President Chan Santokhi heeft het document op 1 juni getekend. Dit is een initiatief van het Surinaams Bedrijfsleven en de Surinaamse Bankiersvereniging en zal als onafhankelijke monitorings- en adviesorgaan dienen in het IMF-stabilisatie en herstelprogramma. De overeenkomst is medeondertekend door de minister van Financiën en Planning, de governor van de Centrale Bank van Suriname en vertegenwoordigers van de Surinaamse Bankiersvereniging en Vereniging Surinaams Bedrijfsleven.

In Inzicht no 40 gaat de VES diepgaand in op deze kwestie. Aangegeven wordt in de overeenkomst dat “Uit recente besprekingen tussen de regering en de private sector is gebleken dat er behoefte is aan een degelijke uitvoering van de IMF-programma’s en transparante communicatie naar de gemeenschap. Tevens is deze voorwaarde opgenomen in het herstelprogramma”. Als doelstellingen van de SEOB zijn onder andere genoemd:
• Het monitoren en adviseren van de regering over het implementeren van het IMF-programma en het economisch herstelplan op basis van duidelijke prestatie indicatoren;
• Het beoordelen, ondersteunen en versterken van het regeringsbeleid en de activiteiten die worden uitgevoerd om de programma’s conform de deadlines te implementeren;
• Het ondersteunen in het transparant communiceren naar de gemeenschap over de status van de programma’s en het economische herstelplan;
• Functioneren als permanent adviesorgaan voor de regering in de stabilisatie- en groeifase van de economie.

Tijdens een persconferentie op 1 juni heeft minister Stanley Raghoebarsing  van Financiën en Planning hierover gezegd: “Behalve het bestuur komt er een overlegorgaan dat uit 10 leden bestaat. In het overlegorgaan zitten er 4 bestuursleden: de VSB, de SBV, de VES en Ravaksur. Maar daarnaast zitten ook de minister van Financiën, de governor van de CBvS, de Universiteit van Suriname, het bureau voor de Staatsschuld, de Belastingdienst en de vertegenwoordiger van Suriname bij het IMF.

Reactie van de VES
Diegenen die de VES kennen weten dat de VES niet zo werkt en kunnen zich de verbazing maar vooral de verontwaardiging wel voorstellen.
1 T.a.v. de behoefte:
De MoU ondertekenaars stellen dat “Uit recente besprekingen tussen de regering en de private sector is gebleken dat er behoefte is aan een degelijke uitvoering van de IMF-programma’s en transparante communicatie naar de gemeenschap”. De VES is het daar volledig mee eens. Dat er geen sprake was van een “degelijke uitvoering” noch “transparante communicatie” hebben wij de afgelopen 12 maanden tot vervelens toe aangekaart. Wij zijn derhalve blij dat dat zowel de regering als delen van het bedrijfsleven, nadat Suriname bij 4 evaluaties door het IMF telkenmale publiekelijk bakzeil heeft gehaald, dit nu eerlijk toegeven.

2. T.a.v. het proces van totstandkoming:
De VES heeft op 30 mei 2023 een uitnodiging per app ontvangen van het Kabinet van de President om aanwezig te zijn bij de ondertekening van een MOU tussen het bedrijfsleven en de regering op 1 juni om 10.00 uur. De VES heeft vriendelijk bedankt en aangegeven niet aanwezig te zullen zijn, aangezien ze nimmer betrokken is bij enig overleg of betrokkenheid bij de totstandkoming van de overeenkomst.
Hetgeen de minister van Financiën heeft gesteld op de persconferentie dat de VES in het bestuur zit van het overlegorgaan is derhalve volstrekt onwaar. De VES is nooit betrokken geweest in het proces om te komen tot de SEOB en is derhalve er geen lid van.

Een vertegenwoordiger van de Surinaamse Bankiers Vereniging heeft bij de VES op 12 mei 2023 per app de belangstelling voor participatie in een SEOB gepeild. Op de concrete vragen van de VES per app op 24 mei zijn er tot op heden geen antwoorden gekomen.

3. T.a.v. de inhoud:
De inhoudelijke vragen die van belang zijn voor een succesvolle monitoring zijn o.a.:
a. Wat gaat de SEOB precies monitoren?. Dat zou toch in de MoU moeten zijn overeengekomen?
i. Waar is het Herstelplan 2023-2024? Hoe realistisch is het, mede gezien de ervaring met en de prestaties van het oude reeds verlopen Herstelplan 2020-2022?.
ii. Waar is het nieuwe EFF met het IMF? (sinds september 2022 is de regering in onderhandeling, maar van een nieuwe EFF is er nog geen spoor).
b. Welke zijn de nieuwe prestatie indicatoren die per dag, per week, per maand, per kwartaal en per jaar moeten worden gerealiseerd. Hoe realistisch zijn deze geformuleerd?
c.Waar zullen de data vandaan komen, gezien de steeds verder verzwakte instituten?
d. Welke deskundigheid/ track record hebben de in de MoU genoemde personen/organisaties op het gebied van monitoring van programma’s?

4.    T.a.v. de samenstelling, onafhankelijkheid en integriteit van de besluitvorming:
De procedurele vragen die van belang zijn voor een succesvolle monitoring zijn o.a.:
i. Wat is de juridische status van SEOB?
ii. Zal de besluitvorming binnen SEOB geschieden bij consensus, bij gekwalificeerde/gewone meerderheid, en is er ruimte voor minderheidsstandpunten?
iii. Zijn de deliberaties geheim en is er een geheimhoudingsplicht voor de deelnemers?
iv. Wat is de reden voor participatie van slechts een deel van het bedrijfsleven?
v. Is er sprake van onafhankelijke monitoring bij deze samenstelling, waarbij vele deelnemers ook direct verantwoordelijk zijn voor de uitvoering en de informatieverstrekking (kan de slager zijn eigen vlees eerlijk keuren)?
vi. Hoe vrij is het geselecteerde deel van het bedrijfsleven daarin, gezien haar belangen en de dominante positie van de Overheid in het economisch gebeuren?
vii. Welke ruimte is er voor politiek onafhankelijke deskundigen/organisaties.