Mensen komen samen om benzine te kopen bij een benzinestation, terwijl het geweld zich verspreidt en gewapende bendes hun controle over de hoofdstad uitbreiden, in Port-au-Prince, Haïti. (Foto: Reuters
De hoofdstad van Haïti is bijna volledig afgesneden door lucht-, zee- en landblokkades nu het bendegeweld toeneemt, waardoor de hulp niet meer kan worden geboden aan 58.000 kinderen met de meest levensbedreigende vorm van ondervoeding, waarschuwde het hoofd van de VN-kinderorganisatie maandag.

Unicef-directeur Catherine Russell zei dat twee derde van de Haïtiaanse kinderen hulp nodig heeft, dat vrouwen en meisjes het doelwit zijn van "extreme niveaus" van gendergerelateerd en seksueel geweld en dat 30 tot 50% van de gewapende groepen kinderen in hun gelederen heeft.

"De situatie in Haïti is catastrofaal en wordt met de dag erger", zei Russell tegen de VN-Veiligheidsraad. "Port-au-Prince is nu vrijwel volledig afgesloten vanwege lucht-, zee- en landblokkades."

Haïti bereidt zich voor op de installatie van een uit negen leden bestaande raad die de leiding zal overnemen van premier Ariel Henry, die beloofde op 11 maart af te treden terwijl hij buiten het land was gestrand en onder druk is gezet door de Verenigde Staten.

De bendes van Haïti, waarvan er vele zich hebben gegroepeerd onder een alliantie die bekend staat als 'Viv Ansanm' (Samen Leven), hebben gezegd dat hun belegering van de hoofdstad een strijd was om Henry te verdrijven, maar sinds zijn aankondiging is er weinig vertraging in de aanvallen.

Viv Ansanm-bendes vochten maandag met de politie rond het Nationaal Paleis, zo meldden lokale media. De overgangsraad zal naar verwachting in het paleis worden geïnstalleerd, hoewel de datum nog moet worden bevestigd.

"Sinds 8 maart hebben bijna 100.000 Haïtianen Port-au-Prince verlaten om naar de regio’s te gaan, op zoek naar veiligheid door bendegeweld", zei Maria Isabel Salvador, speciaal VN-gezant voor Haïti, tegen de Veiligheidsraad.

"Ook de voedselonzekerheid blijft in het hele land hoogtij vieren, waarbij de helft van de bevolking lijdt onder ernstige voedselonzekerheid", zei ze, eraan toevoegend dat een oproep van de VN voor 674 miljoen dollar voor 2024 slechts voor 8% gefinancierd werd.

'Brandstof raakt op'
De activiteiten op de belangrijkste brandstofimportterminal van Haïti werden maandag opgeschort toen gewapende mannen vrachtwagens in beslag namen en eisten dat de haven werd gesloten, aldus een bron met informatie over de zaak.

Gewapende bendes blokkeerden de terminal van Varreux in oktober 2021 bijna een maand lang, en een jaar later opnieuw ruim een maand, waardoor de meeste economische activiteiten werden stopgezet en de regering ertoe werd aangezet om op te roepen tot buitenlandse interventie.

"Ze hebben bijna geen brandstof meer", zei Carl Skau, adjunct-directeur van het Wereldvoedselprogramma, die dit weekend Haïti bezocht, eerder op maandag tegen Reuters. "Er komt een schip aan. Als dat kan aanmeren en lossen, dan zijn ze veilig, maar we praten over dagen totdat ze opraken."

Omdat de meeste bedrijven de stroom niet konden behouden zonder hun dieselgeneratoren, moesten ziekenhuizen onder de vorige blokkades hun deuren sluiten, stopten radiostations met programmeren, raakten de mobiele antennes zonder brandstof en werd het transport stopgezet.

De Veiligheidsraad gaf in oktober 2023 toestemming voor een buitenlandse veiligheidsmissie naar Haïti. Maar de missie, die Kenia naar voren heeft geschoven om de leiding te nemen, is nog niet ingezet vanwege juridische en financiële problemen.

Russell zei dat, aangezien de veiligheidsmissie waarschijnlijk zal worden ingezet in dichtbevolkte stedelijke omgevingen, "de veiligheid van de burgerbevolking van het grootste belang is."

"Het gebruik van geweld in en rond bevolkte gebieden moet worden vermeden, en de missie mag alleen de minst schadelijke middelen gebruiken die noodzakelijk zijn en in verhouding staan tot het legitieme doel van wetshandhaving", zei ze.