Frankrijk wil helpen skalians Marowijnerivier te verwijderen
30 Sep 2021, 07:37
foto
Een gemengd team van Suriname en Frankrijk bezocht het Franse Wayanadorp Antecume Pata aan de Litanirivier. (Foto’s: ambassadeur Antoine Joly)


Ondanks toezeggingen van Suriname in 2020, zijn er nog steeds skalians actief in de Marowijnerivier. “Wel minder dan voorheen”, bevestigt de Franse ambassadeur Antoine Joly aan Starnieuws. Het probleem is niet zo een-twee-drie op te lossen. Vanuit Paramaribo ‘stop’ zeggen werkt niet. Want de volgende dag gaan de goudwinningsactiviteiten rustig door. “We zullen Suriname herinneren aan de toezegging en ook samen met hen kijken naar de obstakels en gezamenlijke aanpak.”

Door gebrek aan middelen is de Surinaamse overheid ‘blind’ als het gaat om informatie over wat zich afspeelt op de rivier. “Wij moeten Suriname helpen, maar hadden zelf tegenvallers in onze logistiek om naar het gebied te gaan.” De laatste gezamenlijke missie was afgelopen februari. Volgens de grensafspraken (Verdrag van Parijs, 1915 en aanvullend grensprotocol, 2021) zijn Suriname en Frankrijk samen verantwoordelijk voor de grensrivier.
Er is geen recente up-to-date inventarisatie gedaan van alle actieve skalians verspreid over de hele rivier. Volgens de Fransen zijn er momenteel wel minder geïndustrialiseerde skalians en nog enkele kleinere platforms actief; ze opereren in de buurt van Langatabiki en nabij Papaïchton en de Litanirivier.

In Frans-Guyana, een Franse overzees departement wordt alle equipment die de gewapende eenheden aantreffen in de illegale goudvelden, vernietigd en in de fik gestoken. De Surinaamse wet staat deze aanpak bij illegaal goudmijnen niet toe. “We moeten samen de controle en handhaving doen. En de enige manier om het probleem goed aan te pakken is door ter plekke de motoren te neutraliseren”, denkt Joly.

Oriëntatiemissie betwist gebied
Op 17 september 2021 bezocht een gemengd team van tien personen uit beide landen het betwiste grensgebied. Een follow-up van grensafspraken om het zuidelijk deel van de riviergrens ook te regelen. Het betwiste gebied ligt tussen de Litanirivier en Marowinikreek. Suriname stelt dat de Marowinikreek zijn grens is, terwijl de Fransen vinden dat hun grens de Litanirivier is.

Ambassadeur Harold Kolader, voorzitter nationale grenscommissie leidde de Surinaamse delegatie en Joly het Franse team. Vanuit het Inheemse dorp Anaipaike is gevaren naar het begin van de Marowini en Litani tot aan de laatste bewoonde gebieden in de Litani, de Franse Wayanadorpen Antecume Pata en Pidima. Volgens Joly zijn er geen dorpen aan de Litani aan de Surinaamse zijde, alleen aan de oostelijke Franse zijde van deze rivier.
Dorpen met Franse overheidsfaciliteiten.

Joly blikt voldaan terug op deze oriëntatiemissie. “Het was interessant om de vestigingen van de mensen te bezoeken die in het dispuut gebied wonen. Wij beschouwen ze als Franse dorpen, die wij ook voorzien hebben van alle Franse overheidsfaciliteiten zoals elektriciteit, school met bibliotheek, gezondheidscentrum, recreatiezaal, etc.” De groep heeft gesproken met het hoofd van Maripasula, verschillende dorpskapiteins en de lokalen. “Ik denk dat de Surinaamse delegatie onder de indruk was hoe wij deze regio besturen in het voordeel van de samenleving aldaar.”
Op de vraag of de dorpelingen een stem hebben in de onderhandelingen over hun woongebied, geeft Joly aan dat de Wayana’s zich bij de Fransen beklagen over Surinamers die goudwinning doen in hun leefomgeving. “Zij richten zich tot de Franse overheid en vragen bescherming. Hun zorgen, zullen wij meenemen.”

Volledig digitale grenslijn
Na jarenlange onderhandelingen, kwamen partijen vorig jaar overeen wat de grenslijn stroomafwaarts is en in maart van het jaar werd het grensprotocol, aanvulling op het Verdrag van Parijs, getekend. De nieuwe grenslijn is digitaal vastgesteld en loopt vanaf de monding van de Marowijne rivier tot aan de samenvloeiing van de Lawa, Litani en de Marowini. “Wij hebben toen ook onderhandeld in het belang van de grenspopulatie. Hier en daar zijn er wel ontevreden geluiden te horen. Bijvoorbeeld van personen op het eiland Jamaica dat nu tot Surinaams grondgebied behoort.” Het laatste deel van de grenslijn wordt ook digitaal vastgesteld.

Nieuwe Franse ambassadeur
De start van de onderhandelingen over het zuidelijke deel van de grensrivier en de ontwikkeling van het grensgebied, zullen op het bord komen van Joly’s opvolger: ambassadeur Pierre Lanapats. Binnenkort vertrekt Joly, na een periode van vier jaar en acht maanden zijn land te hebben gediend in Suriname en (niet-residerend) Guyana. De Franse president Emmanuel Macron benoemde Lanapats begin september tot de nieuwe buitengewoon gevolmachtigde ambassadeur voor Suriname. Tot aan zijn benoeming, werkte Lanapats als consul-generaal op het Franse consulaat in Munchen, Duitsland.
Advertenties

Monday 06 May
Sunday 05 May
Saturday 04 May