Brazilië: Lula zweert Congres-bestormers te straffen

De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft gezworen aanhangers van de ex-leider van het land, Jair Bolsonaro, te straffen nadat ze het Congres hadden bestormd. De dramatische scènes - die honderden demonstranten in Braziliaanse voetbaloverhemden en vlaggen zagen - komen slechts een week na de inhuldiging van Da Silva.

Aanhangers van de afgezette extreemrechtse leider bestormden ook het Hooggerechtshof en omringden het presidentiële paleis. De Nationale Garde in Brasilia is opgedragen om de orde te herstellen.

De president heeft ook bevolen om het centrum van de hoofdstad voor 24 uur te sluiten, inclusief de Main Avenue waar overheidsgebouwen zijn.

Bolsonaro heeft herhaaldelijk geweigerd te accepteren dat hij de verkiezingen van oktober verloor en heeft vorige week het land verlaten in plaats van deel te nemen aan inaugurele ceremonies, waar hij de iconische presidentiële sjerp zou hebben overhandigd.

De 67-jarige - die wordt verondersteld in Florida te zijn - heeft nog niet gereageerd op het geweld.

Da Silva - beter bekend als Lula - zei dat er "geen precedent was in de geschiedenis van ons land" voor de scènes die in Brasilia werden gezien. Hij noemde het geweld de "daden van vandalen en fascisten".

En hij richtte zich op veiligheidstroepen die hij beschuldigde van "incompetentie, kwade trouw of kwaadaardigheid" in het falen om demonstranten te stoppen die toegang hebben tot het Congres.

"Je zult in de beelden zien dat zij (politieagenten) mensen begeleiden tijdens de wandeling naar Praca Dos Tres Powers," zei hij. "We gaan erachter komen wie de financiers zijn van deze vandalen die naar Brasilia zijn gegaan en zij zullen allemaal betalen met de kracht van de wet."

Een video gedeeld door de Braziliaanse outlet O Globo liet enkele officieren zien die lachten en samen foto's namen, terwijl demonstranten de congrescampus op de achtergrond bezetten.

De Amerikaanse president Joe Biden noemde de rellen "schandalig" en zijn nationale veiligheidsadviseur, Jake Sullivan, zei: "De democratie van Brazilië zal niet aan het wankelen worden gebracht door geweld."

Sommige demonstranten sloegen ramen stuk, terwijl anderen de Senaatskamer bereikten, waar ze op stoelen sprongen en banken gebruikten als glijbanen.

Beelden op sociale media laten zien dat demonstranten een politieman van zijn paard trekken en hem buiten het gebouw aanvallen. Eerder had de politie traangas gebruikt, maar slaagde er niet in de menigte af te weren.

Het is onduidelijk of de demonstranten nog steeds in het gebouw zijn, maar beeldmateriaal uitgezonden door nationale media toonde de politie die tientallen demonstranten vasthield in hun gele truien buiten het presidentiële paleis.

Andere verdachten - wiens handen achter hun rug waren gebonden - werden ook uit het gebouw geleid.

Demonstranten verzamelden zich sinds de ochtend op de gazons voor het parlement en rond een kilometer van de Esplanada Avenue, die vol staat met ministeries en nationale monumenten.

De beveiliging was strak verschenen, met de wegen gesloten voor ongeveer een blok rond het parlementsgebied en gewapende politieparen die elke ingang naar het gebied bewaken.

De BBC had op zondagochtend lokale tijd ongeveer 50 politieagenten gezien en auto's werden geweerd op toegangspunten, terwijl degenen die te voet binnenkwamen, werden gefouilleerd door politie die hun tassen controleerde.

Demonstranten verdedigden snel hun acties toen ze door verslaggevers werden benaderd. Lima, een 27-jarige productie-ingenieur, zei: "We moeten de orde herstellen na deze frauduleuze verkiezing."

"Ik ben hier voor geschiedenis, voor mijn dochters," vertelde ze aan AFP News Agency.

Velen trekken vergelijkingen met het bestormen van het Amerikaanse Capitool op 6 januari 2021 door supporters van Donald Trump, een bondgenoot van Bolsonaro.

De aanhangers van Bolsonaro vragen om militaire interventie en het aftreden van Lula. De populistische leider heeft eerder de brute militaire dictatuur van het land verdedigd die het land al meer dan 20 jaar regeerde.

Velen van hen creëerden kampen in steden in Brazilië, sommigen buiten de militaire kazerne. Dat komt omdat zijn meest vurige aanhangers willen dat het leger ingrijpt en goede verkiezingen houdt waarvan ze zeggen dat ze zijn gestolen.

Het leek erop dat hun beweging was beteugeld door Lula's inhuldiging - de kampen in Brasilia waren ontmanteld en er was geen verstoring op de dag waarin hij werd beëdigd.

Maar de scènes van zondag laten zien dat die voorspellingen voorbarig waren.

Minister van Justitie en de openbare veiligheid Flavio Dino noemde de invasie een "absurde poging van de demonstranten om hun wil met kracht op te leggen".

"Het zal niet zegevieren", schreef hij op Twitter.

Leiders uit Latijns-Amerika hebben het geweld veroordeeld. De Chileense president Gabriel Boric zei dat Brazilië de "volledige steun van zijn land had tegenover deze laffe en gemene aanval op democratie".

De Colombiaanse president Gustavo Petro zei: "Fascisme had besloten een staatsgreep te organiseren," terwijl de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marcelo Ebrard, zei dat Mexico zijn 'volledige steun betuigde aan de regering van president Lula, gekozen door het volk".

Lula is momenteel op een officiële reis in de deelstaat São Paulo. In zijn inauguratierede beloofde hij een land weer op te bouwen uit de "verschrikkelijke ruïnes". Hij hekelde het beleid van zijn voorganger, die naar de VS ging om de overdrachtsceremonie te ontlopen.