1 jaar regering: Stabiele Surinaamse dollar slechts tijdelijk

De Centrale Bank van Suriname (CBvS) hanteert vanaf 7 juni een stelsel van flexibele wisselkoersen. De stabilisatie van de wisselkoers van de Surinaamse munt is aan de markt overgelaten. Na een waardedaling zijn de wisselkoersnoteringen in Surinaamse dollar (SRD) voor de Amerikaanse dollar en de Euro enigszins stabiel. Het loslaten van de wisselkoersen is een van de voorwaarden van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om te komen tot een definitieve overeenkomst voor financiële steun met de Surinaamse regering.

Momenteel biedt de CBvS een SRD-termijndeposito van 3 maanden aan, met 20% rente op jaarbasis. Men wil zo de grote hoeveelheid Surinaamse dollars verminderen (afromen overliquiditeit) om de inflatie te beteugelen en om de wisselkoersen verder te stabiliseren. Er is sprake van inflatie bij een brede stijging van de prijzen van goederen en diensten, en dus niet wanneer slechts afzonderlijke producten in prijs stijgen. Bij inflatie kan men dus minder kopen met een SRD.

Sommige analisten voorspellen dat de gemiddelde wisselkoers voor de SRD naar Amerikaanse dollar stabiel zal blijven en dat de munt op termijn in waarde zal stijgen. Velen laten zich echter niet misleiden door de waardering van de SRD in de afgelopen weken. De SRD kan op termijn niets anders doen dan verder in waarde dalen onder andere door de financiële ondersteuning aan (delen van) de bevolking, de aangekondigde aanpassing van het belastingstelsel en, erger nog, de hoge rentetarieven.

Crisis en inflatie
De huidige diepe economische crisis zal nog even voortduren en de inflatie zal verder toenemen. Naar verwachting zal ook het bruto binnenlands product (BBP) dit jaar en de komende twee jaar krimpen en pas in 2024 een vlakke groei hebben, wat toevallig een verkiezingsjaar is voor president Chan Santokhi. Het BBP is de totale geldwaarde van alle geproduceerde goederen en diensten. Met de groei van de inflatie zal het nog erger gesteld zijn. Volgens het ‘Herstelplan 2020-2022' werd 2020 afgesloten met een inflatiecijfer die gestuit is op 61%. Nochtans ziet het er naar uit dat het inflatiecijfer de komende tijd eerst boven de 80% uitkomt voordat het terugvalt.

Het probleem is dat in 2024 de rentetarieven wel naar beneden bijgesteld kunnen worden, maar de rentetarieven zullen tenminste even hoog zijn als nu. Dit brengt dan ongetwijfeld politieke risico’s met zich mee. Santokhi zal tijdens de verkiezingen in 2025 grote moeite hebben om de kiezers ervan te overtuigen dat 0% groei beter is dan een recessie. Zijn herverkiezing lijkt in die situatie minder waarschijnlijk. Wat Santokhi wél zal blijven vertellen, is hoe Suriname in de eerste plaats in deze economische puinhoop is beland.

Vertrouwen
De inzet van de Santokhi-regering voor ambitieuze begrotingsdoelstellingen die beantwoorden aan de IMF-voorwaarden, de recente olie- en gasvondsten voor de kust, plus een zwakkere SRD, zouden een sneller herstel van de huidige economische crisis moeten teweegbrengen. Daar denken de Oppenheimer-bondholders toch anders over. Ze volgden de onderhandelingen tussen Santokhi en het IMF over financiële steun daarom ook nauwlettend. Begin juni hebben ze voorstellen voor herstructurering van hun vordering(en) en het verzoek voor uitstel van betaling afgewezen.

De strategie om de subsidies op elektriciteit te verminderen, is waarschijnlijk niet alleen bedoeld om het IMF ervan te overtuigen dat de Santokhi-regering serieus is met het doorvoeren van de aanpassingen die vereist zijn in het kader van de IMF-overeenkomst, maar ook om het nodige vertrouwen te krijgen van de Oppenheimer-bondholders. Door de herstructurering van de schulden bij de Oppenheimer-bondholders en uitstel van betaling kon Santokhi enige ademruimte krijgen.  

Verdere prijsstijgingen
Ondertussen kijkt ‘de gewone man’ moedeloos toe hoe alles, van brood tot brandstof, in prijs stijgt. Verschillende analisten voorspellen een verdere en forse stijging van de consumentenprijsindex (CPI) voor de rest van dit jaar. De CPI is een maat voor de gemiddelde verandering in de prijs van een naar kwaliteit en kwantiteit vast pakket aan goederen en diensten bestemd voor consumptieve doeleinden. Afromen van overliquiditeit heeft (doorgaans) op korte termijn weinig tot geen directe invloed op de inflatie.

Enorme teleurstelling
Santokhi lijkt vooralsnog bereid om op koers te blijven met zijn aanpassingen, hoewel dat zou kunnen veranderen als de publieke druk verder toeneemt. Een stabiele SRD is voor ‘de gewone man’, ondernemers en bedrijven belangrijk, omdat het planning en budgettering makkelijker maakt.

Santokhi heeft een jaar geleden vol bravoure (snelle) stabilisatie van de SRD beloofd. In het voorbije jaar zijn echter de pogingen om de Surinaamse dollar te stabiliseren voor veel Surinamers op een enorme teleurstelling uitgelopen en is voor velen de financiële situatie er echt niet beter op geworden.

Vincent Roep