In de jaren 80 en 90 was er sprake van dubbelcijferige inflatie van meer dan 50%. In 1993 en 1994 schoot de inflatie zelfs naar driecijferige hoogten, boven respectievelijk 200% en 500% - zonder IMF-steun. De huidige inflatie verbleekt bij de torenhoge inflatie in die jaren. Je moest je geld direct gebruiken; aan het einde van de dag was het weinig waard.

Telkens wanneer de inflatie onder controle werd gebracht - in 1996 onder de 2% - door een verstandige regering en na aanzienlijke ontberingen, kwam een roekeloze regering weer aan de macht en schoot de inflatie omhoog, tot boven de 100% in 1999. In 2000-2010 werd opnieuw opgeruimd en daalde de inflatie onder de 5%. Maar dan komt in 2010-2020 het inflatiemonster weer aan de macht en stijgt de inflatie weer boven de 50%.

Het punt dat hier moet worden gemaakt, is dat hoge inflatie diefstal is. Je geld wordt onopgemerkt gestolen. Zo kon je in 2010 vijf of zes keer meer dingen kopen voor hetzelfde geld dan in 2020. In diezelfde periode is het meeste van je spaargeld (in SRD) verdampt door inflatie. Dus je geld is stilletjes weggenomen. Het koopkrachtverlies is enorm. De waarde van de SRD ten opzichte van de Amerikaanse dollar is de afgelopen tien jaar met zo’n 600% gedaald, uitgaande van een koers van 1 op 3 tot 1 op 21. Dat is een gemiddelde daling van 60% per jaar in waarde van de SRD. Zo bouw je geen toekomst op. 

De regering Santokhi doet wat er in 2015 had moeten gebeuren: meteen een heel andere koers varen. Dat wil zeggen, geen geldschepping, geen consumptieve leningen, geen gerommel in de schatkist, geen stijging van het begrotingstekort en een stabiele wisselkoers. De wolken boven het schip zijn nog donker, maar aan de verre horizon zijn er al wat heldere luchten zichtbaar bij de olie- en gasvelden. Maar het is nog een lange weg te gaan. IMF-steun kan extra wind in de zeilen brengen.

De regering-Bouterse durfde in 2016 de belastingen niet te verhogen - in ruil voor IMF-steun -, om het kiezerspubliek niet tegen zich te krijgen. Om dit gevaar te vermijden koos ze voor inflatie. Er werd geld gedrukt om de kosten van de staat te dekken en geld te blijven uitgeven. Dit was veiliger dan het verhogen van belastingen voor herverkiezing. Het resultaat: inflatie. Maar inflatie is een verborgen belasting. Je geld wordt stiekem in beslag genomen en in ruil daarvoor krijg je papiergeld dat veel minder waard is. De armen zijn altijd het grootste slachtoffer van inflatie. De rijken hebben hun geld vastgezet in vastgoed of andere eigendommen of het veilig in het buitenland gedeponeerd, en ontsnappen zo aan deze de facto belastingheffing. De armen niet.

De regering Santokhi/Brunswijk kampt met veel tegenwind. Een vakbondsmens eiste onlangs luid meer geld van de overheid voor de verarmde mensen. Ik dacht aan de hond die zijn staart probeerde te grijpen en steeds sneller in cirkels rende. Geef iedereen meer geld, dan rent iedereen naar de winkels, dan stijgt de vraag, dan schieten de prijzen omhoog, dan rent iedereen terug naar de overheid voor meer geld, enzovoort. Sommige vakbondsmensen zijn net politici, ze gedragen zich populistisch om aan de macht te blijven. Maar uiteindelijk zijn de armen de dupe. De vakbonden moeten met de regering en het bedrijfsleven om de tafel gaan zitten om de schuldencrisis op te lossen, de productiviteit te verhogen, meer deviezen te verdienen en een goed sociaal vangnet op te zetten.

De politici van de destructieve periodes van inflatie gedragen zich als ontkennende verdachten. Het zijn prominente figuren in de samenleving. Zulke figuren verdienen inderdaad een standbeeld, maar dan een standbeeld op het schavot.

In de Tweede Wereldoorlog was de grote slogan van de Amerikaanse regering: ‘Use it up, wear it out, make it do, or do without’. Het was een oproep om zuinig om te gaan met schaarse middelen - auto, koelkast, wasmachine en dergelijke. Het was de mantra om de economische crisis door te komen.