Column: De VS - weer een deel van onze wereld

Het gebaar van president Joe Biden bij het betreden van het internationale podium is hoopgevend. 500 miljoen doses vaccin schenken t.b.v. de strijd tegen Covid-19 aan landen die dat niet zelf kunnen betalen. Natuurlijk had Biden het realistisch vermoeden – voor zover niet afgestemd - dat de overige deelnemers aan de G7-top na zijn gebaar zouden volgen met hun aandeel. En zo werd aan de wereld - nog vóór de top ten einde was - een belofte gedaan om 1 miljard doses vaccin te schenken.

Biden weet dat die doses vaccin niet voldoende zijn. Hij is zich ook bewust van de distributie kloof. Was het daarom dat hij zover wilde gaan om zelfs het patent op het vaccin af te schaffen. Had Duitsland het been niet dwars gezet of stijf gehouden, dan was de kans groot dat het ook zou gebeuren. Bidens bezoek aan de G7-top, de ontmoeting met de NAVO-bondgenoten en zijn gesprek met president Vladimir Putin van Rusland zijn bakens van hoop. In een wereld waarin vaak slechts gebeurtenissen met een negatieve lading tot nieuws verheven worden is het goed de beleidswijziging in de VS sinds Bidens aantreden extra te betonen.

Een president van een wereldmacht, die respect heeft voor zorgpunten van wetenschappers wat de klimaatverandering betreft. Te weinig mensen staan stil bij het feit dat de effecten van de klimaatverandering geen land - dus ook Suriname niet – ongemoeid zal laten. Met een variatie op Pengels beroemde uitspraak ten aanzien van de politiek kan gezegd worden dat als wij niet met de klimaatsverandering bemoeien; de klimaatsverandering zich met ons zal bemoeien; als dat niet reeds het geval is.

De waarschuwende geluiden van Biden tegen autocratisch bestuur en het vertrappen van mensenrechten zijn mij uit het hart gegrepen. Het schijnt dat na een tijdperk waarbij democratisch bestuur wereldwijd vanzelfsprekend scheen te zijn nu steeds meer volkeren opgezadeld zitten met autocratische leiders en/of verlichte despoten. Het bekende: Cursus honorum, waarbij leiders maximaal 2 overzienbare periodes in een middels verkiezingen verkregen positie mogen zitten, schijnt steeds vaker ter zijde geschoven te worden.

Biden richt zijn pijlen vooral op China en Rusland. Het is echter merkbaar dat in steeds meer landen politici telkens meer macht naar zich toe trekken en elke vorm van kritiek de kop indrukken. Met het om zeep helpen van constitutioneel rechterlijke regels en afnemende participatie van het volk, proberen zij de ontwikkelingen in hun land naar hun hand te kunnen zetten. De wijze waarop daarbij andersdenkenden de mond wordt gesnoerd, van hun vrijheid worden beroofd en de media gemuilkorfd lijkt haast middeleeuws.

Wij als deel van deze wereld mogen hier niet schouderophalend aan voorbijgaan. Ook Suriname heeft – in de tachtiger jaren van de vorige eeuw - ervaren dat er slechts een dunne lijn is tussen een democratisch en autoritair bewind. In onze regio zien wij thans ontwikkelingen die ons zorgen baren. Daniel Ortega hielp als lid van het Sandinistisch Nationaal Bevrijdingsfront de dictatuur van de familie Somoza in Nicaragua omver werpen. Wie had kunnen vermoeden dat dezelfde Ortega samen met zijn vrouw nu leiding geeft aan een bewind dat kritische geluiden de kop indrukt en politieke tegenstrevers middels gevangenneming uitschakelt en zo bezig is zelf een dictatuur te vestigen.

Wanneer het justitiële apparaat van het eigen land niet optimaal rechtszekerheid kan garanderen aan andersdenkenden, dan zullen burgers van andere landen een baken van hoop voor hen moeten zijn. Die baken van hoop schijnt Biden te willen zijn. En wanneer mensenrechten op ernstige wijze in welk land dan ook worden geschonden, dan mogen leiders van die landen niet zeggen dat er bemoeid wordt in intern aangelegenheden. Wij zullen er alles aan moeten doen om mensen die onderdrukt worden naar onze beste vermogen te helpen; indachtig hetgeen Martin Luther King ons steeds voorhield: Injustice anywhere is a threat to justice everywhere. Op deze wijze geven wij invulling aan onze universele opdracht tot het bevorderen van het humaan denken en handelen in de wereld.