De meester die velen heeft leren schrijven, is niet meer
01 Feb, 08:41
foto
Een oude versie van een schrijfschrift 'Ik schrijf duidelijk' en een nieuwe uitvoering. Franklin Amritlall Marhe laat een grote erfenis achter.


De meester die de eerste Surinaamse schrijfmethode Ik schrijf duidelijk heeft ontwikkeld, is definitief vertrokken. Op 12 december vorig jaar overleed hij in Nederland. Ik heb nog geen in memoriam gezien en wil dit toch wel goedmaken, omdat hij voor de ontwikkeling van het Surinaams lager onderwijs een belangrijke figuur is geweest. Franklin Amritlall Marhe, bij velen meer bekend als ‘Tieke’, is fysiek niet meer, maar hij laat een grote erfenis van tenminste 28 didactische producten achter.

Tieke werd op 25 oktober 1941 in Paramaribo geboren als tweede kind in een gezin met 11 kinderen. Na de lagere school doorliep hij de Calor Muloschool en de Algemene Middelbare School (AMS). In 1963 vertrok hij voor verdere studie naar Nederland. Hij had geen beurs en moest er steeds bij werken om zijn studie te betalen. Hij heeft de opleiding M.O. Schrijven in Rotterdam afgerond, waarbij hij werd opgeleid tot leraar en pedagoog.

In 1968 keerde hij na zijn studie terug naar Suriname en begon in het onderwijs te werken. Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975, vond hij dat het tijd werd dat de Surinaamse kinderen niet uit boekjes met Nederlandse geschiedenis en cultuur moesten leren schrijven. Begrippen zoals sneeuw en ijspret waren vreemd voor de kinderen en hij gebruikte daarom woorden en zinnen die dichter bij de belevingswereld van de kinderen waren. Hij begeleidde zijn leerlingen van het Surinaams Pedagogische Instituut bij hun stages op de basisscholen en vond die verandering noodzakelijk. De kinderen van Suriname hadden een eigen schrijfmethode nodig. 

In 1982 begon hij daadwerkelijk aan de, met de handgeschreven, methode Ik schrijf duidelijk. Vier jaar lang sloot hij zich uren op in zijn studeerkamer en in 1985 was hij zover. De eerste Surinaamse schrijfmethode was klaar! Duizenden leerlingen heeft hij opgeleid in hun pedagogische en didactische vaardigheden van het schrijfonderwijs en nog steeds leren duizenden kinderen schrijven op de basisscholen in Suriname uit “Ik schrijf duidelijk”. De hele methode, die Tieke Marhe ontwikkeld heeft, bestaat uit 11 schrijfschriften, 3 patronenschriften, 1 cijferschrift, 7 richtingskaarten voor elk van de cahiers, 5 wandkaarten en een handleiding voor de leerkracht. Er zijn leergangen vanaf de kleuterklas tot en met de vierde klas. Dat is een enorme bijdrage aan het vak schrijven. In de loop der jaren paste hij zijn methode aan met de nieuwe digitale ontwikkelingen.

In de inleiding van de handleiding bij de methode lezen we: “Tot nog toe is bij de aanvang van het schrijfonderwijs te veel aandacht besteed aan de vorm van de letters en te weinig aan de schrijfbewegingen zelf. Schrijven is bewegen en het schrijfonderwijs is gericht op het aanleren en herhalen van schrijfbewegingen waardoor deze soepel en automatisch kunnen verlopen.” En bij de slotopmerkingen schrijft Marhe: “Schrijven is een inspannende bezigheid met een dienende functie. Het is een techniek die men pas goed onder de knie krijgt door veel te oefenen”. De handleiding begint met suggesties voor de sensomotoriek en bewegingsspelen, maar ook instructies bij linkshandigheid en het bepalen van de voorkeurshand.

In 2008 werd hij voor zijn prestaties terecht benoemd tot Ridder in de Ere orde van de Palm. Het Surinaams lager onderwijs mag zeer dankbaar zijn dat deze Surinamer zijn deskundigheid, tijd en energie heeft gestopt in dit levenswerk. De vele leerkrachten, die dankzij de boekjes van Tieke een geweldig hulpmiddel hebben bij het leren schrijven van hun leerlingen, zijn hem -zonder hem te kennen- denk ik, ook erkentelijk. Zijn vrouw Savitrie Benie, met wie hij in 1969 trouwde, en de kinderen Amar en Reshmi, mogen trots zijn op hun vader die zovelen heeft geholpen om netjes binnen de lijnen te schrijven.

Marten Schalkwijk
Advertenties

Wednesday 30 November
Tuesday 29 November
Monday 28 November