Muntslag-Essed zet proces rond amnestie op een rijtje
15 Jan, 04:54
foto
Serena Muntslag-Essed


Advocaat Serena Essed-Muntslag heeft het gehele proces rond de buiten toepassing verklaarde amnestiewet in het 8 decemberproces, op een rijtje gezet. Zij geeft een samenvatting over waarom de toenmalige auditeur militair Roy Elgin aanvankelijk geen strafeis wilde stellen en waarom hij het uiteindelijk toch deed. Elgin stelde dat de amnestiewet die tijdens het proces werd gewijzigd in De Nationale Assemblee, een beletsel vormde voor het Openbaar Ministerie (OM) om het requisitoir te houden. Nadat de barrière werd opgeheven door het Hof van Justitie (HvJ) eiste het OM 20 jaar cel voor Desi Bouterse, die als hoofdverdachte werd aangemerkt. Het HvJ bevestigde twee vonnissen van de Krijgsraad en veroordeelde Bouterse op 20 december 2023 definitief tot 20 jaar cel.

Terwijl het strafproces gaande was, nam De Nationale Assemblee op 5 april 2012 de gewijzigde amnestiewet aan. Zij presenteerde de tijdlijn zondag ook in Welingelichte Kringen op radio ABC. Voor Starnieuws werkte zij de tijdlijn verder uit.

5 april 2012: DNA: aanname Amnestiewet (AW)
11 mei 2012: Krijgsraad schorsing van de zaak wegens constitutioneel vraagstuk: Is de AW in strijd met de Grondwet (GW)? De Krijgsraad beslist dat de zaak wordt geschorst, zodat het vraagstuk aan het Constitutioneel Hof (Chof) kan worden voorgelegd. Het probleem is echter dat het Chof nog niet operationeel is.
27 november 2015: Doordat het Chof niet operationeel is en het vraagstuk onbeantwoord blijft, is er geen zicht op een uitkomst in de zaak. De nabestaanden hebben het Hvj verzocht om de procureur-generaal (pg) te bevelen de zaak voort te zetten. Het HvJ wijst het verzoek van de nabestaanden toe en beslist dat de pg de vervolging van de zaak moet voortzetten en dat de pg moet vorderen dat de schorsing moet worden opgeheven.

4 maart 2016: Elgin stelt dat, ondanks het bevel van de pg, het constitutionele vraagstuk nog steeds niet is opgelost. Het vraagstuk is namelijk of de AW in strijd is met de GW. Hij behoort zijn strafeis (requisitoir) te doen, maar als de Amnestiewet nog van kracht is en straffeloosheid van de verdachten tot doel heeft, kan hij zijn strafeis niet doen. Immers, er kan geen straf worden gevorderd van iemand die bij wet middels amnestie straffeloos is verklaard. Elgin concludeert dat er dus een vervolgingsbeletsel is, zolang het vraagstuk over de Amnestiewet niet wordt opgelost. Hij vordert daarom dat de zaak verder wordt geschorst voor 1 jaar.

6 juni 2016: De Krijgsraad is het met Elgin eens dat er een constitutioneel vraagstuk is dat opgelost dient te worden. Het voorleggen van deze rechtsvraag aan het Chof is één manier om tot een oplossing te komen. Echter is het niet de enige manier om het op te lossen. De Krijgsraad heeft ex artikel 137 GW de bevoegdheid om, in een specifiek aan haar voorgelegd geval, wetten die in strijd zijn met de GW, buiten toepassing te verklaren. Dat heet 'de specifieke toetsing'.

De Krijgsraad heeft geoordeeld dat de AW leidt tot inmenging in de strafzaak, hetgeen verboden is ex artikel 131 GW. Daarbovenop is verdere schorsing van de zaak in strijd met de plicht dat een zaak binnen redelijke termijn moet worden behandeld ex artikel 10 GW. Op basis hiervan is de AM buiten toepassing verklaard. De AW is dus vanaf 9 juni 2016 niet van toepassing op de verdachten. Bij vonnis van 9 juni 2016 is Elgin bevolen om op 30 juni 2016 zijn strafeis te houden.

29 juni 2016: Regeringsresolutie ex artikel 148. Er wordt bevel aan de pg gegeven voor beëindiging strafzaak.
30 juni 2016: Elgin verzoekt op basis van de resolutie de beëindiging van de strafzaak.

30 januari 2017: Krijgsraad vonnis; Op het moment dat de zaak bij de rechter is, kan de vervolging niet meer beslissen over de beëindiging van de zaak. De vervolging is hiertoe onbevoegd en wordt op basis hiervan het verzoek van Elgin afgewezen en dient hij zijn strafeis te doen februari 2017.

Elgin is het niet eens met het vonnis van 30 januari 2017 en tekent hoger beroep aan.

11 mei 2017: HvJ wijst het appel van Elgin af en bevestigt het vonnis d.d. 30 januari 2017 van Krijgsraad. Het beroep op de resolutie is ongegrond, omdat wanneer een strafzaak eenmaal aanhangig is bij de rechter, zij de wettelijke plicht en verantwoordelijkheid heeft om daarover een uitspraak te doen. Elgin dient zijn strafeis te houden 28 juni 2017.

Elgin houdt zijn strafeis en wordt 20 jaren gevangenis gevorderd.

28 januari 2018: De raadsman van de verdachten, Irvin Kanhai houdt zijn pleidooi. Hij doet een beroep op de Amnestiewet.

29 november 2019: Krijgsraad vonnis; ook het beroep van Kanhai op de Amnestiewet wordt afgewezen.

In deze zaak en de verzetszaak heeft de Krijgsraad Bouterse veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, conform de eis van het OM. In de hoger beroepszaak heeft het HvJ de vonnissen van de Krijgsraad op 20 december 2023 bevestigd.

Een advocatenteam heeft een verzoekschrift ingediend om de uitvoering van de vonnissen op te schorten. Dit is afgewezen door de pg. De advocaten menen dat Bouterse en de vier overige veroordeelden (Ernst Gefferie, Stephanus Dendoe, Benny Brondenstein en Iwan Dijksteel), van rechtswege amnestie hebben. De amnestie heeft tot gevolg dat: indien personen veroordeeld zijn tot straf, de bevoegdheid tot uitvoering van die straf vervalt en, voor zover zij zich tot uitvoering van die straf in detentie bevinden, het OM, of de rechter die de straf heeft opgelegd, de onmiddellijke invrijheidstelling zal bevelen.
Advertenties

Monday 06 May
Sunday 05 May
Saturday 04 May