Na kritiek: Bachelet wil geen tweede termijn

Michelle Bachelet, de mensenrechtenchef van de Verenigde Naties, heeft gezegd dat ze niet zal streven naar een tweede termijn van vier jaar nadat haar huidige termijn eind augustus afloopt, waarmee een einde komt aan weken van speculatie. De 70-jarige maakte vorige maand een reis naar China waarvoor ze werd bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties en enkele westerse regeringen, omdat ze niet genoeg deed om op te treden tegen vermeende misstanden tegen Oeigoeren en andere moslimminderheden in de westelijke regio van Xinjiang.

"Aangezien mijn termijn als hoge commissaris ten einde loopt, zal de mijlpaal van de vijftigste zitting van deze raad de laatste zijn die ik zal aanzitten", zei ze tijdens haar openingstoespraak voor de zomersessie van het in Genève gevestigde orgaan, zonder een reden op te geven.

Sommige diplomaten zeiden dat ze hadden verwacht dat Bachelet, een voormalige president van Chili die wordt gezien als een naaste van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres, zou blijven. Guterres, die het hoofd van de VN-rechten kiest, bevestigde onlangs zijn steun voor Bachelet na haar zesdaagse reis naar China, waarin ze sprak met president Xi Jinping en andere topfunctionarissen.

De langverwachte reis van Bachelet – de eerste in 17 jaar door een VN-chef voor rechten – bracht haar naar Xinjiang, waar China meer dan een miljoen mensen zou hebben vastgehouden en ook gedwongen sterilisatie van vrouwen zou hebben uitgevoerd en de mensen dwangarbeid hebben laten verrichten. China ontkent alle beschuldigingen van misbruik in Xinjiang en zegt dat zijn acties in de regio een noodzakelijk antwoord waren op "extremisme".

In haar toespraak zei Bachelet dat haar kantoor werkte aan een bijgewerkte beoordeling van de mensenrechtensituatie in Xinjiang. "Het zal vóór publicatie met de regering worden gedeeld voor feitelijke opmerkingen", zei Bachelet over haar rapport, zonder een tijdlijn te geven.

De Verenigde Staten heeft de acties van China in Xinjiang bestempeld als "genocide" en "misdaden tegen de menselijkheid". Zij voerde aan dat de voorwaarden die de Chinese autoriteiten aan het bezoek van Bachelet oplegden, geen volledige en onafhankelijke beoordeling van de rechtenomgeving mogelijk maakten.

In haar uitgebreide toespraak riep Bachelet Israël ook op om een ​​strafrechtelijk onderzoek te openen naar de moord op de veteraan Al Jazeera-journalist Shireen Abu Akleh op 11 mei en om de daders ter verantwoording te roepen.

"Volgens de internationale mensenrechtenwetgeving moet Israël elk geval van overlijden en ernstig letsel dat is toegebracht door Israëlische troepen onderzoeken en ervoor zorgen dat er passende verantwoordelijkheid wordt genomen. Het heersende klimaat van straffeloosheid voedt nog meer geweld en schendingen", zei ze. "Het nu chronisch hoge aantal doden en gewonden van Palestijnen, waaronder kinderen door Israëlische troepen in de bezette Palestijnse gebieden, heeft zich in de eerste zes maanden van 2022 voortgezet."

De post van de hoge commissaris voor mensenrechten staat doorgaans onder zware politieke druk van landen over de hele wereld, en hoewel deze voor maximaal twee termijnen kan worden bekleed, hebben bijna alle voorgangers van Bachelet vermeden om langer dan één termijn aan te blijven.