Cuba: Diaspora stuurt medicijnen om nijpende tekorten te verlichten

Marilys Colarte rijdt met twee karren vol medische benodigdheden en wacht op de luchthaven van Madrid om haar kostbare vracht naar Cuba te brengen, waar de essentiële medicijnen bijna op zijn. Colarte maakt deel uit van een groeiend internationaal netwerk van vrijwilligers uit de Cubaanse diaspora die de afgelopen maanden tonnen hulp naar het Caribische eiland hebben vervoerd.

"Iedereen heeft een beetje van zichzelf, een beetje van hun liefde bijgedragen", zei Colarte (52) voordat hij met 100 kilo aan voorraden het vliegtuig naar Havana instapte. "Ik ben zo blij dat ik medicijnen kan brengen naar mijn mensen die het echt nodig hebben."

Het universele openbare gezondheidszorgsysteem van Cuba, gebouwd onder wijlen de revolutionaire leider Fidel Castro, is één van de meest gekoesterde prestaties van zijn revolutie, maar een diepe economische crisis heeft geleid tot tekorten aan medicijnen en andere basisgoederen.

De regering geeft de Amerikaanse sancties grotendeels de schuld, terwijl critici de inefficiënte staatseconomie de schuld geven. Vorige maand leidden de tekorten, samen met stroomuitval en een gebrek aan burgerlijke vrijheden, tot zeldzame massale straatprotesten.

Een van de maatregelen die de Cubaanse regering nam naar aanleiding van de onrust was om reizigers toe te staan ​​medicijnen, voedsel en sanitaire producten mee te nemen zonder invoerrechten te betalen. In de twee weken na dat besluit brachten reizigers 112 ton van dergelijke goederen binnen via de internationale luchthaven van Havana, aldus de Cubaanse douane.

Vrijwilligers verwelkomden die stap, maar zeiden dat de impact ervan beperkt was gezien de weinige vluchten naar Cuba nadat de regering ze had beperkt vanwege de uitbraak van Covid-19.

"De grootste diasporagemeenschap bevindt zich in Florida, maar we gingen van 50 vluchten per week van de Verenigde Staten naar Cuba naar drie", zegt vrijwilliger Enrique Guzman Karell uit Florida. Die vluchten waren tot volgend jaar geboekt, zei hij, wat betekent dat vrijwilligers via Madrid moesten vliegen, vanwaar er meer vluchten waren - een "absurde, zeer dure reis om humanitaire hulp te leveren".

Strijd tegen Covid-19
In een kerk in Madrid werden dozen hoog opgestapeld terwijl vrijwilligers zendingen sorteerden die waren geschonken door ziekenhuizen, apotheken en particulieren en bestemd waren voor verschillende Cubaanse provincies.

"Mensen sturen verzoeken om medicijnen via online messenger en zeggen: 'Ik heb een familielid die dit of dat nodig heeft' en ze sturen ons het recept", zegt Massiel Rubio Hernandez (37), een redacteur en organisator van de in Madrid gevestigde Ayuda Humanitaria Cubana (Cuban Humanitarian Help), één van de eerste organisaties die hulp coördineerde. De organisatie heeft de afgelopen drie weken een ton medicijnen en andere hulpgoederen gestuurd die vervolgens door andere vrijwilligers worden uitgedeeld.

"We sturen voornamelijk antibiotica en medicijnen die Covid-19 bestrijden, omdat er op dit moment gewoon niets is", zegt Hilda Landrove, een Cubaanse studente die deel uitmaakt van een andere vrijwilligersgroep in Mexico-Stad.

Cuba lijdt momenteel aan één van de ergste Covid-19-uitbraken ter wereld, met bevestigde gevallen in de afgelopen week tien keer het wereldwijde gemiddelde.

"De dokters hebben mijn grootmoeder Azithromycin voorgeschreven, maar die is niet beschikbaar in de staatsapotheken", zei een inwoner van Havana die weigerde genoemd te worden uit angst voor represailles. Hij zei dat hij de huidige zwarte marktprijzen die hij online had gevonden - van 1200 pesos (ongeveer US$ 50) per antibioticabehandeling - niet kon betalen met zijn maandelijkse staatssalaris van 3.200 pesos. "Ik kan haar niet laten sterven vanwege dit tekort," zei hij.

Zelfs vóór de Covid-19-golf stonden Cubanen al voor zonsopgang in de rij bij de staatsapotheken om vooraan in de rij te staan ​​wanneer de schaarse medicijnvoorraden arriveerden. Sommigen ruilen goederen voor medicijnen op sociale media of gebruiken in plaats daarvan kruidengeneesmiddelen, omdat ziekten die voorkomen kunnen worden, zoals schurft, zich verspreiden door een gebrek aan adequate behandeling.

Vrijwilligers zoals Guzman Karell roepen Cuba op om meer vluchten toe te staan, vooral vanuit de Verenigde Staten, terwijl ze zeggen dat de Amerikaanse regering opnieuw vluchten naar steden buiten Havana moet toestaan. "Het is een druppel op een gloeiende plaat, gezien de chronische tekorten," zei Guzman Karell, "maar het is tenminste iets."