Column: Beven op Berkeley

Ik heb voor het eerst in mijn leven een aardbeving meegemaakt: 4 op de schaal van Richter. Dat is een kleine. Dat is voor iemand die dat nooit meegemaakt best schrikken. Ik ben op uitnodiging van de University van California Berkeley in Amerika. Ik zat ’s middag op de zesde verdieping van het gebouw waar de faculteit voor Afro-Amerikaanse studies is gevestigd. Ik sprak met Ugo Nwokeji, een Nigeriaanse historicus. Ugo heeft op Harvard University de namendatabase samengesteld van de Afrikanen die na de afschaffing van de slavenhandel door Engelse schepen waren bevrijd uit handen van schepen die ze vervoer. In 1807 was de slavenhandel afgeschaft (niet de slavernij). Engelse schepen patrouilleerden de oceaan en hielden schepen aan die Afrikanen brachten naar de koloniën in Amerika. De mensen die bevrijd waren, werden geregistreerd met hun Afrikaanse namen. De namen staat op de website www.slavevoyages.org Ik interviewde Ugo voor een aflevering van de televisieserie die ik met Sky televisie maak over de koloniale geschiedenis van Suriname. Hij vertelde mij over de slavenhandel aan de Afrikaanse kust, toen plotseling de kamer waarin we zaten begon te schudden. Het duurde misschien 4-5 seconden. Ik had het nooit meegemaakt. De kamer schudt, maar omdat je bezig bent met interviewen en het zo kort duurde realiseer je je niet dat er een aardbeving is geweest. Wij, Ugo, Glenn de cameraman en ik keken elkaar aan en Ugo vroeg: “Moeten we doorgaan met het interview?” Omdat er verder geen schokken waren en ik me niet realiseerde dat er een aardbeving was zei ik: “Ja, waarom niet.” “Omdat er net een aardbeving was,” zei Glenn. Ik: “een aardbeving?” Glenn: “Ja we hadden net een aardbeving.” Inderdaad de kamer bewoog echt even van links naar rechts. Ik vond het al raar. Ugo aan Glenn: “Wat denk je, komen er nog naschokken.” Glenn (met de autoriteit van een seismoloog): “Ik denk het niet. Dit gebouw is aardbeving-proof.” Ik: “OK, laten we doorgaan met het interview.” Glenn heeft mijn hart gestolen. Glenn is een zwarte invalide man op Berkeley. Hij loopt moeizaam. Hij is belast met de techniek op de afdeling Africa-American Studies: computers, video’s etc. Hij is een virtuoos. Hij is belast met de video-opnames in Berkeley voor de 12-delige televisieserie die ik met Sky televisie Suriname maak. Stephen en hij hadden alles al doorgesproken op basis van het script dat ik had gestuurd. Het enige wat we deden was kennismaken, bevestigen wat ik wilde en elkaar de hand geven: see you later, aligator. Vervolgens regelde hij alles tot in de puntjes. Typisch Amerikaans. In de dagen daarna kwam ik hem tegen in de gang en bij de voorbereidingen voor de opnames. Ik kreeg meer tijd om met hem te babbelen. Hij was een piloot, deed nog allerhande activiteiten en is bij één van die activiteiten invalide geworden. Zijn heup was gebroken. Hij loopt kreupel op één been. Hij wilde niet thuis zitten. Hij heeft drie dochters. Toen ze op de basisschool zaten, bood hij aan om vrijwilligerswerk te doen, zodat hij zijn dochters de hele dag kon zien. Hij hielp de school met technische klusjes. Toen zijn dochters naar de middelbare school ging en een baan vrij bleek te zijn voor iemand die de computertechniek wilde doen, ging hij naar de middelbare school. Daar deed hij zijn werk en kon zijn dochters helpen met school en gewoon van ze genieten door naar ze te kijken. “I just watched how they played and enjoyed life.” Een vader naar mijn hart. Het is ook een compleet ander beeld dan dat van de stereotype zwarte man.
En… hij spreekt Hindi. En Swahili. En Pools. En allerlei andere talen. Hij groet me met gevouwen handen: Namaste. Hij neemt afscheid met: “Phir milange” (tot ziens). Het blijkt dat hij alle buitenlandse docenten die daar voor langere periode komen vraagt om hem de basiswoorden en zinnen in die taal te leren. ’s Avonds ging ik met Stephen Small, die me in Berkeley opving, naar zijn huis. We zaten in de huiskamer, toen we weer een schok voelden. Ook dat duurde enkele seconden. Nu schrok ik echt. Komt het plafond neer op ons hoofd? Wat is er aan de hand? Een lichte paniek maakte zich van mij meester. We zetten de televisie aan en de hele tijd wordt er over de aardbeving gesproken. Maar ook deze was heel licht (3,8). Maar twee aardschokken maken je toch onzeker. In de loop van de avond werd ik rustiger. Toen ik naar bed ging, keek ik naar plafond. Ik zei tegen Stephen: “Slaap lekker Stephen, misschien zien we elkaar morgen in de hemel.” Sandew Hira