Israël zweert volledige belegering van Gaza

Het Israëlische leger heeft maandag opdracht gegeven tot een volledige belegering van de Gazastrook, waardoor de toegang van voedsel, brandstof en voorraden naar de 2,3 miljoen inwoners zijn stopgezet. Tel Aviv blijft het door Hamas geregeerde gebied bestoken met golven van luchtaanvallen als vergelding voor de bloedige weekend aanvallen van de militanten.

Ruim twee dagen nadat Hamas zijn verrassingsaanval vanuit Gaza lanceerde, zei het Israëlische leger dat het grotendeels de controle had verworven in de zuidelijke steden, waar het had gevochten tegen Hamas-schutters. Het befaamde militaire en inlichtingenapparaat van Israël werd door Hamas volledig overrompeld, wat voor het eerst in decennia tot hevige veldslagen op straat leidde.

Tanks en drones werden ingezet om gaten in het grenshek te bewaken en nieuwe invallen te voorkomen. Duizenden Israëli's werden geëvacueerd uit meer dan een dozijn steden in de buurt van Gaza, en het leger riep 300.000 reservisten bijeen – een massale mobilisatie in korte tijd.

Deze stappen, samen met de formele oorlogsverklaring van Israël op zondag, wezen erop dat Israël steeds meer overschakelt naar het offensief tegen Hamas, waardoor een grotere vernietiging in de dichtbevolkte, verarmde Gazastrook dreigt.

Zondag werd een groot deel van de stad Beit Hanoun in Gaza met de grond gelijk gemaakt, die volgens Israël door Hamas als uitvalsbasis werd gebruikt. Maandag schetterde het Israëlische leger berichten naar de bewoners om Rimal te evacueren, een woon- en handelswijk in het centrum van Gaza-stad waar kantoren van The Associated Press en andere internationale media zijn gevestigd, een signaal dat er zware aanvallen zouden komen.

Een belangrijke vraag blijft of het land een grondaanval zal lanceren op het kleine kustgebied van de Middellandse Zee, een actie die in het verleden steeds meer slachtoffers heeft gemaakt. Premier Benjamin Netanyahu heeft gezworen "de militaire en bestuurscapaciteiten" van de militante groep te vernietigen.

Terwijl Israël meer dan 1.000 doelen in Gaza raakte, bleven Palestijnse militanten spervuur van raketten afvuren, waardoor luchtalarmsirenes in Jeruzalem en Tel Aviv afgingen. Een online geplaatste video leek een rookpluim te tonen nabij een terminal op de internationale luchthaven Ben Gurion. Er was geen onmiddellijk bericht over slachtoffers of schade als gevolg van het laatste bombardement.

Burgers hebben al een hoge prijs betaald. Volgens Israëlische media zijn in Israël ongeveer 700 mensen, waaronder 73 soldaten, omgekomen, daarbij verwijzend naar de reddingsdienst – een duizelingwekkende tol gezien de omvang van de recente conflicten. Het ministerie van Volksgezondheid van Gaza zei dat 493 mensen, waaronder 78 kinderen en 41 vrouwen, op het grondgebied zijn gedood. Aan beide kanten zijn duizenden gewond geraakt.

Palestijnse militante groepen beweerden meer dan 130 mensen vast te houden die in Israël waren ontvoerd en naar Gaza waren gesleept. De gewapende vleugel van Hamas beweerde op zijn Telegram-kanaal dat vier van hen waren omgekomen bij Israëlische luchtaanvallen. Dat kon niet onafhankelijk worden bevestigd.

De Israëlische minister van Defensie, Yoav Gallant, gaf opdracht tot een "volledige belegering" van Gaza, waarbij hij zei dat de autoriteiten de elektriciteit zouden afsluiten en de toegang van voedsel en brandstof zouden blokkeren.

Gallant zei dat Israël in oorlog was met 'menselijke dieren', waarbij hij het soort ontmenselijke taal gebruikte dat vaak door beide partijen wordt gehanteerd in tijden van stijgende spanningen.

Israël en Egypte hebben Gaza een blokkade van verschillende strengheid opgelegd sinds Hamas in 2007 de macht greep. De afgelopen jaren heeft Israël beperkte elektriciteit geleverd en de import van voedsel, brandstof en bepaalde consumptiegoederen toegestaan, terwijl het reizen in en uit zwaar werd beperkt.

Het Israëlische verzegeling zal Gaza vrijwel volledig afhankelijk maken van de oversteek naar buurland Egypte bij Rafah, waar de vrachtcapaciteit lager is dan bij andere oversteken naar Israël.

Een Egyptische militaire functionaris, die op voorwaarde van anonimiteit sprak omdat hij niet bevoegd was om met de pers te praten, zei dat er meer dan 2 ton medische voorraden van de Egyptische Rode Halve Maan naar Gaza zijn gestuurd en dat er inspanningen worden gedaan om voedsel en andere leveringen te organiseren. Over de kwestie van het toelaten van brandstof was nog niet beslist.

