Santokhi: ‘Chinese gemeenschap moet zich niet laten verdelen’

Van alle groepen personen die naar Suriname zijn gehaald - slaven en contractarbeiders - zijn de Chinezen de enige die tot op heden Suriname blijven aandoen. “De Chinese immigratie is een continue proces gebleven, het is doorgegaan tot en met nu”, zei president Chan Santokhi gisteren tijdens de herdenking van 169 jaar Chinese Vestiging in Suriname bij het Monument in het Vriendschapspark.

Volgens het staatshoofd hebben de Chinese voorouders een basis van vertrouwen gelegd, in kansen en mogelijkheden die Suriname te bieden heeft op tal van gebieden. “Noem een sector op waarin de Chinezen niet aanwezig zijn”, stelde de president retorisch. “Misschien waren ze de afgelopen jaren te bescheiden om in de politiek te gaan, nu zijn ze ook in de politiek. Dat is belangrijk om bij te dragen aan het land op het hoogste niveau.”

Chinezen zijn landelijk gevestigd via hun winkels en nemen investeringsrisico’s – vaak gepaard met risico op eigen leven, vindt Santokhi, die in het Nederlands, Sranan en Engels sprak bij gebrek aan een Chinese tolk. 

Ook voorzitter Li Xue Xiong van de overkoepelde associatie, Suriname Chinese United Association (SCUA), wiens tekst overigens wel in het Nederlands werd voorgelezen, stond stil bij de rol van de voorouders. Die hebben volgens hem een “solide basis gelegd voor het voortbestaan en de ontwikkeling aan toekomstige generaties Chinezen”. Hij bracht in herinnering dat de eerste groep contractanten zich in Suriname vestigde en gezinnen stichtte “ondanks de onterende situatie”.

Volgens Santokhi is Suriname het enige land in de wereld waar een niet-Chinees, een Chinese naam heeft en een Chinees, die geen Chinese achternaam heeft. “Dit is de kracht van Suriname.” Ambassadeur Han Jing van China stond stil bij de ontwikkelingsprestaties van de Chinese gemeenschap in Suriname. “Ze hebben ook de test van de Covid-19 pandemie doorstaan ​​en veerkracht getoond.”

Han verwees naar parlementariërs van Chinese afkomst Stephen Tsang (NDP) en Chuanrui Wang (VHP) die bijdragen in de politiek en adviseren over de ontwikkeling tussen China en Suriname. De SCUA en andere verenigingen zijn sociaal-cultureel actief en bevorderen de Chinese cultuur. De Suriname Chinese Business Alliance, opgericht begin dit jaar, zet zich in om het zaken doen te ondersteunen, gaf de diplomaat aan. Ook Han’s toespraak in het Mandarijn werd in het Nederlands voorgelezen

De verbondenheid tussen Chinezen in Suriname met het moederland, is sterk. “Wanneer het gaat om belangrijke kwesties met betrekking tot de soevereiniteit en territoriale integriteit van China, hebben alle Chinese Verenigingen in Suriname het nationale belang voor ogen”, stelde Han. “Ze zijn solidair met het land van afkomst, durven zich uit te spreken en sterke vastberadenheid te tonen, om de eenheid van het voorouderlijk land te verdedigen.”

SCUA vertegenwoordigt dertien Chinese verenigingen van lokale Chinezen en de nieuwe stroom uit China, waarvan de eerste is opgericht in 1800. De voorzitter greep de herdenkingsactiviteit aan voor een onderliggende boodschap dat de organisatie zich niet bezighoudt met de politiek. Wel moedigt zij Chinezen aan voor actieve deelname aan “politieke aangelegenheden” en om “vriendschappelijke betrekkingen te onderhouden met alle politieke partijen op basis van wederzijds respect”.


Santokhi beet meteen van zich af en stelde hierop: “maar laat de Chinese gemeenschap zich zelve ook niet laten verdelen” en deed een tegen oproep voor eenheid. Zich richtend tot de Chinese ambassadeur Han, zei de president dat Suriname en China zich gezamenlijk moeten inzetten om de eenheid binnen de Chinese gemeenschap te versterken. “Verenigd staan ​​we sterk, verdeeld gaan we de ondergang tegemoet.”

Een ander punt dat de SCUA opmerkte ging over in hun ogen, een onredelijke benoeming van de voorzitter en ondervoorzitter van de subcommissie herdenking 170 jaar Chinese Vestiging. Volgens SCUA komt dit door “gebrek aan communicatie en begrip voor de Chinese gemeenschap”. De herdenkingsactiviteit is volgens hen een sociaal-maatschappelijke en geen politieke activiteit.

Santokhi gaf aan al op de hoogte hiervan te zijn en dat voorzitter Jack Uden van de nationale commissie Jubileumvieringen zal nagaan wat gedaan moet worden om de eenheid te versterken. “We hebben iedereen nodig om de nationale viering te hebben. Maar ook om de Chinese gemeenschap eensgezind naar 170 jaar te presenteren aan de wereld.”

Uden bevestigt tegenover Starnieuws, dat hij al bekend is met de opmerking. “In goed overleg zal met alle groepen gesproken worden om die eenheid te vinden. En om uiteindelijk een subcommissie samen te stellen, die de goedkeuring draagt van alle partijen, geeft hij aan. Persoonlijk ziet Uden graag dat er een moment in Suriname aanbreekt dat er slechts één grote nationale immigratieviering komt.

Volgens parlementariër Wang, verdeelt de politiek de Chinese gemeenschap niet, maar doen de Chinese groepen dit zelf. “Niet alleen een minpunt voor de groepen zelf, maar voor de natievorming en ontwikkeling van het land.” Hij benadrukt dat iedereen een vrije wil heeft, maar als het gaat om nationaal belang, dan moeten alle neuzen dezelfde richting op wijzen. Hij zal meewerken om bij alle nationale activiteiten de eenheid te bewerkstelligen.

In 1853 maakten achttien Chinese contractarbeiders uit Java de stap naar Suriname – veertien overleefden de zeetocht op de HMS Merwede van drie maanden. Zij zetten op 20 oktober voet aan wal. De ‘immigratie’ met tussenpozen duurde tot 1875.