Wisselkoers Stabiliteit
14 Sep 2022, 04:46
foto


Stabilisatie beleid 2020 leek even gelukt

Dankzij een pakket maatregelen kwam er een einde aan de koersstijgingen. De koers bleef vanaf juni vorig jaar stabiel op 21 SRD/US$. De afgelopen maanden explodeerde echter de internationale olieprijs.

Begin 2020 bleek het voor de overheid niet langer mogelijk om het tekort met buitenlandse leningen te dichten. Bekend is dat binnenlandse monetaire financiering leidt tot een tekort aan deviezen, gevolgd door koersstijgingen. De vraag kwam toen op of er een pakket van maatregelen kan worden opgesteld dat de koersstijging afremt en uiteindelijk leidt tot een stabiele koers.

De regering kwam met een herstelprogramma waarvan de stabilisatiemaatregelen in hoofdlijnen zijn uitgevoerd. Zo is er bezuinigd op de uitgaven, in het bijzonder zijn de lonen fors achtergebleven bij de inflatie. Verder is de koers uniform en marktconform gemaakt en is de opbrengst van de invoerrechten fors gestegen. Het resultaat is dat de monetaire financiering verdween en de koers minder ging stijgen. In juni 2021 bereikte de koers zijn top van 21 die tot mei 2022 op dat niveau bleef.

Verder was het de verwachting dat er door loonsverhogingen van 17+8 % een einde aan de voortdurende daling van de reële lonen zou komen, en dat die op het huidige, lage, niveau zouden blijven. Een stijging voor de komende jaren zit er in het behoedzaam scenario niet in. Die is alleen mogelijk in een groei scenario met productiviteitsstijging en groei van export en importvervanging. Aldus heeft Suriname op eigen kracht koersstabiliteit gerealiseerd, terwijl de IMF gelden nog nauwelijks zijn gebruikt.

Een Nieuwe Stabilisatieronde?
Juist toen Suriname de koersstabilisatie fase had bereikt, ging in het tweede kwartaal van 2022 de internationale olieprijs omhoog van circa 70 US$ naar circa 90 US$ met pieken tot boven de 100 US$ per barrel en begon de wisselkoers stapje voor stapje te stijgen van 21 naar 27 op 12 september 2022. Onduidelijk is in hoeverre de recente koersstijging is veroorzaakt door de olieprijs dan wel door de recente loonsverhogingen, de schaarste van girale ten opzichte van contante US$ en overige factoren zoals de schommelingen in de Kapitaal rekening van de betalingsbalans. Of komt dit ook door markt distorsies en sentimenten?

Kan het Herstelprogramma zodanig worden aangepast dat er opnieuw een stabiele koers komt? Zie daarvoor de berekeningen in de Wisselkoers notitie op www.stuseco.nl. Deze berekeningen hebben geen voorspellingskracht maar geven wel een illustratie van de analyse.
We zijn echter terug bij af, net als in begin 2020, toen er een tekort aan deviezen was. Door de hoge olieprijs stijgt de netto vraag naar deviezen. Zonder een pakket aan maatregelen zal de koers weer verder blijven stijgen. Men kan een lage wisselkoers officieel willen vaststellen, maar dan schakelen we terug naar een parallelmarktkoers die niet marktconform is, met alle gevolgen van dien.

Er is nu een pakket van maatregelen nodig om weer een stabiele koers te krijgen. Dit is nu moeilijker te realiseren dan in 2020 omdat de reële lonen zijn gedaald. In de materiële overheidsuitgaven zit er ook geen rek meer in. De olie inkomsten uit zee zullen pas over en paar jaar komen waarvoor eerst substantiële investeringsuitgaven voor nodig zijn. Een lichtpuntje is dat landen die worden geconfronteerd met een plotselinge terugval in deviezen een stevig bezuinigingsbeleid doorvoeren. Dit beleid kost tijd voor zichtbare resultaten. Het IMF vragen om tijdelijk te helpen met leningen voor betalingsbalanssteun is een optie. Omdat Suriname tot heden nauwelijks heeft geput uit de beschikbare gelden van het IMF kunnen nadere afspraken met het IMF worden gemaakt. Echter, Leningen moeten terugbetaald worden dus verschuiven we het probleem.

Het effect van de hoge olieprijs op de deviezenvoorraad en de koers kan tijdelijk worden voorkomen door een tijdelijke deviezeninterventie van tientallen miljoenen per jaar. Het gevolg is een verdamping van de schaarse deviezen reserves.
Koersstabilisatie kan verder worden bereikt door:
1. Verhoging van de productiviteit.
2. Verhoging van de exporten en importvervanging middels het inzetten van de eigen productie.
3. Vermijden van leningen om consumptieve uitgaven te financieren.

Ten slotte
Feitelijk hebben we onze doorrekening van januari 2021 van het Herstel Programma opnieuw uitgevoerd met 2 modelvarianten. Het resultaat van de huidige koersstijging kunnen onvoldoende goed worden verklaard. Het valt daarom nog te bezien welke variabelen, de koersen naar het niveau van 27 of hoger stuwen, waaronder ook specifiek gekeken moet worden naar markt distorsies & sentimenten.

De voorlopige conclusie is dat koersstabiliteit nu kan worden bereikt door tijdelijke inzet van een deel van de toegezegde IMF gelden voor betalingsbalanssteun. Verder kan dit ook, indien op korte termijn er stevig wordt bezuinigd, de productiviteit wordt verhoogd en export en importvervanging stijgen.

Marein van Schaaijk en Gerard Lau, Scheveningen/Paramaribo

Noot: Het doorrekenen van een complete update van het Herstelprogramma valt echter buiten het kader van dit artikel. Daarvoor verwijzen we naar SPS met Suryamodel en CBvS met CBMOD. Dit artikel is een niet-technische samenvatting van een uitgebreider technische notitie die komt op www.stuseco.nl
Advertenties

Monday 06 May
Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May