VN waarschuwt: Zandbaggeren verwoest oceaanbodem

Jaarlijks wordt ongeveer zes miljard ton zand uit de oceanen gebaggerd, waardoor het zeeleven en de kustgemeenschappen in gevaar komen, zegt de VN. Zand is na water de meest geëxploiteerde natuurlijke hulpbron ter wereld en wordt gebruikt voor de productie van beton en glas.

Volgens het VN-Milieuprogramma (UNEP) fungeerden sommige schepen als stofzuigers en baggerden ze zowel zand als micro-organismen op waar vissen zich mee voeden. Dit betekent dat het leven in sommige gebieden misschien nooit meer zal herstellen.

De nieuwe gegevens vallen samen met de lancering van een nieuwe analysetool genaamd Marine Sand Watch, die baggeractiviteiten monitort met behulp van mariene tracking en kunstmatige intelligentie.

"De omvang van de milieueffecten van mijnbouwactiviteiten en baggerwerkzaamheden in de ondiepe zee is alarmerend", zegt Pascal Peduzzi, hoofd van het analysecentrum GRID-Genève van UNEP.

Het nieuwe platform schat dat van de ongeveer 50 miljard ton zand en grind die de mensheid jaarlijks gebruikt, gemiddeld zes miljard ton afkomstig is uit de oceanen en zeeën van de wereld.

Dit is het equivalent van "meer dan een miljoen dumptrucks per dag", zei Peduzzi. Het mariene milieu moet de tijd krijgen om te herstellen, zei hij, en voegde eraan toe dat "het niet duurzaam is".

Grote schepen "steriliseerden feitelijk de zeebodem door zand te winnen en alle micro-organismen die de vissen voeden te vermalen", zei Peduzzi. Soms wordt het zand tot op de bodem gebaggerd, wat betekent dat het zeeleven zich misschien nooit zal herstellen, voegde hij eraan toe.

Het UNEP adviseerde om zandbaggeren ook van stranden te verbieden om de veerkracht van de kust en de economieën te beschermen.

Zand is essentieel voor de aanleg van gebouwen, wegen, waterkrachtcentrales en zonnepanelen. Het kan ook een belangrijke ecologische rol spelen en gemeenschappen beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

De Zuid-Chinese Zee, de Noordzee en de Amerikaanse oostkust behoren tot de gebieden waar de meeste baggerwerkzaamheden hebben plaatsgevonden, aldus het rapport.