Kindervaccinaties nemen weer toe na Covid-19 pandemie terugval

Volgens nieuwe gegevens van de WHO en Unicef vertonen trekken de vaccinatiediensten in sommige landen weer aan. In de Pan-Amerikaanse regio  zijn landen erin geslaagd om de daling van de vaccinatiegraad een halt toe te roepen. Wereldwijde immunisatiediensten bereikten in 2022 4 miljoen meer kinderen dan het jaar daarvoor, doordat landen hun inspanningen opvoerden om de historische terugval in immunisatie veroorzaakt door de Covid-19 pandemie aan te pakken.

Volgens gegevens die vandaag door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en Unicef zijn gepubliceerd, hebben in 2022 20,5 miljoen kinderen een of meer vaccins gemist die via de routinematige immunisatiediensten werden toegediend, vergeleken met 24,4 miljoen kinderen in 2021. Dit aantal blijft hoger dan de 18,4 miljoen kinderen die in 2019 vóór de pandemie-gerelateerde verstoringen vaccins misten, wat de noodzaak onderstreept van voortdurende inhaal-, herstel- en systeemversterkende inspanningen staat in het persbericht van de organisaties.

Het vaccin tegen difterie, tetanus en pertussis (DTP) wordt gebruikt als wereldwijde marker voor immunisatiedekking. Van de 20,5 miljoen kinderen die in 2022 één of meer doses van hun DTP-vaccin hebben gemist, hebben 14,3 miljoen kinderen geen enkele dosis gekregen, de zogenaamde 'zero-dose'-kinderen. De WHO en Unicef schrijven in een persbericht dat dit cijfer een verbetering is ten opzichte van de 18,1 miljoen zero-dose kinderen in 2021, maar blijft hoger dan de 12,9 miljoen kinderen in 2019.

Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO noemt deze gegevens bemoedigend, maar geeft aan dat mondiale en regionale gemiddelden niet het hele verhaal vertellen en ernstige en hardnekkige ongelijkheden verhullen.

De eerste stadia van herstel in de wereldwijde immunisatie hebben zich niet in gelijke mate voorgedaan, waarbij de verbetering zich concentreert in een paar landen. De vooruitgang in landen met veel middelen en een grote kinderpopulatie, zoals India en Indonesië, verhult een trager herstel of zelfs aanhoudende daling in de meeste landen met lage inkomens, vooral voor mazelenvaccinatie.

Van de 73 landen waar de vaccinatiegraad tijdens de pandemie aanzienlijk is gedaald (5 procentpunten of meer in 2020 en/of 2021 ten opzichte van 2019), hebben 15 landen zich hersteld tot het niveau van voor de pandemie, zijn 24 landen op weg naar herstel. De WHO noemt het verontrustend dat in 34 landen de vaccinatiegraad is gestagneerd of verder is gedaald. Deze trends weerspiegelen patronen in andere gezondheidscijfers. Landen moeten ervoor zorgen dat ze hun inhaal-, herstel- en versterkingsinspanningen versnellen om elk kind te bereiken met de vaccins die het nodig heeft en - omdat routinevaccinatie een fundamentele pijler van de primaire gezondheidszorg is - van de gelegenheid gebruikmaken om vooruitgang te boeken in andere, aanverwante gezondheidssectoren.

Vaccinatie tegen mazelen - een van de meest besmettelijke ziekteverwekkers - heeft zich minder goed hersteld dan andere vaccins, waardoor nog eens 35,2 miljoen kinderen het risico lopen op besmetting met mazelen. De dekking voor de eerste dosis mazelen steeg van 81 procent in 2021 naar 83 procent in 2022, maar bleef lager dan de 86 procent die in 2019 werd bereikt. Als gevolg hiervan misten vorig jaar 21,9 miljoen kinderen de routinematige vaccinatie tegen mazelen in hun eerste levensjaar - 2,7 miljoen meer dan in 2019 - terwijl nog eens 13,3 miljoen kinderen hun tweede dosis niet ontvingen, waardoor kinderen in ondergevaccineerde gemeenschappen risico lopen op uitbraken.

Unicef Executive Director Catherine Russell zegt dat totdat meer landen de gaten in de dekking van routinevaccinaties dichten, kinderen overal het risico zullen blijven lopen om ziektes op te lopen en te sterven aan ziektes die voorkomen kunnen worden. “Virussen zoals mazelen kennen geen grenzen. De inspanningen moeten dringend worden versterkt om kinderen die hun vaccinatie hebben gemist, in te halen en tegelijkertijd de immunisatiediensten te herstellen en verder te verbeteren vanaf het niveau van voor de pandemie."

PAHO zegt samen te werken met landen in de regio en partners om immunisatieprogramma's te versterken en de uitvoering van campagnes te ondersteunen om de dekking te herstellen, evenals om de infrastructuur van nationale immunisatieprogramma's te versterken en epidemiologisch en laboratoriumtoezicht te verbeteren om uitbraken op te sporen en onmiddellijk te reageren.