Colombia herdenkt vijf jaar ondertekening historisch vredesakkoord

In Colombia is het woensdag vijf jaar geleden sinds de ondertekening van historische vredesakkoorden die een einde maakten aan een conflict van bijna zes decennia dat tienduizenden levens eiste en een erfenis van geweld naliet. Voormalige strijders, vertegenwoordigers van slachtoffers, de regering en het hoofd van de VN verzamelden zich op het hoofdkwartier van de Special Jurisdiction for Peace (JEP). De JEP is een tribunaal dat is opgericht om de ergste misdaden van het conflict te berechten, waarbij ongeveer negen miljoen mensen zijn gedood, gewond, ontvoerd of ontheemd.

"We staan ​​erop onze excuses aan te bieden aan de slachtoffers van onze acties tijdens het conflict", vertelde Rodrigo Londono, een voormalige commandant van de inmiddels ter ziele gegane guerrillagroep Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC), tijdens de ceremonie in Bogota. "Ons begrip van hun pijn groeit met de dag in ons en vervult ons met verdriet en schaamte", zei de ex-strijder die nu politicus is. Londono stond bekend onder zijn oorlogsnaam Timochenko.

Zo'n 13.000 guerrillastrijders hebben hun wapens ingeleverd sinds de ondertekening van het vredesverdrag in 2016. Het geweld duurt echter voort in veel regio's van Colombia, waar dissidenten van de FARC - die de deal verwierpen - blijven vechten tegen paramilitaire en rebellengroepen en drugshandelaren in 's werelds grootste cocaïne- producerend land.

Bijna 300 voormalige strijders van de FARC, sindsdien omgevormd tot een politieke minderheidspartij, zijn de afgelopen vijf jaar vermoord.

Voormalig president Juan Manuel Santos, die de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor onderhandelingen met een guerrillagroep die hij al militair had verslagen, sprak zijn "tevredenheid" uit dat zijn opvolger en politieke rivaal Ivan Duque aanwezig was bij de herdenking van woensdag. Duque had in het verleden geprobeerd het vredesakkoord te wijzigen, dat volgens hem en zijn rechtse partij te gemoedelijk was voor de FARC.

Vredestrein
"De trein van vrede die zovelen hadden willen laten ontsporen of stoppen, zet zijn koers voort", zei Santos. "President Duque is op de vredestrein gestapt, zoals we de laatste tijd met grote tevredenheid hebben gezien."

Colombia beleeft de meest gewelddadige periode sinds 2016 als gevolg van aanhoudende gevechten tussen gewapende groepen om de controle over drugsvelden, illegale goudmijnen en lucratieve smokkelroutes.

Volgens het vredesonderzoeksinstituut Indepaz zijn er 90 gewapende groepen met zo'n 10.000 leden actief in het land. Onder hen zijn meer dan 5.000 FARC-dissidenten die vrede verwierpen, zo'n 2.500 leden van het Nationale Bevrijdingsleger (ELN)- de laatste actieve guerrillagroep van het land, en nog eens 2.500 rechtse paramilitaire strijders.

Vorige maand waarschuwde de VN dat de verslechterende veiligheidssituatie een "aanzienlijke uitdaging" vormde voor de vredesakkoorden van 2016 van het land. VN-chef Antonio Guterres waarschuwde woensdag voor "risico's voor de vrede" van "gewapende groepen in verband met drugshandel".

"Het is niet te laat om deze trend te keren door alle inspanningen te concentreren ... op plaatsen waar het geweld het meest intens is", zei hij, en beloofde de "volledige steun" van de Verenigde Naties.

Duque van zijn kant herhaalde een oproep om "totale waarheid" uit de JEP te laten komen, die nog geen uitspraak heeft gedaan. Het tribunaal heeft de bevoegdheid om alternatieven voor gevangenisstraf te bieden aan mensen die hun misdaden bekennen en herstelbetalingen doen aan slachtoffers - een systeem waarvan sommigen vrezen dat criminelen vrijuit kunnen gaan.

Tot dusver zijn voormalige FARC-commandanten aangeklaagd voor de ontvoering van minstens 21.000 mensen en het rekruteren van 18.000 minderjarigen, terwijl hoge militaire functionarissen worden beschuldigd van het doden van zo'n 6.400 burgers die als guerrillastrijders worden gepresenteerd.

"We willen allemaal effectieve, tijdige en werkelijke gerechtigheid", zei Duque.