De ongetekende oorkonde

De districtscommissaris stuurt een ongetekende oorkonde met een stempel die je met een vergrootglas moet zoeken. De president en first lady sturen een bloemstuk. Twee hoogtepunten van de viering van het diamanten huwelijksjubileum van Surj (zon) en Chandra (maan).

Chandra is 15 jaar, wanneer de 21 jarige Surj met vader en aanhang, naar haar huis op boiti (Leidingen) komen. Het huis is alleen te bereiken met de boot via een kanaal. Leiding 10 was net als alle 'leidingen' een landbouwgebied. De huishoudens met grote gezinnen waren veelal zelfvoorzienend. Kokosolie werd zelf gemaakt, kippen en doksen waren er in overvloed. De koeien zorgden niet alleen voor melk, maar ook voor mest voor de groenteaanplant. In het kanaal zelf werden vis en garnalen gevangen. Rondom het huis waren tientallen fruitbomen, manja's en swit'bonki mochten niet ontbreken.

"Ik ga niet met die dikke jongen trouwen," laat Chandra haar schoonzus weten, die het doorvertelt aan haar schoonmoeder. "Ik wil zien dat ze niet met hem trouwt," luidt het snedige antwoord van Chandra's moeder. Een jaar later komt Chandra uit boiti naar de stad als bruid van Surj. Ook een zus van Surj trouwt dezelfde dag om de kosten te drukken. Als Surj met zijn kersverse echtgenote komt, vertrekt zijn zus als bruid naar haar nieuwe bestemming. Surj en Chandra hebben elkaar na hun eerste ontmoeting - een jaar daarvoor- elkaar nooit meer gezien en gesproken, maar moeten nu verder als man en vrouw, twee wildvreemden uit twee verschillende milieus. Chandra die een vrolijke vrije vogel was in haar eigen omgeving, wordt weggehaald en 'gekooid' in haar nieuwe wereld.

Ze was de vrouw van de jongste van de twee zonen, dus werd ze als voetveeg gebruikt. Ze kwam van boiti, dus moest ze alles doen, zorgen voor het huishouden waarin niet alleen de schoonouders, maar bijna de hele schoonfamilie woonde. Zorg dragen voor de tientallen geiten en koeien, die moesten grazen op het schietterrein (het terrein van de huidige Schietvereniging). En wanneer je als een vreemde in een bestaande huishouding komt, dan blijven de spanningen niet uit. Opgegroeid in een gezin waar de oudste zoon werd opgehemeld, moest je als jongere slechts ja en amen zeggen. Tegenspraak was ongekend. Chandra heeft de wijze les die haar vader haar meegaf, altijd onthouden en ook overgedragen aan haar kinderen: 'wie geduld heeft, zal de vruchten plukken'.

60 jaar lang zijn Surj en Chandra al met elkaar, haast nooit op één lijn, maar ze kunnen niet zonder elkaar. Zes decennia geleden zijn ze gewoon bij elkaar geplakt en ze hebben elkaar ondanks alle obstakels -en die zijn er veel geweest- niet losgelaten. Vijf kinderen hebben ze voortgebracht waarbij steeds werd gehamerd op een goede opleiding. Surj en Chandra hebben geen van beiden de lagere school afgemaakt, maar ze hebben ervoor gezorgd dat hun kinderen konden studeren zoveel als ze wilden. Surj had een Zundapp voor 650 gulden aangeschaft bij de Firma Kersten, nadat hij zijn eerste kind had. Elke maand moest 50 gulden worden afgelost. Zo heeft Chandra ook haar Singer naaimachine voor 200 gulden gekocht bij De Gelukkige Dag aan de Gravenstraat. Ze deed de aanbetaling van 100 gulden en kon zonder rente binnen 30 dagen het resterende deel betalen. En op die naaimachine die ze tot vandaag nog heeft, heeft ze alle kleren van haar gezin, vanaf baby tot tieners, gemaakt. De kinderen die een jaar tot twee van elkaar verschillen, droegen par'weri. De naaimachine bewijst nog steeds dienst.

Surj werkte als tassen- en zadelmaker toen hij in het huwelijk trad. Hij trad daarna in dienst van de Troepenmacht in Suriname (Tris) als burgerpersoneel. Na 35 jaar ging hij als 'postbode' bij het Militair Hospitaal met pensioen. Chandra is altijd huisvrouw gebleven. Surj is een van de mensen die je niet van het werk kon afhouden, zon of regen, op zijn Zundapp deed hij al zijn werkzaamheden. Hij heeft een netwerk van vrienden en kennissen over de jaren opgebouwd en een spectrum van verhalen, van ervaringen die hij deelt wanneer je dat maar wilt. En de Zundapp is er nog; als die kon praten...

Een moeder doet alles voor haar kinderen, tot nog toe, dat is Chandra. Surj heeft als vader van drie dochters en twee zonen, niets aan het toeval overgelaten om zijn kinderen binnen zijn vermogen het beste te geven. Hij schroomde er niet voor kokosolie te smeren voor de 'vermoeide benen' van zijn tienerdochters als die terug waren van de Avond Vierdaagse. En ja de dochters hielden van die treat, "Pa kun je?" En pa zei nooit nee. Surj en Chandra hebben de kinderen de vuist die ze samen vormen, niet laten loslaten. Ze zijn de gelukkige ouders, die al hun kinderen hier hebben zien opgroeien tot volwassenen. Kinderen die hun heil niet elders in de wereld zijn gaan zoeken. Er is wel veel gereisd, vooral de dochters vergaten dat hun biologische klok tikte. De kleinkinderen zijn dan ook schaars, twee kleindochters en vijf kleinzonen. De bijdrage van de dochters zijn de twee kleindochters.

60 jaren geschiedenis schrijf je niet in een paar regels, laat staan een relatie van 60 jaren. Het hoeft geen betoog dat velen niet nadoen wat Surj en Chandra hebben gepresteerd, ook hun kinderen niet. Het enige dat geldt, is dat Surj en Chandra als de zon en de maan blijven schitteren, meer dan welke diamant dan ook.