Column: Ik heb honger!

Morgen is het voor een deel van de moslims Eid-Ul-Fitr, het einde van de vastenmaand Ramadan. Een andere groep vast nog een dagje langer. Ik heb een maand lang niet gevast, maar mag toch meedoen met het feest om het vasten te breken. Mijn moslimvrienden hebben me uitgenodigd voor het suikerfeest, zoals de Turken en Marokkanen dat in Nederland noemen.
Als dit feest geen onderdeel is van je cultuur, heb je geen flauw idee wat de emoties zijn die daarmee verbonden zijn.
Ik heb me verdiept in de achtergronden van het vasten, gewoon als een manier om mijn moslimvrienden beter te kunnen begrijpen.

De moslims gebruiken een kalender met 12 maanden van 29 of 30 dagen (totaal 354 dagen), terwijl de westerse kalender 12 maanden kent van 30 of 31 dagen met uitzondering van februari (in totaal 365 of 366 dagen). De Ramadan is de negende maand van de moslimkalender. In die maand ontving de profeet Mohamed zijn openbaringen van Allah in de vorm van een verzameling verzen die de Koran zouden gaan vormen. Die verzen leren de mens te leven volgens de richtlijnen van Allah, aldus de islam.

Het vasten is één van de vijf zuilen van de islam.
De eerste zuil is de geloofsbelijdenis waarbij de moslim erkent dat er maar één God is en dat Mohamed zijn profeet is. Ik vraag me als atheïst af: waarom is er maar één God? Als je toch eenmaal kunt geloven in bovennatuurlijke krachten, waarom zou je maar in één moeten geloven? Waarom kunnen er niet meerdere goden zijn, zoals in tal van andere godsdiensten het geval is.
Maar goed, ieder zijn eigen geloof.
De tweede zuil is de verplichting om vijfmaal per dag te bidden. Als je echt gelovig bent, dan kan ik me voorstellen dat je dit wilt doen omdat je daarin vrede vind in jezelf.
De derde zuil is het geven van aalmoezen. Dat vind ik nou een mooi gebaar. Dat zou voor iedereen moeten gelden.
De vierde zuil is het vasten tijdens de Ramadan. Daar kom ik op terug.
De vijfde zuil is de bedevaart naar Mekka, die een moslim eenmaal in zijn leven moet hebben uitgevoerd.
Sommige moslims stellen dat er een zesde zuil is, namelijk het voeren van de jihad, de heilige strijd in jezelf om het goede te doen (interne strijd) of strijd tegen ongelovigen (externe strijd).

Het idee van de vastenmaand vind ik fascinerend. Van zonsopgang tot zonsondergang mag je in de Ramadan niet eten, drinken, roken of seks hebben. Ik rook en drink niet. Dus dat is voor mij geen probleem. Van zonsopgang tot zonsondergang geen seks, lijkt me ook geen probleem. Ik en mijn vrouw zitten toch meestal overdag te werken. Maar het eten. Dat is echt een groot probleem. Ik wil graag afvallen en ben nu al weken bezig om minimaal vier dagen per week 45 minuten op de crosstrainer te zweten. Maar ik ben geen ons afgevallen. De reden: ik kan mijn eetgedrag niet onder controle krijgen.
Ik dacht bij mezelf: “Laat ik tijdens deze Ramadan mijn moslimvrienden joinen. Misschien kan ik afvallen.”
Het is makkelijker gezegd dan gedaan.
Tussen 8.00 en 13.00 uur lukt het vasten wel, en tussen 14.00 en 19.00 uur ook. Maar het zijn net die twee uurtjes waarin je maag vreselijk tekeer gaat. Dan besef je dat je niet kan vasten voor de lol, of om af te vallen. Je moet echt ergens in geloven, in iets dat je motiveert om door te gaan in die moeilijke uren.
Aanvankelijk dacht ik dat de motivatie voor de moslims lag in de vrees dat God je gaat straffen als je niet vast tijdens de Ramadan. Maar een moslimvriend vertelt me dat het juist anders is: “Het is de vrees, maar het verlangen om iets goed te willen doen. Toen ik een kleine jongen was, kon ik niet wachten om mee te mogen doen. Mijn ouders broers en zusters deden mee. Aan het eind van de Ramadan heb je ook echt iets te vieren. Je hebt een strijd geleverd in jezelf om niet alleen aan je eigen maag te denken, maar aan anderen, aan spiritualiteit. Het is echt een beproeving, maar als je het doorstaat dan ben je ook volwassen geworden.”
Mij is het niet gelukt. Ik heb het na één dag opgegeven. Het verlangen naar een portie bami was sterker dan de wens om volwassen te worden.

Nu begrijp waarop het zo’n groot feest is aan het eind van de Ramadan. Moslims hebben niet alleen individueel, maar ook als gemeenschap iets te vieren. Vasten doe je niet alleen, maar als gemeenschap. Het is een atmosfeer als kerstfeest. Iedereen is blij, tevreden en gelukkig. Ik was ooit uitgenodigd om mee te doen met Eid-Ul-Fitr. Lange rijen tafels waar iedereen ongeduldig wacht totdat de imam het sein geeft dat het vasten over is. Lekker eten. Je zit tegenover mensen die je nooit eerder gezien hebt, maar die met je praten alsof ze je al jaren kennen. Eid-Ul-Fitr. Ik krijg ook dat gevoel van vrede in me, hoewel ik de strijd helemaal niet gevoerd heb. Daarom wens ik mijn moslimvrienden, en alle moslims in de wereld toe: een fijne en zalige Eid-Ul-Fitr.

Sandew Hira