EU drukt Rusland verder terug; sluit luchtruim, verbiedt media

De Europese Unie (EU) heeft ingrijpende nieuwe sancties aangekondigd tegen Rusland vanwege de invasie van Oekraïne. De Unie sluit het luchtruim voor Russische vliegtuigen en verbiedt uitzendingen van Russische staatsmedia in het blok.

EU-chef Ursula von der Leyen, die de maatregelen op zondag aankondigde, zei dat de Unie de ongekende stap zet om wapens aan Oekraïne te financieren, en de Russische bondgenoot Wit-Rusland sancties oplegt voor het vergemakkelijken van de invasie.

"Ze zullen niet kunnen landen, opstijgen of overvliegen op het grondgebied van de EU. Inclusief de privéjets van oligarchen", zei Von der Leyen in een tweet over de maatregelen in het luchtruim. Individuele EU-landen hebben de afgelopen dagen een verbod op Russische vliegtuigen in hun luchtruim aangekondigd.

Het Verenigd Koninkrijk heeft bovendien Russische luchtvaartmaatschappijen verboden om op hun luchthavens te landen of het luchtruim over te steken, wat betekent dat Moskou wordt geconfronteerd met een bijna totale blokkade van het luchtruim van het continent.

De maatregelen komen bovenop de sancties die Von der Leyen een dag eerder aankondigde en die op het punt staan ​​te worden ingevoerd: het schrappen van een aantal Russische banken uit het SWIFT interbancaire berichtennetwerk, het verbieden van alle transacties met de Russische centrale bank en het toevoegen van beperkingen aan Russische oligarchen. De EU heeft ook sancties opgelegd aan de Russische president Vladimir Putin en zijn minister van Buitenlandse Zaken, Sergey Lavrov.

Samen vormden de stappen de strengste houding die de EU tegen een land heeft ingenomen. Het weerspiegelt de afschuw en woede van het blok over de aanval van Putin op Oekraïne, die donderdag werd gelanceerd.

"Terwijl de oorlog in Oekraïne voortduurt en Oekraïners dapper vechten voor hun land, voert de Europese Unie haar steun aan Oekraïne en de sancties tegen de agressor, het Rusland van Putin, opnieuw op", zei Von der Leyen in een uitzending. Ze zei dat het luchtruimverbod vluchten naar of over de EU zou verbieden door "elk Russisch vliegtuig - en dat geldt ook voor de privéjets van oligarchen".

De maatregel consolideerde wat de facto al grotendeels aanwezig was, waarbij veel van de 27-landen van de EU individueel de sluiting van het luchtruim voor Russische vluchten aankondigden.

Russische 'leugens' stoppen
De actie tegen de Russische staatsmedia was gericht op de verkooppunten Russia Today – bekend als RT – en Sputnik, en hun dochterondernemingen.

Von der Leyen zei dat ze "niet langer in staat zullen zijn om hun leugens te verspreiden om de oorlog van Putin te rechtvaardigen en om verdeeldheid in onze Unie te zaaien".

Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de EU, zei van haar kant dat de maatregel "Russia Today uitbant en Sputnik verbiedt om in de Europese Unie uit te zenden".

Sputnik reageerde met een sardonische verklaring: "We stellen voor dat de Europese Commissie niet halverwege stopt en het internet helemaal verbiedt."

De Franse dochteronderneming van RT tweette dat het verbod "in strijd is met de principes van vrijheid van meningsuiting" en zei dat het een slachtoffer was van "censuur".

Von der Leyen zei dat de sancties tegen Wit-Rusland gericht waren op "de andere agressor in deze oorlog", waarbij zij het regime van sterke man Alexander Lukasjenko noemde. "We zullen het regime van Lukasjenko treffen met een nieuw pakket sancties", zei ze.

"We zullen beperkende maatregelen nemen tegen hun belangrijkste sectoren. Dit zal een einde maken aan hun export van producten van minerale brandstoffen tot tabak, hout, cement, ijzer en staal. We zullen ook de exportbeperkingen die we hebben ingevoerd voor goederen voor tweeërlei gebruik voor Rusland uitbreiden naar Wit-Rusland."

Wit-Russen die de militaire operatie van Rusland helpen, zouden ook worden gesanctioneerd, zei ze.

Von der Leyen zei dat het besluit om financiering te verstrekken voor de aankoop en levering van wapens aan Oekraïne "een keerpunt was voor onze Unie".

Borrell zei dat hij zou "voorstellen om de Europese Vredesfaciliteit te gebruiken voor noodhulpmaatregelen om de levering van dodelijk materiaal aan het Oekraïense leger te financieren, evenals de broodnodige brandstof, beschermende uitrusting en medische benodigdheden".

"We doen dit, omdat deze oorlog onze inzet vereist om het Oekraïense leger te ondersteunen - omdat we in ongekende tijden leven", zei hij.