CRC plaatst kritische kanttekening bij excuses Nederland

Met de formele excuses van de Nederlandse Staat en de erkenning dat de transatlantische handel in vastgeketende Afrikanen en het tot slaaf maken van mensen en deze verhandelen als roerende zaken misdaden waren tegen de menselijkheid, is de beweging voor herstelrecht een nieuwe fase ingegaan. Dat zegt Caricom Reparations Commission (CRC) in een verklaring. De Nederlandse premier Mark Rutte bood maandag zijn excuses aan voor het slavernijverleden.

Premier Mark Rutte verdient volgens de Caricom alle lof voor deze verlichte ontwikkeling die Nederland vestigt als het Europese land dat het best klaar is om wereldwijd leiderschap te tonen in deze lange en aanhoudende roep om gerechtigheid. "Zijn verklaring brengt ons dichter bij de sluiting van het verlammende, criminele hoofdstuk in de menselijke geschiedenis," zegt CRC, het adviesorgaan van de de Caricom Staatshoofden en regeringsleiders op het gebied van herstelbetalingen.

Echter erkenden de Caribische staten dat deze ontwikkeling het beste kan worden opgevat als een intern gespreksonderwerp binnen de Nederlandse staat. Premier Rutte heeft niet aangegeven wie de overlevenden van de misdaden zijn. De slachtoffergemeenschappen in het Caribisch gebied en Afrikanen zijn geen belanghebbenden bij deze verklaring.

Historisch gezien is de verklaring gebrekkig, omdat de premier dat niet deed met de georganiseerde inbreng en steun van de Caribische gemeenschap. De eenzijdigheid van de excuses en erkenning, moeten nu op multilaterale basis plaatsvinden. "De marginalisering van deze slachtoffergemeenschappen zal ongetwijfeld worden ervaren als een voortdurende benadering doordrenkt van de imperiale cultuur die we proberen te vervangen door een diepere democratische gevoeligheid."

Nederland was de pionier van de wereldwijde slavernijonderneming van Europa. Voor het grootste deel van de 17e eeuw monopoliseerde het de transatlantische handel en zorgde deze voor de financiën en technologie waarmee de Engelsen, Fransen, Spanjaarden en Portugezen hun eigen op slaven gebaseerde imperium vestigden. Hierdoor werd Amsterdam het financiële centrum van Europa en wereldwijd de grootste leverancier van kapitaal voor kolonisatie.

De nationale verrijking door Afrikaanse slavernij was groot en ongekend. De Nederlandse gemeenschap, met de slavernij rijkdom ontleend aan menselijke slavernij en misdaden tegen de mensheid, werd een duurzaam ontwikkelde natie. Het blijft een machtige natie die Caribische mensen verarmd houdt in koloniale slavernij.

Kritisch genoeg erkennen we echter dat de premier zijn verklaring beschreef als eindigend met een ‘komma’ in plaats van een ‘punt’. Deze metafoor is bemoedigend en biedt hoop voor de toekomst, zegt de CRC in haar verklaring.

Bijna tien jaar geleden hebben de Caricom-regeringen een Commissie Herstelbetalingen ingesteld om regionaal en mondiaal begrip van de slavernij van Afrikaanse mensen en inheemse genocide te bevorderen, met als doel het veiligstellen van herstelrecht en ontwikkeling voor de nog steeds lijdende mensen in de regio.

De Caribische Herstelcommissie wil premier Rutte met genoegen in staat stellen om zijn zin af te maken. De commissie kijkt uit naar de volgende stap die een dialoog moet zijn met naties en gemeenschappen die nog steeds lijden en verwachten behandeld te worden met de waardigheid van deelname aan de dialoog.