VS wil vanaf juli weer lid worden van Unesco

"Het is een sterke daad van vertrouwen in Unesco en in multilateralisme", zei directeur-generaal Audrey Azoulay toen ze vertegenwoordigers van de lidstaten van de organisatie, in Parijs op de hoogte bracht van het besluit van Washington om weer lid te worden. De Verenigde Staten (VS), een van de oprichters van Unesco, leverde een belangrijke bijdrage aan de begroting van Unesco tot 2011, toen het orgaan Palestina toeliet als lidstaat.

Daarmee kwam er een einde aan de bijdragen naar Amerikaans recht.

Toen ging president Donald Trump verder door in 2017 aan te kondigen dat de VS zich samen met Israël terugtrokken uit Unesco, waarbij hij het lichaam beschuldigde van vooringenomenheid tegen de Joodse staat.

De terugtrekking werd van kracht in 2018.

Azoulay, een voormalige Franse minister van Cultuur die sinds 2017 aan het hoofd staat van Unesco, heeft het terugbrengen van de VS tot een prioriteit van haar mandaat gemaakt.

In een brief aan Azoulay zei Richard Verma, de Amerikaanse plaatsvervangend staatssecretaris voor management en middelen, dat Washington Azoulay "dankbaar" was voor de vooruitgang op het gebied van "belangrijke kwesties", waaronder "afnemende aandacht voor gepolitiseerd debat".

'Samenwerken'
Tot de opschorting van hun bijdrage in 2011 betaalde de VS ongeveer 22 procent van de begroting van Unesco, ofwel 75 miljoen dollar.

Maar het Amerikaanse Congres, toen volledig gecontroleerd door de Democratische Partij van president Joe Biden, maakte in december de weg vrij voor de VS om de financiering te herstellen, door US$ 150 miljoen opzij te zetten in de begroting.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, zei in maart dat de afwezigheid van de VS bij Unesco China de regels liet schrijven over kunstmatige intelligentie.

"Ik geloof heel erg dat we terug zouden moeten zijn bij Unesco - nogmaals, niet als een geschenk aan Unesco, maar omdat dingen die bij Unesco gebeuren er echt toe doen", zei Blinken tegen een senaatscommissie toen hij de begroting presenteerde. "Ze werken aan regels, normen en standaarden voor kunstmatige intelligentie. We willen erbij zijn", zei hij.

De Chinese ambassadeur bij Unesco, Yang Jin, zei maandag dat Beijing zich niet zou verzetten tegen de terugkeer van de Verenigde Staten, en zei dat het orgaan "elke lidstaat nodig heeft om de handen ineen te slaan om zijn missies te vervullen" en dat China "bereid is om met alle lidstaten samen te werken".

Ambassadeurs uit vele andere landen over de hele wereld, van Peru tot Djibouti tot Polen, juichten het nieuws toe, waarbij sommige, zoals Duitsland, zeiden dat Washington "zo snel mogelijk" opnieuw moet worden opgenomen.

"Ik ben ervan overtuigd dat de meeste lidstaten zullen werken aan de terugkeer van de VS", zei de Japanse ambassadeur bij Unesco, Atsuyuki Oike, die Amerikaanse deelname "onmisbaar" noemde.

De VS had zich al in 1984 teruggetrokken uit Unesco en voegde zich in oktober 2003 na een afwezigheid van bijna 20 jaar weer bij de organisatie.

Het voorgestelde plan om in 2023 weer lid te worden, moet nu ter definitieve goedkeuring worden voorgelegd aan de Algemene Conferentie van Unesco-lidstaten.

Sommige lidstaten willen dat er snel een buitengewone zitting wordt gehouden om te beslissen.