NDP-slogan: Kenki a systeem!

De achter ons liggende drie decennia leert dat steeds meer mensen hun geloof en vertrouwen in de politiek zijn kwijtgeraakt. De komst van de regering Chan Santokhi gaf in 2020 enige hoop, maar gaandeweg is die verwachting  vervlogen. Dat is zeker niet zonder redenen, want  de opeenvolgende regeringen bleken niet in staat te zijn om belangrijke maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Denk hierbij o.a. aan de groeiende armoede en – criminaliteit, de financieel-economische situatie en de problemen in de gezondheidszorg. 

De vele publicaties van ter zake deskundigen en vele criticasters over  het politieke beleid van de afgelopen 30 jaar  heeft niet mogen baten. De discussies op sociale media is  ook van een bedenkelijk niveau. De inhoud van de berichten raakt veelal niet voorbij het cliché van de zakkenvullers, amateuristische politici, nepotisme etc.  Waarom het overheidsbeleid faalt en er sprake is van een toenemende ontevredenheid onder de bevolking zou logischerwijs de kern van de discussies moeten zijn. Hoe komt het dat er een kloof is tussen de werking van het politiek-bestuurlijk systeem en de praktijk?. In de dagelijkse  praktijk schijnen ook vele interpretaties te zijn wat goed bestuur  moet zijn en wat de taak van de overheid daarbij  is.

Nu de verkiezingen binnen de NDP achter de rug zijn, kan de verkiezingsstrijd op weg naar 25 mei 2025 losbarsten. Ontwikkelingen in andere grote partijen zullen naar alle waarschijnlijkheid geen nieuwe (jonge) politieke leiders naar voren schuiven. De leiders zullen vooralsnog zijn: Chan Santokhi (VHP), Ronnie Brunswijk (ABOP), Jennifer Geerlings-Simons (NDP) en Gregory Rusland (NPS). Bij de kleine partijen zie je wel enkele nieuwe gezichten (leiders), maar de zo noodzakelijke alliantievorming van deze partijen komt jammer genoeg moeilijk tot stand. 

Nog steeds geldt, ook voor Suriname  dat de politieke leider van de partij de partijkeuze en het stemgedrag van de kiezers bepaalt. Het risico is wel dat 'oude' leiders, die al jaren meelopen, moeilijker afstand kunnen nemen van het gevoerde beleid. Ze blijven (mede) verantwoordelijk voor het gevoerde beleid en zullen die als bagage meeslepen. Oude politici blijven vooralsnog op basis van hun gedrag uit het verleden ongeloofwaardig met name wanneer het gaat om de verandering van de politieke- en bestuurscultuur.  

Met “Kenki a systeem”, als slogan, waarmee de NDP voorzitter haar kennismakingsbezoeken aflegt, biedt volgens mij weinig soelaas en geloof. Om dit te bereiken heb je politici nodig die zich verantwoordelijk voelen en die durven zich uit te spreken over het gevoerde (eigen)beleid. Dat vraagt om introspectie van deze politici zelf, die propageren de politieke-en bestuurscultuur te willen veranderen. Het gaat dan niet alleen om procedures, maar vooral dat zij eerst naar zichzelf kijken.

Uit de vele  interviews via de media (SUN, ABC), publicaties in verschillende kranten (artikelen, flyers), de sociale media en oprichting van nieuwe politieke partijen (o.a. 597  Beweging, LBS)  schijnt een verandering van de politieke cultuur i.c.  bestuurscultuur  wel een van de belangrijkste verkiezingsthema’s te worden. Dit is  anno 2024 een directe reactie  op het (dis)functioneren van de overheid in de afgelopen decennia. Steeds vaker horen we  dat heel veel zaken verkeerd zijn misgegaan. Men had te weinig oog voor de mensen achter de cijfers, het wegmoffelen van fouten en op eigen houtje zaken doordrukken. Dit is slechts een kleine greep uit de vele misstappen die wijzen op een verkeerde  politieke-bestuurscultuur.

Mooie woorden van de voorzitter van de NDP  die een verandering van de politieke cultuur/bestuurscultuur wenst na te nastreven, alsmede transparantie en  het aanpakken van corruptie.  Ik geloof dat het verwezenlijken van genoemde voornemens kansrijker is met politieke leiders die geen erfenis uit het verleden met zich meebrengen. Een andere  voorwaarde voor verandering van de politieke cultuur  en/of bestuurscultuur  is hetgeen de heer Jack Menke onlangs via de media uitgebreid aan de orde stelde namelijk een ontwikkelde gemeenschap i.c. kritische mensen. Het merendeel van de samenleving is vooralsnog  laaggeschoold ,die enige hoop op verandering  stagneren. Een nieuwe politieke –en bestuurscultuur vereist ook van de leiders dat zij zich uiten in daden en in ander gedrag. Een zichtbaar testmoment zou zich kunnen aandienen na de verkiezingen van mei 2025 wanneer  er geformeerd en bestuurd moet worden.

Vooralsnog geloof ik niet in een verandering van “Kenki a systeem” of de politieke cultuur en/of bestuurscultuur.  Het zijn mooie woorden die aansluiten bij de beloftes van de NDP in 2010, 2015 en in nog 4 jaar geleden in 2020 door de VHP/ABOP/NPS –regering. Politici die hun gevoerde beleid bagatelliseren als: “er zijn wat fouten gemaakt”- en niet durven hun wanbeleid  en de chaos die ontstonden  in de respectievelijke regeerperioden te benoemen en verantwoordelijkheid te nemen, verspeelden hun geloofwaardigheid. 

Met name geldt dat voor  voormalige politici (oud-VP /oud DNA-voorzitter)  die azen op het presidentschap in 2025,  en zonder enige schroom zich uitlaten over hun vermeende competenties, maar nalaten hun integriteit aan de orde te stellen. Onlangs liet de heer Guillermo  Samson (culturu .tv) zich publiekelijk uit  over de ambities van  deze voormalige NDP-ers, waarbij hij enkele saillante voorbeelden van wanbestuur en corruptie  memoreerde  (Para-industry, Gliss/waterleiding , Ethicon) 

Er is geen enkele reden om  optimistisch te zijn over een nieuwe politieke-cultuur en/of bestuurscultuur. Het zal een vaag speerpunt blijken op weg naar mei 2025 en daarna. De politieke leiders zullen op basis van hun gedrag uit het verleden voor veel kiezers ongeloofwaardig blijven als het gaat om een verandering naar een nieuwe politieke cultuur c.q. bestuurscultuur.