Chaos in Rusland is opkikker voor moreel Oekraïne

De gewapende opstand tegen het Russische leger mag dan in minder dan 24 uur voorbij zijn, maar de wanorde binnen de vijandelijke gelederen was een onverwacht geschenk en een tijdige morele opkikker voor de Oekraïense troepen. Het spektakel van de muiterij van Yevgeny Prigozhin in het kritieke militaire commando- en controlecentrum in de Russische stad Rostov aan de Don, en later de strijd van Rusland om Moskou te versterken terwijl troepen marcheerden om het militaire leiderschap van het land omver te werpen, werd "met applaus" begroet door commandanten van De Oostelijke Groep van Strijdkrachten van Oekraïne, zei zijn woordvoerder, Serhii Cherevatiy.

"Soldaten aan het front zijn er positief over", zei hij. "Elke chaos en wanorde aan de kant van de vijand komt ons ten goede."

Een video van de bekende Oekraïense drone-commandant "Magyar" die de opstand bekeek terwijl hij enorme hoeveelheden popcorn at, ging viraal. Een overvloed aan vrolijke memes waarin de spot werd gedreven met de Russische leider Vladimir Putin, overspoelde de sociale media, en verklaring na verklaring van de hoogste leiders van Oekraïne beschreef de onrust als een zeker teken van meer instabiliteit in het verschiet.

De onmiddellijke crisis eindigde met een door Minsk bemiddelde deal die Prigozhin in ballingschap in Wit-Rusland zou sturen. Maar voor toekijkende Oekraïners was het kwaad geschied: Russische kwetsbaarheden werden blootgelegd, en door in te stemmen met concessies uren nadat hij Prigozhin als achterbakse verrader had bestempeld, leek Putin zwak en wanhopig.

De kortstondige opstand had geen merkbare invloed op de houding van het Russische leger langs de 1000 kilometer lange frontlinie in Oost-Oekraïne, maar het zou Oekraïne de impuls kunnen geven die het nodig heeft om de beginfase van zijn tegenoffensief te intensiveren, wat volgens de militaire leiders langzamer gaat dan verwacht.

"Op de korte termijn leidde het de aandacht af van de oorlog en leidde het sommige middelen van het front af", zegt Nigel Gould-Davies, een senior fellow voor Rusland en Eurazië bij het International Institute for Strategic Affairs. Maar op de langere termijn, zei hij, toont het een gebrek aan eenheid onder de Russische strijdkrachten. "Het is verschrikkelijk voor het moreel van Rusland. Zowel de officieren als de soldaten. Het is heel goed voor het moreel van Oekraïne."

Op Russische Telegram-kanalen drongen militairen die bloggen over de oorlog er bij Russische soldaten op aan om gefocust te blijven op de oorlog. "Broeders! Iedereen die een wapen vasthoudt op de contactlijn, onthoud dat je vijand tegenover je staat", las een bericht.

De Oekraïense soldaat Andrii Kvasnytsia (50), die gewond raakte tijdens gevechten in de oostelijke stad Bakhmut, waar non-stop wordt gevochten langs de zuidelijke flanken van de door Russische troepen bezette zoutmijnstad, zei: "Iedereen is opgewonden."

"Mijn vriend belde me vandaag en hij zei: 'Andrii, ik heb al zoveel jaren niet meer gedronken, maar vandaag heb ik een goede reden om te drinken', zei hij. "Het is allemaal moeilijk, niet makkelijk, maar we gaan zeker winnen." Hij sprak met The Associated Press in Kiev, waar hij aan het herstellen is.

Terwijl Wagner-troepen naar Moskou marcheerden, kondigde Hanna Malyar, de vice-minister van Defensie van Oekraïne, aan dat er vooruitgang was geboekt in verschillende richtingen langs de frontlinie, waar al weken wordt gevochten, en dat de Russische opmars verder naar het noorden werd gedwarsboomd.

"De zwakte van de vijand is altijd een kans, het stelt ons in staat om voordeel te halen", vertelde ze aan AP, eraan toevoegend dat het te vroeg was om te beoordelen hoe het politieke spel dat zich in Rusland afspeelt Oekraïne de militaire overhand zou kunnen geven.

Oekraïne voerde eerder deze maand de aanvallen in verschillende richtingen in het zuidoosten op, een stap die aangaf dat het langverwachte tegenoffensief was begonnen. Maar de vooruitgang is "langzamer dan gewenst", erkent de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.

De Russische minister van Defensie Sergei Shoigu zei vorige week dat er eind juni een nieuw reserveleger zou worden gevormd, ter versterking van de Russische mankracht langs het Oekraïense front, waar Rusland 90% van zijn troepen heeft ingezet en het aantal Oekraïense strijders al aanzienlijk overtreft.

Deskundigen hebben gezegd dat de Oekraïners flexibiliteit en snelheid moeten behouden om Russische kwetsbaarheden langs de frontlinie uit te buiten en verdedigingslinies te doorbreken wanneer de gelegenheid zich voordoet.

Met moderne NAVO-standaard wapensystemen in hun bezit, is het moreel het noodzakelijke ingrediënt om de snelheid op te roepen die de Oekraïense troepen nodig hebben om de dynamiek op de grond te veranderen, zeggen ze.

"Dit zal de Oekraïners een echte boost geven", zegt James Nixey, hoofd van het Rusland en Eurazië-programma van Chatham House. "Als we hebben gezegd dat de Oekraïners veel hebben om voor te vechten, hebben ze de laatste tijd een beetje gebrek aan moreel."

Oekraïense commandanten vertelden hun strijders dat de onenigheid die zich in Rusland afspeelde, indirect hun schuld was. "De helden van Bakhmut die de stad 10 maanden vasthielden en de vijand uitputten, zij zijn de co-auteurs van dit Russische epische falen", zei Cherevatiy.

De waarheid is ingewikkelder. De langdurige rivaliteit tussen Prigozhin en de Russische militaire leiding dateert van vóór de grootschalige invasie, maar de relatieve effectiviteit van Wagner in vergelijking met reguliere legertroepen die in de stad vechten, verhoogde Prigozhin's profiel en heeft hem misschien het vertrouwen gegeven om door te gaan met de opstand.

Toch weerklinkt de boodschap onder de Oekraïense militaire gelederen terwijl het zich voorbereidt op de volgende beslissende stap in de oorlog.

In de zuidoostelijke regio Zaporizhzhia in Oekraïne hebben militairen van een mortiereenheid zondag vanaf hun posities op Russische doelen geschoten, waarbij elke ontploffing werd gewijd aan grieven veroorzaakt door Rusland.

"Voor de Kakhovka-dam!" riep een militair van de Oekraïense Special Forces met de roepnaam Rhein, verwijzend naar de catastrofale instorting van de dam die eerder deze maand aan Rusland werd toegeschreven en waarbij hele Oekraïense gemeenschappen onder water kwamen te staan.