Tijd voor naamsverandering

In de maand mei stond een zeer belangrijk onderwerp op de agenda van De Nationale Assemblee, namelijk het gecombineerde debat over de Collectieve rechten van inheemse en tribale volken.

Tot deze collectieve mensenrechten worden o.m. gerekend: het recht op zelfbeschikking, bevrijding van onderdrukking en kolonialisme, vrede en veiligheid, beheer over hulpbronnen en natuurlijke rijkdommen, ontwikkeling en milieubescherming.  

Het onderwerp is natuurlijk op zich al belangrijk, maar het heeft ook een speciale betekenis, omdat we in de wereld van vandaag steeds vaker worden geconfronteerd met de gevolgen van menselijk handelen en nalaten die zich vertalen in klimaatverandering, zowel direct als indirect.
    
Tot het aannemen van een resolutie is het toen niet gekomen kennelijk omdat het parlement door de bomen het bos niet meer zag. En de vergadering werd verdaagd naar een nader te bepalen datum.

Enkele dagen geleden, om precies te zijn op 27 juli, was het zover: de behandeling in eerste ronde van het wetsontwerp Collectieve rechten Inheemsen en Tribale Volken, werd in het parlement voortgezet. Althans, dat was de bedoeling. Maar afgezien van leden van de Commissie van Rapporteurs, hadden geen andere parlementariërs het woord gevraagd om hun zegje te doen over het ontwerp dat onder de voorzittershamer ligt. En de voorman van het hoogste college van Staat had geen andere keus dan de vergadering andermaal naar een nader te bepalen datum te verdagen.

Zijn beweegreden was dat de regering zou hebben aangevoerd meer tijd nodig te hebben om zich voor te bereiden op vragen en vele kanttekeningen van het parlement.
De bal ligt nu (weer) op de speelhelft van de regering om te reageren op de vele kanttekeningen die door de Assembleeleden bij het wetsontwerp zijn geplaatst.
Trouwens, over de juiste naam van de wet lijkt geen eenduidigheid te bestaan. De ene keer is het Grondenrechten, de andere keer grondrechten en nu Collectieve rechten.
Wetten zijn geschreven rechtsregels. Elke wet is onderdeel van het recht, maar het recht is breder dan alleen wetten.

SBW wordt NBW
Een andere issue die de aandacht heeft van De Nationale Assemblee, is wijziging -aanpassing is een beter woord- van het Surinaams Burgerlijk Wetboek (SBW). Het SBW zoals we dat kennen dateert van 1869, toen Suriname nog een kolonie van Nederland was. -Het ligt dan ook voor de hand dat het BW van Suriname een afgeleide was, en nog steeds is, van het Nederlands Burgerlijk Wetboek, in termen van toen geldende ideeën, inzichten en opvattingen-. Maar de tijden veranderen en wij veranderen met hen.

En net als met het vraagstuk van de grondenrechten speelt ook hier de naam een rol, zij het dan in iets mindere mate. SBW wordt omgedoopt in NBW, maar slechts enkele artikelen zullen naar inhoud en strekking, letter en geest een wijziging of aanpassing ondergaan. En dat is nu precies waar de schoen wringt.

Deze verhandeling opent met "Het Surinaams grondbeleid is ouder dan het Surinaams Burgerlijk Wetboek. Vanuit de koloniale geschiedenis is een eigen recht ontstaan met eigen principes. Opvallend is het ontbreken van eigendom, in Suriname BW-eigendom genoemd. Dit artikel is een inleiding in het complexe Surinaams grondbeleid. Twee vragen staan centraal. Als eerste de vraag of de traditie van het burgerlijk recht de grondslag is van het grondbeleid. De tweede vraag is of BW-eigendom een grotere rol verdient in dat grondbeleid."

De game changer: van Grondenrechten of Collectieve rechten naar habitat- of omgevingsrecht
Een habitat, leefgebied of leefomgeving omvat alle mogelijke plaatsen waar een bepaald organisme voorkomt. De natuurlijke habitat van een soort is het type leefgebied waar deze soort gewoonlijk voorkomt en zich thuis voelt, meer in het bijzonder het leefgebied waar de soort oorspronkelijk vandaan komt. In figuurlijke zin is de natuurlijke habitat van een mens een omgeving waar de persoon zich in zijn element voelt, helemaal zichzelf kan zijn.

Er wordt ook wel gesproken van leefomgeving. Voor de leefomgeving van mensen is er in Nederland het Planbureau voor de Leefomgeving. Bij de leefomgeving worden onderscheiden milieu, natuur en ruimte.

Omgevingsrecht is een verzamelnaam voor alle wet- en regelgeving betreffende de fysieke leefomgeving, de omgeving dus waarin gewoond, gewerkt en gerecreëerd wordt. Het betreft de wet- en regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening, bouwen, milieu, water, natuurbescherming en algemeen bestuur.

Alles overziende kom ik tot de conclusie dat Habitatrecht meer recht doet aan de wensen en noden van de betrokkenen dan Grondenrechten, immers recht is breder dan alleen wetten.

George Orie

inleiding_in_het_surinaams_recht.pdf