Meer dan 180 doden als Israël aanval op Gaza hervat

Volgens Palestijnse functionarissen zijn ruim 180 mensen gedood en honderden anderen gewond geraakt toen de Israëlische strijdkrachten hun bombardementen op de Gazastrook hervatten, nadat een wapenstilstand van een week was verstreken.

De oostelijke gebieden van Khan Younis in het zuiden van Gaza kwamen onder hevige bombardementen te staan toen de deadline vrijdag kort na zonsopgang verstreek, waarbij rookkolommen de lucht in stegen, meldde persbureau Reuters. Bewoners gingen de weg op met hun bezittingen opgestapeld in karren, op zoek naar onderdak verder naar het westen.

Sirenes loeiden door het zuiden van Israël toen militanten raketten vanuit de kustenclave op steden afvuurden. Hamas zei dat het zich op Tel Aviv had gericht, maar er waren geen berichten over slachtoffers of schade daar.

Gezondheidsfunctionarissen in Gaza zeiden dat Israëlische luchtaanvallen 184 mensen hadden gedood, minstens 589 anderen hadden verwond en meer dan twintig huizen hadden getroffen.

Het Israëlische leger heeft vrijdag pamfletten verspreid boven Gaza-stad en zuidelijke delen van de enclave, waarin burgers worden opgeroepen te vluchten om de gevechten te vermijden, maar rechtengroepen hebben herhaaldelijk gewaarschuwd dat er geen veilige plekken in Gaza zijn.

"Burgers krijgen het bevel naar het zuiden te trekken, maar nergens in Gaza is het veilig vanwege de willekeurige bombardementen en aanhoudende gevechten", zei de ngo Artsen Zonder Grenzen op X, en riep het Israëlische leger op om het verbod in te trekken.

De VN zei dat de gevechten een extreme humanitaire noodsituatie zouden verergeren. "De hel op aarde is teruggekeerd naar Gaza", zei Jens Laerke, woordvoerder van het VN-humanitaire bureau in Genève.

De Palestijnse Rode Halve Maan (PRCS) zegt dat Israëlische strijdkrachten "alle organisaties en entiteiten" die bij de grensovergang actief zijn, hebben geïnformeerd dat de toegang van vrachtwagens "vanaf vandaag" en tot nader order verboden is.

"Dit besluit verergert het lijden van burgers en vergroot de uitdagingen waarmee humanitaire en hulporganisaties worden geconfronteerd bij het verlichten van de ontberingen van burgers en ontheemden als gevolg van de aanhoudende agressie", aldus de PRCS in een bericht op X.

'Dringend reddingsplan'
In een gesprek met verslaggevers nadat Israël zijn bombardementen had hervat, riep het regeringsmediabureau van Gaza de Arabische en moslimstaten op om dringend veldhospitalen op te zetten in de belegerde enclave om "tienduizenden gewonden" te redden.

De woordvoerder van het bureau, Salama Marouf, zei dat er ook dringend een "groot aantal hulpvrachtwagens" nodig is, waaronder minstens een miljoen liter brandstof per dag.

Marouf riep landen, vooral leden van de Arabische Liga en de Organisatie voor Islamitische Samenwerking, op om met een "dringend reddingsplan" te komen en "snelle humanitaire oplossingen te vinden die het lot aanpakken van meer dan 250.000 gezinnen die hun huis hebben verloren" .

Elk van de strijdende partijen gaf de ander de schuld voor het veroorzaken van de ineenstorting van de wapenstilstand door de voorwaarden te verwerpen om de dagelijkse vrijlating van gijzelaars die door gewapende groepen werden vastgehouden in ruil voor Palestijnse gevangenen te verlengen.

De pauze, die op 24 november begon, was twee keer verlengd en Israël had gezegd dat deze kon voortduren zolang Hamas elke dag tien gijzelaars vrijliet. Maar na zeven dagen waarin vrouwen, kinderen en buitenlandse gijzelaars werden vrijgelaten, slaagden de bemiddelaars er op het laatste moment niet in om een formule te vinden om meer mensen vrij te laten, onder wie Israëlische soldaten en burgermannen.

Qatar, dat samen met de Verenigde Staten en Egypte een centrale rol heeft gespeeld in de bemiddelingspogingen, zei dat er nog steeds onderhandelingen gaande waren met Israëliërs en Palestijnen om de wapenstilstand te herstellen, maar dat Israëls hernieuwde bombardement op Gaza zijn inspanningen bemoeilijkte.

Tijdens een ontmoeting met de nieuw benoemde minister van Buitenlandse Zaken van Groot-Brittannië, David Cameron, aan de zijlijn van de COP28 in Dubai, zei de premier van Qatar, sjeik Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani, dat zijn land zich inzet voor voortdurende inspanningen om te de-escaleren.

Volgens een verklaring van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van Qatar hebben de twee de laatste ontwikkelingen in Gaza en de bezette Palestijnse gebieden besproken, evenals manieren om een duurzaam staakt-het-vuren te implementeren.

Het Witte Huis zei ook dat het aandringt op herstel van de wapenstilstand, waarbij perssecretaris John Kirby vrijdagavond tegen verslaggevers zei dat de VS meer gevangenen vrijlaten wil zien worden en meer humanitaire hulp naar de Gazastrook wil zien komen.

"Er was enige teleurstelling, het feit dat de Amerikaanse inspanningen om het staakt-het-vuren te verlengen niet succesvol waren, maar de andere reactie was het simpelweg herhalen van de Israëlische lijn dat het einde van het staakt-het-vuren tot stand kwam vanwege acties van Hamas", aldus Al Jazeera correspondent Mike Hannah vanuit Washington, DC.

"Blinken zegt dat Israël onmiddellijk actie onderneemt om de veiligheid van burgers in de conflictgebieden te garanderen, door hen gebieden te geven waar ze veilig kunnen schuilen. Dit negeert het feit dat Israël op zijn beurt het humanitaire meldingssysteem heeft genegeerd", voegde hij eraan toe.

Egypte zegt dat het er ook aan werkt om de wapenstilstand in Gaza zo snel mogelijk te herstellen, aldus een verklaring door de Egyptische staatsinformatiedienst.

Sinds 7 oktober zijn in Gaza ruim 15.000 Palestijnen vermoord, waaronder ruim 6.000 kinderen. In Israël bedraagt het officiële dodental ongeveer 1.200.