopie.

Voor het kiezen van de president is een tweederdemeerderheid van 34 DNA-leden nodig. Als een partij of combinatie van partijen dit aantal niet haalt, moet zij op zoek naar andere partijen voor de nodige ondersteuning. Hier begint de lijdensweg, want de onderhandelingen om te komen tot samenwerking zijn niet mals. Deze onderhandelingen lijken vaak niet gevrijwaard van chantage: de “tegenstander” dreigt men te steunen als men bepaalde ministeries of sleutelposities niet krijgt. Daarbij is de inzet vaak het vermijden van de gang naar de Verenigde Volksvergadering (VVV), hetgeen menige partij en kandidaat-president of -vicepresident het liefst wil vermijden. Behalve de zeer hoge onkosten die met een dergelijke VVV gepaard gaan, is er een grote vrees dat dit instituut gevoelig is voor omkoperij en corruptie, kennelijk vanwege haar bemensing en het grote aantal van 934 volksvertegenwoordigers.

In de VVV wordt de president gekozen met een gewone meerderheid van stemmen, in casu 468 (de helft plus één van het aantal volksvertegenwoordigers).

Verder duurt het proces van de verkiezingsuitslag tot aan de vorming van de regering in Suriname vaak lang, vooral als de president in de VVV gekozen moet worden. Hierdoor krijgt de zittende regering de gelegenheid handelingen te plegen die voor de aantredende regering moeilijk terug te draaien zijn.

Om bovengenoemde problemen aan te pakken, zijn aanpassingen of wijzigingen van bestaande wetten en regelgeving nodig, met name:
* Het bewerkstelligen van een sneller proces voor het vaststellen van de definitieve verkiezingsuitslag en hierdoor ook een kortere termijn voor de toelating en beëdiging van de gekozen DNA-leden;

* Creatieve en innovatieve richtlijnen voor de verkiezing van de president in DNA, indien de tweederdemeerderheid niet wordt gehaald, in plaats van een gang naar de VVV;

*Een duidelijke omlijning van de bevoegdheden van de demissionaire regering (en functionarissen).

Het is van belang dat wij ruim voor de volgende verkiezingen over deze veranderingen nadenken en zo werken aan solide verkiezingen die minder corruptie- en bureaucratiegevoelig zijn.

Suriname is geen eiland. De wereld is aan het veranderen en het is tijd dat we meedenken over een efficiënter verkiezingssysteem. In andere landen is de verkiezingsuitslag binnen een relatief korte termijn beschikbaar; hetzelfde geldt voor de politieke samenstelling op basis van de uitslag. Laten wij ook de verbetering van ons verkiezingssysteem serieus en tijdig in overweging nemen, met betrokkenheid van alle relevante verkiezingsautoriteiten, maatschappelijke actoren en deskundigen. Het kan!

Robby Amain