Haïtianen ontvluchten huizen, bendegeweld neemt toe

Duizenden Haïtianen zijn hun huizen ontvlucht in Port-au-Prince te midden van het toenemende bendegeweld dat dit jaar tot nu toe meer dan 2.400 mensen het leven heeft gekost. De Verenigde Naties (VN) zei dat 5.000 mensen deze week het Carrefour-Feuilles-district ontvluchtten, nadat bendeleden de macht hadden overgenomen.

Lokale hulpgroepen hebben ondertussen vitale diensten stopgezet omdat pogingen van de regering om het geweld te onderdrukken, mislukten.

De VN-Veiligheidsraad zal binnenkort beslissen of er een multinationale troepenmacht zal worden gestuurd om de orde te helpen herstellen.

In Carrefour-Feuilles en de omliggende gebieden, waar maandenlang bendeoorlogen hebben plaatsgevonden, werd een stroom bewoners gezien die koffers droegen of vertrokken met bezittingen vastgebonden aan hun auto.

Een video opgenomen door persbureau Reuters toont huilende vrouwen naast het lichaam van een man die door bendeleden was vermoord. Reuters zei dat veel van degenen die erin slaagden te ontsnappen, zich hadden verzameld op een lokale militaire basis en om hulp vroegen tegen de bendes.

Decennia van instabiliteit, rampen en economische ellende hebben van Haïti een van de armste en meest gewelddadige landen ter wereld gemaakt.

Het bendegeweld is enorm toegenomen sinds de moord op president Jovenel Moïse in 2021, waardoor een groot deel van het grondgebied van het land buiten de controle van de regering viel.

Terreinoorlogen hebben sindsdien geleid tot een golf van vluchtelingen, ernstige voedseltekorten, moorden, ontvoeringen en seksueel geweld.

Woordvoerster van het VN-rechtenbureau, Ravina Shamdasani, zei vrijdag dat er dit jaar minstens 2.439 Haïtianen zijn gedood, 902 gewond en 951 ontvoerd.

"Rapporten uit Haïti deze week hebben de extreme brutaliteit van het geweld tegen de bevolking onderstreept", zei ze. Ze voegde eraan toe dat burgerwachten die waren opgezet om de bendes tegen te gaan, ertoe hebben geleid dat sinds april 350 mensen zijn gelyncht. Van hen waren er 310 vermeende bendeleden en één was een politieagent.

Volgens voorlopige cijfers die zijn vrijgegeven door een lokale rechtengroep, zijn donderdag 30 mensen gedood en zijn meer dan een dozijn anderen gewond geraakt bij aanslagen in de hoofdstad.

De Amerikaanse ambassade, die al is geëvacueerd van niet-essentieel personeel, is donderdag gesloten vanwege aanhoudend geweervuur in het gebied.

De regering van Haïti zei dat ze "al haar troepen" zou inzetten om de orde in Carrefour-Feuilles te herstellen. De slecht uitgeruste politie heeft echter gestreden tegen zwaarbewapende bendes.

Het Internationale Rode Kruis zei dat "in een paar dagen tijd het geweld dramatisch escaleerde", vooral in gebieden waar het samenwerkte met lokale groepen.

Wegblokkades die door strijdende bendes waren aangebracht, zorgden ervoor dat bewoners geen hulp konden krijgen, voegde het eraan toe.

Ann Lee, mede-oprichter van de in de VS gevestigde crisisresponsgroep CORE, die nog steeds actief is in de hoofdstad, zei dat veel internationale groepen zijn vertrokken vanwege toenemende intimidatie en geweld tegen personeel.

"We hebben een medewerker die haar dochter verloor omdat ze een aanval had en niet naar het ziekenhuis kon komen", zei ze. "We hebben een werknemer wiens broer werd onthoofd."

Lee zei dat er geen enkel lid van CORE's 100 man sterke Haïti-team was, dat geen slachtoffer van het geweld kende.

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres vertelde dinsdag in een rapport aan de Veiligheidsraad dat een "robuust gebruik van geweld" door een multinationale inzet nodig was om de orde te herstellen en de bendes te ontwapenen.

Kenia heeft de bereidheid uitgesproken om zo'n troepenmacht te leiden. De raad buigt zich de komende weken over de kwestie.