G20 erkent Afrikaanse Unie als permanent lid

De Amerikaanse president Joe Biden riep vorig jaar op tot het permanente lidmaatschap van de Afrikaanse Unie (AU) in de G20 en zei dat dit 'nog lang op zich laat wachten'. De Indiase premier Narendra Modi heeft gezegd dat het blok is uitgenodigd om deel te nemen aan de G20-top die zijn land dit weekend organiseert.

De Afrikaanse Unie pleit al zeven jaar voor een volledig lidmaatschap, zei woordvoerder Ebba Kalondo. Tot nu toe was Zuid-Afrika het enige G20-lid van het blok.

Het permanente lidmaatschap van de G20 markeert de opkomst van een continent waarvan de jonge bevolking van 1,3 miljard naar verwachting tegen 2050 zal verdubbelen en een kwart van de wereldbevolking zal uitmaken.

De 55 lidstaten van de AU, waaronder de omstreden Westelijke Sahara, hebben aangedrongen op een betekenisvolle rol in de mondiale organen die lange tijd een inmiddels vervaagde orde van na de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordigden, waaronder de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Ze willen ook hervormingen van een mondiaal financieel systeem – inclusief de Wereldbank en andere entiteiten – dat Afrikaanse landen dwingt meer te betalen dan andere om geld te lenen, waardoor hun schulden groter worden.

Afrika zoekt steeds meer naar investeringen en politieke interesse van een nieuwe generatie wereldmachten buiten de VS en de voormalige Europese kolonisatoren van het continent. China is de grootste handelspartner van Afrika en een van de grootste kredietverstrekkers. Rusland is de belangrijkste wapenleverancier. Golfstaten zijn enkele van de grootste investeerders van het continent geworden. De grootste overzeese militaire basis en ambassade van Turkije bevinden zich in Somalië. Israël en Iran vergroten hun bereik op zoek naar partners.

Afrikaanse leiders hebben ongeduldig de opstelling van het continent als een passief slachtoffer van oorlog, extremisme, honger en rampspoed ter discussie gesteld, dat onder druk wordt gezet om de ene of de andere kant van de wereldmachten te kiezen. Sommigen zouden liever bemiddelaar zijn, zoals blijkt uit de Afrikaanse vredesinspanningen na de Russische invasie van Oekraïne.

Het toekennen van het lidmaatschap van de Afrikaanse Unie aan de G20 is een stap die het continent als een mondiale macht op zichzelf erkent.

Met een volledig lidmaatschap van de G20 kan de AU een continent vertegenwoordigen dat de thuisbasis is van de grootste vrijhandelszone ter wereld. Het land is ook enorm rijk aan hulpbronnen die de wereld nodig heeft om de klimaatverandering te bestrijden. Afrika draagt daar het minst aan bij, maar wordt er wel het meest door getroffen.

Het Afrikaanse continent beschikt over 60% van de hernieuwbare energiebronnen in de wereld en meer dan 30% van de mineralen die van cruciaal belang zijn voor hernieuwbare en koolstofarme technologieën. Congo alleen al heeft bijna de helft van het kobalt in de wereld, een metaal dat essentieel is voor lithium-ionbatterijen, volgens een rapport van de Verenigde Naties over de economische ontwikkeling van Afrika dat vorige maand werd gepubliceerd.

Afrikaanse leiders zijn het beu om te zien hoe buitenstaanders de hulpbronnen van het continent voor verwerking en winst elders gebruiken en willen meer industriële ontwikkeling dichter bij huis om hun economieën ten goede te komen.

Houd rekening met de natuurlijke rijkdommen van Afrika en het continent is enorm rijk, zei de Keniaanse president William Ruto deze week op de eerste Afrikaanse klimaattop. De bijeenkomst in Nairobi eindigde met een oproep tot een eerlijkere behandeling door financiële instellingen, de levering van de lang beloofde 100 miljard dollar per jaar aan klimaatfinanciering van de rijke landen aan ontwikkelingslanden en een mondiale belasting op fossiele brandstoffen.

Het vinden van een gemeenschappelijk standpunt onder de lidstaten van de AU, van de economische machten Nigeria en Ethiopië tot enkele van de armste landen ter wereld, kan een uitdaging zijn. En de AU zelf wordt al geruime tijd door sommige Afrikanen aangespoord om krachtiger te reageren op staatsgrepen en andere crises.

Ook het roulerende voorzitterschap van het orgaan, dat jaarlijks verandert, staat consistentie in de weg, maar Afrika "zal met één stem moeten spreken als het de besluitvorming van de G20 wil beïnvloeden", schreven Ibrahim Assane Mayaki, voormalig premier van Niger, en Daouda Sembene, voormalig uitvoerend directeur van het Internationale Monetaire Fonds, dit jaar in Project Syndicate.

Afrikaanse leiders hebben hun bereidheid getoond om dergelijke collectieve actie te ondernemen. Tijdens de Covid-19-pandemie hebben ze gezamenlijk luidkeels kritiek geuit op het hamsteren van vaccins door de rijke landen en hebben ze samengewerkt om bulkaankopen van voorraden voor het continent na te streven.

Nu, als spraakmakend lid van de G20, zullen de eisen van Afrika moeilijker te negeren zijn.