De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei op de 78e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, dat ze 'samen moeten optreden om de agressor te verslaan'. (Foto: AP)
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de wereldleiders opgeroepen om eenheid te tonen in het licht van de voortdurende 'agressie' van Rusland in Oekraïne. Hij vertelde de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN) dat Moskou voedsel en energie 'bewapent'.

Voor het eerst sinds het conflict vorig jaar uitbrak, portretteerde Zelensky dinsdag vanuit het VN-hoofdkwartier in New York de Russische invasie van Oekraïne als een existentiële bedreiging voor de wereldorde, vergelijkbaar met kernwapens.

"We moeten verenigd optreden om de agressor te verslaan en al onze capaciteiten en energie richten op het aanpakken van deze uitdagingen", zei hij in het Engels. "Onze eenheid is nodig om ervoor te zorgen dat dergelijke agressie niet meer zal plaatsvinden."

Zelensky bekritiseerde Moskou vanwege wat hij zei een "poging was om een voedseltekort op de wereldmarkt te bewapenen in ruil voor erkenning van sommige, zo niet alle, veroverde gebieden".

Hij beschuldigde Rusland er ook van genocide te plegen door Oekraïense kinderen te ontvoeren en zei dat Kiev bezig was met de voorbereiding van een mondiale vredestop.

De oorlog in Oekraïne heeft een prominente plaats ingenomen op de eerste dag van het Algemene VN-debat op hoog niveau, waarbij verschillende wereldleiders hun voortdurende steun aan Kiev hebben toegezegd tijdens het meest bekeken evenement op de jaarkalender van de VN.

De Verenigde Staten en hun bondgenoten hebben Oekraïne voor miljarden dollars aan humanitaire en veiligheidshulp verstrekt sinds Rusland in februari 2022 zijn grootschalige invasie van het land lanceerde.

Tijdens de AVVN dinsdagochtend zei de Amerikaanse president Joe Biden – die Zelensky later deze week in het Witte Huis zal ontmoeten – tegen andere leiders dat "Rusland gelooft dat de wereld moe zal worden en zal toestaan dat Oekraïne zonder gevolgen wreed wordt aangepakt."

"Als we toestaan dat Oekraïne wordt opgedeeld, is de onafhankelijkheid van welk land dan ook veilig?" vroeg Biden tijdens zijn toespraak van de AVVN, waarbij hij applaus kreeg toen hij zei dat de VS en zijn bondgenoten Oekraïne in zijn strijd zouden steunen. "Alleen Rusland draagt de verantwoordelijkheid voor deze oorlog", zei hij. "Alleen Rusland heeft de macht om deze oorlog onmiddellijk te beëindigen."

Biden’s toespraak tijdens de jaarlijkse bijeenkomst was het middelpunt van zijn driedaagse bezoek aan New York, dat ontmoetingen zal omvatten met de hoofden van vijf Centraal-Aziatische landen, en de leiders van Israël en Brazilië.

De Democratische president heeft het bijeenbrengen van Amerikaanse bondgenoten ter ondersteuning van Oekraïne tot een leidend onderdeel van het buitenlands beleid van zijn regering gemaakt, te midden van kritiek van sommige Republikeinse wetgevers over de omvang en de kosten van die hulp aan Kiev.

Ruim 140 staatshoofden en ministers nemen deze week deel aan de 78e zitting van de AVVN, die landen de kans biedt kwesties van bijzonder belang aan de orde te stellen in een reeks live openbare toespraken.

De persoonlijke aanwezigheid is gestaag hersteld sinds de Covid-19-pandemie, die leiders drie jaar geleden dwong om vooraf opgenomen videoboodschappen in te sturen vanwege veiligheidsmaatregelen. De VN bestaat uit 193 lidstaten.

Mike Hanna van Al Jazeera zei dinsdagmiddag vanuit de VN dat Zelensky zijn toespraak van de AVVN gebruikte om "heel duidelijk" te maken dat Oekraïne steun nodig heeft. Hanna zei echter dat het onwaarschijnlijk is dat de toespraak de opvattingen van landen die neutraal zijn gebleven, zal veranderen.

"Ook onder sommige leden van het Mondiale Zuiden bestaat er publieke onvrede over de hoeveelheid tijd die de VN aan de Oekraïne-kwestie besteedt, ten koste, zo menen zij, van de problemen waarmee vooral het Mondiale Zuiden te kampen heeft", voegde hij eraan toe.

Zelensky zal naar verwachting woensdag ook spreken tijdens een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad over Oekraïne, wat hem aan dezelfde tafel zou kunnen plaatsen als de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov.

De Oekraïense leider reist vervolgens donderdag naar Washington DC voor een ontmoeting met Biden. Hij zal ook het Amerikaanse Capitool bezoeken, waar wetgevers te maken krijgen met een deadline van 30 september om een federale uitgavenwet goed te keuren die verdere hulp aan zijn door oorlog verscheurde land zal omvatten.

De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan vertelde vorige week aan verslaggevers dat hij gelooft dat Zelenskyy "ernaar uitkeek" om congresleiders te bezoeken "om te pleiten" voor voortdurende Amerikaanse steun aan Oekraïne.

Ondertussen zei NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg in een interview met persbureau Reuters aan de zijlijn van de AVVN dinsdag dat Oekraïne dringend luchtverdediging nodig heeft, inclusief munitie en reserveonderdelen.

Stoltenberg zei dat het conflict een 'uitputtingsoorlog' was, maar geen patstelling, gezien de winst die Oekraïne heeft geboekt met een tegenoffensief dat het in juni begon in een poging om door Russische troepen bezet gebied terug te winnen.

"Als we een einde willen maken aan de oorlog, als we een rechtvaardige en duurzame vrede willen, dan is militaire steun aan Oekraïne de juiste weg", zei de NAVO-chef. "Oekraïne heeft veel verschillende soorten steun nodig."