President Santokhi erkent zijn inschattingsfouten

Met de kennis en ervaringen die president Chan Santokhi gedurende de afgelopen drie jaar heeft opgedaan zou hij een aantal zaken anders hebben aangepakt. Zo zou hij de maatregelen uit het herstelprogramma hebben getemporiseerd, een presidentiële commissie hebben geplaatst op het ministerie van Sociale Zaken & Volkshuisvesting, het ministerie van Justitie en Politie integraal hebben aangepakt en zou hij harder geweest zijn over het benoemingsbeleid.

Wat volgens president Santokhi nooit goed belicht is naar de samenleving, is dat met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) was afgesproken dat de regering eerst moest starten met de afbouw van de subsidies, zij een MOU moest tekenen met de Centrale Bank van Suriname dat zij niet monetair zou financieren, dat zij ervoor moest zorgen dat het herstelprogramma werd goedgekeurd in DNA en dat zij de koers moest loslaten. Dat was de deal. "We hebben het gedaan en dan zou het IMF inkomen met de financiële injectie en tegelijkertijd een budget voor een sociaal programma," blikt president Santokhi terug in een exclusief interview met Starnieuws. De regering heeft haar deel gedaan, maar het IMF kwam niet over de brug.

Pas zeven maanden later is het IMF-akkoord een feit en komt geld los, maar "we zijn doorgegaan met ons hervormingsprogramma, we zijn doorgegaan met inkomstenverhogende maatregelen, wat in feite direct merkbaar is in de samenleving. We zijn doorgegaan met zware bezuinigingen, doorgegaan met subsidies afbouwen wat ook voelbaar is in de samenleving, maar die financiële ondersteuning is niet gekomen." Het staatshoofd legt uit dat ze niet wisten dat er binnen het IMF een issue was met de kwestie China, iets dat in feite te maken heeft met geopolitiek en niet zo zeer met Suriname als land met name op het gebied van schuldherschikking.

Santokhi vervolgt: "Maar in die zeven maanden ben ik doorgegaan met die zware hervormingen zonder het volk te kunnen ondersteunen, omdat wij die financiële injectie niet gehad hebben. En als ik dat geweten had, zou ik in juli begonnen zijn en zeggen even temporiseren,... wacht even met de maatregelen,.. laten we wachten tot IMF die board approval gaat geven dan pas gaan we door."

Sociale Zaken
Het ministerie van Sociale Zaken & Volkshuisvesting waar geen presidentiële commissie is, "daar gaat het juist mis." Santokhi: "...en dat na 2,5 jaar aan mij gerapporteerd wordt dat er daar een minister zit die niet communiceert met een directeur daar, ...al 2,5 jaar niet communiceert, dan begrijp je waarom een heel slecht sociaal beleid wordt uitgevoerd. En wie wordt het slachtoffer... de samenleving."

Justitie en Politie
Het benoemingsbeleid zou president Santokhi ook anders hebben aangepakt. Hij onderkent dat er veel parastatale bedrijven zijn waarin veel zwakke mensen zitten, waar personen zitten die geen verstand hebben van de materie. "Daar zou onze kans geweest zijn om deskundige mensen in de parastatale bedrijven te zetten, waardoor die bedrijven vandaag anders zouden draaien. Als voorbeeld geeft hij de SLM waar nu deskundige mensen van de organisatie zelf in de leiding zitten. Mensen die weten hoe ze de SLM moeten leiden naar betere tijden. "Ja er was meer ruimte om meer Surinamers te betrekken dan alleen Surinamers van de politieke coalitie."

Het vraagstuk dat één persoon meerdere posities gehad heeft, zeker bij die parastatale bedrijven dat is totaal verkeerd geweest, zegt president Santokhi. "Ik geef ook toe dat ik harder aan die noodrem moest hebben getrokken, maar als je op deze stoel zit en daar zit de vicepresident en die coalitie groep, dan moet je ook rekening houden."

Als leider van de regering heeft Santokhi het op zich genomen om het zwaar herstelprogramma uit te gaan voeren met een coalitie. "En als je je gecommitteerd hebt om dit zware programma uit te voeren, dan moet je ook als eis stellen dat je moet investeren in die coalitie, want je kan dit zware programma niet gaan uitvoeren in een instabiele coalitie."

Coalitie
President Santokhi zegt dat hij veel tijd heeft gestopt in behoud van de coalitie. "Ik heb veel tijd gestopt in die eenheid binnen die coalitie en gelukkig zien we dat er geen principiële verschillen zijn als het gaat om die grote doelen die we willen realiseren, de maatregelen die we willen treffen. Maar de schoen wringt zich met name als het gaat om benoemingenbeleid en daar is het vraagstuk." Maar ook daar ziet het staatshoofd dat de coalitie langzaam op één lijn komt. "Nu is het tijd voor betere kandidaten, je ziet hoe lang ik gewacht heb met benoemingen van ministers, alle kanten moet je gaan onderzoeken, dan nog merk je als je een minister hebt en dat het kader daar niet aanwezig is, dan moet je het kader daar ook brengen."

"Het is een uitdaging, waar je rekening moet houden dat je ook moet investeren in die coalitie anders bereik je deze doelen ook niet." De regeringsleider zegt dat een van de belangrijkste lessen is geweest, dat hij een beetje harder moest zijn geweest met benoemingenbeleid.

Als je eenmaal als regering daar komt, heb je niet te doen met robotjes op de verschillende ministeries, merkt het staatshoofd op. "Je kan niet met een knopje mensen aansturen en dingen beginnen te lopen zoals je dat graag zou willen; het zijn allemaal mensen, met hun eigen gevoelens... allemaal mensen die daar tien jaar gewerkt hebben, die soms een heel andere politieke visie hebben, een andere politieke ideologie hebben. Het zijn ook mensen die gewend zijn op een andere wijze te werken, er zijn ook mensen daar in wie er niet geïnvesteerd is afgelopen tien jaren, qua capaciteit, qua kennis, qua deskundigheid... daarmee moet je het doen..dat is gewoon de realiteit."

Bovendien moet je er dan ook rekening mee houden dat de doelen die je gesteld hebt qua targets in tijdlijn uitgedrukt soms onder druk komen te staan omdat de capaciteit er niet is, vervolgt het staatshoofd.

"Als president heb ik veel maatregelen getroffen, soms met veel verwijten. Mensen plaatsen die niet van jouw politieke kleur zijn maar wel deskundig zijn,  dan krijg je ook kritiek, maar dan zeg ik die zijn ook Surinamers die de deskundigheid hebben, zet ze in." Santokhi zegt dat dat veel meer moet gaan gebeuren in de resterende regeerperiode. "Ik heb de overtuiging dat we die richting opgaan, ook politiek begint nu misschien moeizaam te beseffen dat in die tweede helft we anders moeten gaan spelen."

"Samenspel moet niet alleen worden gezocht in die kleine coalitiegroep, maar samenspel moet worden gezocht in het betere spectrum van de Surinaamse samenleving, in het Surinaams kader dat daar aanwezig is."