Chloordecon oorzaak sociale onrust Frans West-Indië

De huidige sociale onrust in Guadeloupe en Martinique heeft de internationale aandacht opnieuw gevestigd op het kritieke probleem van de verontreiniging met chloordeconen op deze Caribische eilanden. Dit zeer giftige insecticide, dat sinds 1993 in Frankrijk en zijn grondgebied verboden is, wordt momenteel intensief wetenschappelijk onderzocht om de schadelijke effecten ervan op het menselijk lichaam en de ecosystemen te begrijpen.

Chloordecon heeft een blijvend litteken achtergelaten bij de Franse West-Indische bevolking. Tijdens de protesten die Guadeloupe en Martinique sinds eind november hebben geschokt, is dit zeer giftige insecticide genoemd als een van de belangrijkste factoren achter de sociale onrust die werd veroorzaakt door de Covid-19-situatie.

Frankrijk werd gedwongen de uitvoering van een vaccinatiemandaat voor gezondheidswerkers daar uit te stellen nadat de maatregel tot wijdverbreide protesten had geleid in de Franse gebieden waar politieagenten gewond raakten en journalisten werden aangevallen. Als de mensen op deze eilanden aarzelen om de Covid-19-vaccins te vertrouwen, komt dat omdat ze door Parijs in de steek zijn gelaten in de chloordecon-kwestie.

Voormalige landarbeiders, die jarenlang in bananenplantages aan dit insecticide werden blootgesteld, geloven dat chloordecon rechtstreeks verband houdt met specifieke kankers en neurologische ziekten. Dit controversiële bestrijdingsmiddel is nu het onderwerp van verschillende wetenschappelijke onderzoeken om meer te weten te komen over de effecten op de gezondheid en het milieu.

Chloordecon werd voor het eerst in 1972 gebruikt op bananenplantages in Guadeloupe en Martinique in een strijd tegen de bananensnuitkever. De stof werd in 1976 verboden in de Verenigde Staten en werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 1979 geclassificeerd als waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens. Frankrijk verbood het zelf pas in 1990. Een vrijstelling van de overheid stond het gebruik ervan echter nog drie jaar tot 1993 toe in West-Indië.

Het insecticide dat de bananenbomen verontreinigde, vergiftigde de grond, die vervolgens in het grondwater, de rivieren en helemaal naar de kust ging. Een groot deel van de vegetatie van de eilanden is ook verontreinigd doordat het gif in de bodem is ingesleten. Als gevolg hiervan is chloordecon aangetroffen in dierenweiden en vervolgens in vleesproducten.

"Ten minste een derde van de landbouwgrond die wordt gebruikt voor teelt en fokken en ten minste een derde van de mariene kustlijn is vervuild door chloordecon", zegt Luc Multigner, epidemioloog en onderzoeksdirecteur van het Franse Nationale Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek (Inserm) in gesprek met France 24.

Omdat de moleculen heel langzaam in de bodem uiteenvallen, is het moeilijk te zeggen hoe lang ze in het ecosysteem zullen blijven. Volgens het National Institute for Agricultural Research (INRAE) "kan het er nog één tot zes eeuwen zijn".

Bijna hele bevolking vergiftigd