Colombianen stemmen voor shortlist presidentskandidaten

Colombianen stemmen vandaag om een ​​shortlist op te stellen van kandidaten voor de presidentsverkiezingen. Peilingen suggereren dat dit de allereerste linkse leider van het land kan opleveren. Bijna 39 miljoen van de 50 miljoen inwoners van Colombia komen in aanmerking om hun stem uit te brengen in een complexe maar kritieke verkiezing in een land dat wordt geteisterd door geweld en toenemende armoede.

In een deel van de stemming bepalen de kiezers de samenstelling van de Eerste en Tweede Kamer, die momenteel in handen is van rechtse partijen. Maar alle ogen zullen echt gericht zijn op de uitkomst van de presidentiële voorverkiezingen - inter-partij "overleg" genoemd - die plaatsvinden naast de wetgevende stemming.

In een land met een geschiedenis van politiek geweld en een opkomst van traditioneel minder dan 50 procent, heeft vertrekkend president Ivan Duque veiligheidsgaranties beloofd voor de niet-verplichte stemming. De verkiezingen komen op het moment dat de president en de wetgevende macht, beide op het laagste niveau van de publieke populariteit zitten.

Colombia is altijd geregeerd door politiek rechts, maar peilingen tonen aan dat de voormalige guerrilla, ex-burgemeester van Bogota en senator Gustavo Petro (61), aan de linkerkant van het politieke spectrum, een reële kans maakt om te winnen.

Ook in de race is voormalig FARC-gijzelaar Ingrid Betancourt, die in januari zei dat ze zou strijden om centristische partijen te vertegenwoordigen als alternatief voor zowel het heersende rechtse als Petro.

Het proces van vandaag moet drie presidentskandidaten opleveren van 15 kandidaten die strijden om groepen politiek gelijkgestemde partijen te vertegenwoordigen - één voor links, rechts en het midden. Drie anderen zijn al gekozen door hun respectievelijke groepen.

Zes finalisten zullen het tegen elkaar opnemen in een eerste ronde van de presidentsverkiezingen op 29 mei, die zal worden gevolgd door een tweede ronde op 19 juni als niemand een absolute meerderheid behaalt.

Eerste linkse president?
Petro geniet steun van de opiniepeilingen van ongeveer 45 procent - meer dan enige andere kandidaat in een land dat traditioneel links wantrouwt. Dat wantrouwen wordt algemeen in verband gebracht met de inmiddels ter ziele gegane Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC) en andere rebellengroepen die in een burgerconflict van bijna zes decennia tegen de regering vochten.

"Als de regering impopulair is, is er afwisseling en wint de oppositie, maar in Colombia is dit nieuw: links is nooit echt in een positie geweest om verkiezingen te winnen", zegt analist Yann Basset van de Rosario University in Bogota.

In 2018 verloor Petro de presidentiële race van Duque, die het ambt verlaat als de meest impopulaire president van zijn land in de geschiedenis, na een jaar dat werd gekenmerkt door sociale onrust en een gewelddadig politieoptreden dat internationaal werd veroordeeld. Het recht dat hij vertegenwoordigt is verdeeld en heeft geen duidelijke koploper.

Het is ook de tweede presidentiële run van Betancourt: ze werd 20 jaar geleden ontvoerd terwijl ze campagne voerde en werd meer dan zes jaar gevangen gehouden in de jungle. Als ze doorgaat, zal haar vice-presidentiële running mate de gepensioneerde kolonel Jose Luis Esparza zijn, die Betancourt heeft gered van haar FARC-ontvoerders.

Colombiaanse presidenten hebben een niet-verlengbare termijn van vier jaar. De opvolger van Duque staat voor een groot aantal uitdagingen, niet in de laatste plaats een nieuwe cyclus van moorden en ontvoeringen, aangezien het geweld is toegenomen ondanks een vredesakkoord uit 2016 dat de FARC ontwapende en officieel een einde maakte aan de burgeroorlog.

Ondanks het pact vechten strijders van het linkse Nationale Bevrijdingsleger (ELN) nog steeds tegen dissidenten van de ontbonden FARC, paramilitaire troepen en drugskartels om territorium, middelen en smokkelroutes. Colombia is 's werelds grootste cocaïne-exporteur.

De nieuwe president zal ook te maken krijgen met een economie die hard wordt getroffen door de gevolgen van de coronaviruspandemie.