"In ons land wordt deze activiteit al enige jaren georganiseerd door de Feydrasi Fu Afrikan Srananman. Een  culturele manifestatie en een bloemenhulde bij het monument van Kwakoe aan de dokter Sophie Redmondstraat staat ook dit jaar op het programma, zegt Armand Zunder, voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie.

In 1969 heeft de Amerikaanse geleerde Philip Curtin na  statistisch onderzoek zijn boek The Atlantic Slave Trade’ gepubliceerd. In dit werk kwam hij tot de conclusie dat er ruim 11 miljoen Afrikanen over een periode van 400 jaar, op gewelddadige wijze, tegen hun wil, als werkvee benedendeks uit West- en Oost-Afrikaanse landen naar de zogenaamde ‘Nieuwe Wereld’ zijn verscheept. Wetenschappers als Joseph Inikori, Ivana Elb, Charles Becker, David Richard en Basil Davidson hebben op basis van hun onderzoekingen gesteld dat de bevindingen van Curtin veel te conservatief waren.

De huidige president van Ghana, Nana Addo Dankwa Afufo-Addo heeft in maart tijdens een persconferentie op het eiland Barbados opgemerkt dat ruim 25 miljoen Afrikanen uit Afrika zijn geroofd. De systematische roof en ontmenselijking van Afrikanen heeft plaatsgevonden door ondernemers en openbare bestuurders uit: Spanje, Portugal, Frankrijk, Engeland, Nederland, Duitsland, Zweden, Denemarken en Noorwegen, terwijl de slavernij in de Amerika’s was geconcentreerd.

Remenbrance Day van UNESCO stelt het Haïtiaanse verzet weliswaar centraal, maar het moet wel duidelijk zijn dat overal in de ‘Nieuwe Wereld’ er sprake was van verzet tegen de ontnomen vrijheid en het harde en onmenselijke bestaan in de periode van de slavernij. Zo heeft het eerste grote verzet in ons buurland Guyana (toen nog een Nederlandse kolonie) o.a. onder leiding van Coffee op 23 februari 1763 gestart. Deze opstand heeft 11 maanden geduurd.

Het tweede grote verzet in Guyana (toen al een Engelse kolonie) was geweldloos en stond onder leiding van Quamina. Deze opstand  begon op 18 augustus in 1823 en duurde slechts 2 dagen, waarbij ruim 10.000 tot slaaf gemaakten waren betrokken. Dit verzet werd genadeloos en gewelddadig door het koloniale leger onderdrukt.

Ook in Suriname was er in de periode van slavenhandel en slavernij van Inheemsen en Afrikanen voortdurend gewapend en niet-gewapend verzet om het verwerven en verdedigen van de vrijheid en tegen de systematische misdaden van het slavernijsysteem. Dit verzet vond zowel op de plantages of door ex- tot slaaf gemaakten  plaats, die zich in de binnenlanden van Suriname hadden teruggetrokken. In dit kader kan worden verwezen naar het verbond (de sweri) tussen Inheemse leiders en Afrikaanse leiders dat op 6 januari 1776 is gesloten. Maar ook kan worden gewezen op de Boni oorlogen die van 1765 tot 1793 hebben geduurd. Tijdens de Remenbrance Day is het van belang dat de relatie wordt gelegd tussen de strijdhaarden voor vrijheid en gelijke mensenrechten die gevoerd zijn door Inheemsen en Afrikanen op dit continent, zegt Zunder.

In Caricom verband staat het vraagstuk van excuses en herstel voor het slavernijverleden al sedert 2013 op de agenda van de regeringsleiders en staatshoofden. In 2014 hebben deze leiders een Tien Punten Programma voor Reparaties goedgekeurd dat was opgesteld door de leden van de Caricom Reparations Commission. Ook in ons land begint dit licht zo langzamerhand te gloren.

Diverse Nederlandse autoriteiten hebben al diepe spijt, diepe berouw, schande en ook excuses over het Nederlandse slavernijverleden uitgesproken waarbij zij zich echter voornamelijk om de Surinamers in Nederland lijken te bekommeren, terwijl de slavenhandel en slavernij in Suriname hebben plaatsgevonden. Hierdoor zijn ook de gevolgen van de doorwerking vooral in ons land zichtbaar en voelbaar. De voorzitter van De Nationale Assemblee heeft dit vraagstuk is duidelijke bewoordingen aan de bezoekers van de Nederlandse Tweede Kamer uitgelegd. Uiterst belangrijk is  dat het vraagstuk erkenning, excuses en herstel  op de Surinaamse politieke agenda is geplaatst.