Wereldbank: Oorlog in Oekraïne is economische catastrofe

De oorlog in Oekraïne is "een catastrofe" voor de wereld die de wereldwijde economische groei zal afremmen, zegt de president van de Wereldbank, David Malpass. "De oorlog in Oekraïne komt op een slecht moment voor de wereld omdat de inflatie al aan het stijgen was", zei hij aan de BBC.

Hij benadrukte dat zijn grootste zorg "het pure menselijke verlies van levens" is dat plaatsvindt. Bij de gevechten zouden duizenden burgers en soldaten zijn omgekomen.

Malpass zei dat de economische impact van de oorlog zich uitstrekt tot buiten de grenzen van Oekraïne, en dat vooral de stijgingen van de wereldwijde energieprijzen "de armen het meest treffen, evenals de inflatie".

De voedselprijzen zijn door de oorlog ook omhoog gestuwd en "zijn een zeer reële overweging en een probleem voor mensen in arme landen".

Voedselschaarste
Malpass wijst erop dat zowel Rusland als Oekraïne grote voedselproducenten zijn. Oekraïne is 's werelds grootste producent van zonnebloemolie, met Rusland als nummer twee, volgens S&P Global Platts. Samen zijn ze goed voor 60% van de wereldproductie.

De twee landen zijn volgens JP Morgan ook goed voor 28,9% van de wereldwijde tarwe-export. Tarweprijzen op de Chicago handelsbeurs worden verhandeld op het hoogste punt in 14 jaar.

De Russische leveringen van deze goederen worden beperkt vanwege de wijdverbreide sancties die het voor de rest van de wereld moeilijk maken om zijn producten te kopen. Oekraïense leveringen zijn stopgezet, omdat de gevechten de havens van het land hebben gesloten.

"Er is geen manier om ons snel genoeg aan te passen aan het verlies van aanvoer uit Oekraïne en Rusland, en dat verhoogt de prijzen", aldus Malpass. Hij zegt dat hetzelfde geldt voor de Russische energievoorziening, en het is vooral schadelijk voor West-Europa, waar regeringen "andere aspecten hebben verwaarloosd om over voldoende elektriciteit te beschikken". Ongeveer 39% van de elektriciteit in de EU komt van elektriciteitscentrales die fossiele brandstoffen gebruiken, en Rusland is de grootste bron van die olie en gas.

Terwijl de EU de overgang naar andere energiebronnen wil versnellen, kan de regering van Vladimir Putin "een deel van zijn markten permanent verliezen", zei Malpass. Zo'n inkomensverlies is slechts één manier waarop deze oorlog de levensstandaard in Rusland zal aantasten, evenals de waardedaling van de roebel en de daarmee gepaard gaande inflatie.

De Wereldbank heeft sinds de revolutie van 2014 7,9 miljard dollar toegezegd om de economie van Oekraïne te helpen ontwikkelen. Dat geld heeft het land geholpen bij het doorvoeren van uitgebreide economische hervormingen, waaronder privatiseringen in de energie- en banksector, en bij inspanningen om zijn landbouwgrond productiever te maken.

'Catastrofaal'
Minder dan een maand voor de Russische invasie voorspelde de onafhankelijke centrale bank van Oekraïne dat de economie van 180 miljard dollar dit jaar met 3,4% zou groeien, na de moeilijkheden van de pandemie.

Oorlog betekent echter "een catastrofale impact voor onze economie, voor de regio in het algemeen", aldus Alexander Rodnyansky, economisch adviseur van president Zelensky. Hij voegt eraan toe: "We hebben al enorme verwoestingen van wegen, bruggen en infrastructuur gezien. Dus dat is iets dat in de loop van de jaren zal moeten worden herbouwd als de oorlog voorbij is. "Het is moeilijk om daar nu een cijfer op te plakken, maar we kunnen nu al zien dat we percentages en bbp-groei hebben opgegeven vanwege wat er al is gebeurd."

Met honderdduizenden Oekraïners die het land ontvluchten of zich bij de strijd tegen Rusland voegen, is het personeelsbestand dramatisch gekrompen, wat het moeilijk maakt om de oorlogseconomie draaiende te houden. "De productie stort gewoon in", zegt Rodnyansky, die zegt dat er verstoringen zijn in de vitale voedsel- en energievoorziening.

Grote westerse bedrijven, zoals voedselproducent Nestle en brouwer Carlsberg, hebben grote operaties in Oekraïne die door de oorlog zijn verstoord. Een golf van buitenlandse investeringen in de afgelopen jaren hielp de Oekraïense economie opnieuw vorm te geven te midden van een corruptiebestrijding die deel uitmaakte van een overeenkomst voor ontwikkelingssteun van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank.

Rodnyansky zei dat die verschuiving "absoluut de wens van de mensen in Oekraïne weerspiegelt om te integreren in de Europese Unie, om deel uit te maken van de Europese familie en om gewoon een democratisch, sterk en economisch vrij land te hebben dat floreert".

Hij zegt dat er een drang naar digitalisering is geweest die het gemakkelijker heeft gemaakt om zaken te doen in het land: "Het staat in schril contrast met wat er in Rusland gebeurt... en dat is misschien nog een reden waarom de Russische leider zo schaamteloos alles over Oekraïne en waar Oekraïne voor staat, haat."

Malpass is bezorgd dat de oorlog op lange termijn schade zal toebrengen aan de veranderingen waarvan de Oekraïense economie en het volk hebben geprofiteerd. De wens om te voorkomen dat ze uiteenvallen, is een van de redenen waarom de Wereldbank bezig is met het samenstellen van een hulppakket van US$ 350 miljoen voor Oekraïne, dat naar verwachting binnen enkele dagen zal worden goedgekeurd.

"Het zal de begroting van Oekraïne helpen financieren", zei Malpass. Nu de belastinginkomsten door de oorlog instorten, zal het helpen om zaken als overheidssalarissen, sociale voorzieningen en noodvoorraden te betalen. Hij is zich ervan bewust dat de oorlog, naast het risico voor het leven van miljoenen Oekraïners, "een blijvende economische tegenslag kan zijn, waarbij Rusland hen naar Rusland trekt, onder de ideeën, de doelen van een individuele leider".

"Hun inkomen per hoofd van de bevolking is gedaald tot onder dat van China, deels vanwege economisch wanbeheer, en omdat ze sinds 2000 echt zo'n gecentraliseerd systeem van besluitvorming onder Putin hebben gehandhaafd." Hij voegt eraan toe: "Het risico is dat Oekraïne daardoor wordt gecontroleerd."