De Israëlische vice-admiraal Daniel Hagari vertelde verslaggevers dat het Israëlische bombardement zich van district naar district verplaatste om huizen en gebouwen te vernietigen die volgens Israël door Hamas worden gebruikt. Israël is van plan duizenden doelen te treffen, zei hij. Hij zei dat "honderden" Hamas-militanten begraven lagen onder het puin van gebouwen die de afgelopen 48 uur door Israël waren verwoest. Zijn beweringen over de cijfers – en zijn karakterisering van de doden als Hamas – konden niet worden bevestigd.

In de stad Rafah in de zuidelijke Gazastrook kwamen bij een Israëlische luchtaanval begin maandag negentien mensen om het leven, onder wie vrouwen en kinderen, zei Talat Barhoum, een arts in het plaatselijke Al-Najjar-ziekenhuis. Barhoum zei dat het vliegtuig het huis van de familie Abu Hilal raakte, en dat een van de doden Rafaat Abu Hilal was, een leider van een lokale gewapende groepering. De aanval veroorzaakte schade aan omliggende woningen.

Afgelopen weekend kwamen bij een nieuwe luchtaanval op een huis in Rafah negentien leden van de familie Abu Quta om het leven, waaronder vrouwen en kinderen, en vijf buren, zei een overlevende, Nasser Abu Quta, eraan toevoegend dat er geen militanten in het familiehuis waren.

Volgens de VN zijn ruim 123.000 mensen hun huizen in Gaza ontvlucht – velen na Israëlische waarschuwingen voor een naderend bombardement. Het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen, UNRWA, zei dat een school die meer dan 225 mensen huisvestte, een voltreffer kreeg. Waar het vuur vandaan kwam, werd niet gezegd.

Ondertussen zei Hagari, na ongeveer 48 uur van veldslagen, dat het leger "controle" heeft over zijn grensgemeenschappen in het zuiden van Israël. Ondanks enkele geïsoleerde incidenten begin maandag, "is er in dit stadium geen sprake van gevechten in de gemeenschappen."

Hij zei dat 15 van de 24 grensgemeenschappen zijn geëvacueerd, terwijl de rest naar verwachting de komende dagen zal worden leeggemaakt.

Eerder vertelde Hamas-woordvoerder Abdel-Latif al-Qanoua telefonisch aan The Associated Press dat de strijders van de groep buiten Gaza bleven strijden en maandagochtend nog meer Israëliërs hadden gevangengenomen.

Hij zei dat de groep tot doel heeft alle Palestijnse gevangenen te bevrijden die door Israël worden vastgehouden, dat in het verleden heeft ingestemd met scheve ruilovereenkomsten waarbij het grote aantallen gevangenen vrijliet voor individuele gevangenen of zelfs voor de stoffelijke resten van soldaten.

Onder de gevangenen bevinden zich soldaten en burgers, waaronder vrouwen, kinderen en oudere volwassenen, voornamelijk Israëliërs, maar ook enkele mensen van andere nationaliteiten. De Egyptische staatskrant Al-Ahram zei maandag dat Egyptische functionarissen proberen te bemiddelen voor de vrijlating van Palestijnse vrouwen in Israëlische gevangenissen in ruil voor Israëlische vrouwen die door militanten zijn gevangengenomen.

Mayyan Zin, een gescheiden moeder van twee kinderen, zei dat ze hoorde dat haar twee dochters waren ontvoerd toen een familielid haar foto's stuurde vanuit een Telegram-groep waarop ze in gevangenschap op matrassen zaten. Vervolgens vond ze online video's van een huiveringwekkende scène in het huis van haar ex-man: gewapende mannen die hadden ingebroken, spraken met hem in de buurt van de twee huilende dochters, Dafna (15) en Ella (8). Een andere video liet zien dat de vader naar Gaza werd gebracht. "Breng mijn dochters gewoon naar huis en naar hun familie. Alle mensen," zei Zin.

Hamas regeert Gaza sinds het in 2007 troepen verdreef die loyaal waren aan de internationaal erkende Palestijnse Autoriteit. Zijn heerschappij is onbetwist gebleven door de blokkade en vier eerdere oorlogen met Israël.

Nadat ze zaterdag bij het aanbreken van de dag de Israëlische barrières hadden doorbroken met explosieven, gingen naar schatting 1.000 Hamas-schutters urenlang tekeer, waarbij ze burgers neerschoten en mensen wegrukten in steden, langs snelwegen en op een technomuziekfestival dat door duizenden in de woestijn werd bijgewoond. Volgens het leger hebben Palestijnse militanten ook ongeveer 4.400 raketten op Israël gelanceerd.

Hamas zei dat het de aanval lanceerde als reactie op het toenemende Palestijnse lijden onder de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever, de blokkade van Gaza, het discriminerende beleid in het geannexeerde Oost-Jeruzalem en de spanningen rond een omstreden heilige plaats in Jeruzalem die heilig is voor moslims en joden.

De Palestijnen willen een eigen staat in alle drie de gebieden, die Israël in de oorlog van 1967 heeft veroverd, maar de laatste serieuze vredesbesprekingen zijn ruim tien jaar geleden afgebroken, en de extreemrechtse regering van Israël is gekant tegen de Palestijnse staat.

Zondag stuurde de VS een aanvalsgroep van vliegdekschepen naar het oostelijke Middellandse Zeegebied om klaar te staan om Israël te helpen. Washington heeft ook aangekondigd dat het aanvullende militaire hulp zou sturen.