Gaat de kloof ooit eens gedicht worden?

Het is deze week een jaar geleden dat de regering de uitbraak van het Covid-19 virus in Suriname formeel bekend maakte. In het afgelopen jaar hebben zelfstandige ondernemers, micro-, kleine- en middelgrote ondernemingen (‘small businesses’) hun bedrijfsactiviteiten noodgedwongen teruggebracht of stopgezet. In een vorig jaar gehouden enquête liet 32% van de ‘small businesses’ weten dat zij door de coronacrisis steeds terugkerende financiële problemen hadden.

De enquête was het vorige jaar uitgevoerd onder een niet-representatieve steekproef van 53 ‘small businesses’. Na herhaling van deze enquête in februari 2021 onder dezelfde respondenten bleek dat dit percentage is gestegen naar 58%. De meeste ondernemers zijn nu door hun financiële buffers heen en/of hun inkomsten zijn tot op een te laag niveau teruggevallen. Ondanks alle economische onzekerheid die de corona-uitbraak heeft veroorzaakt, is het duidelijk dat de coronacrisis elke vorm van geleidelijke opkomst van e-commerce voor ‘small businesses’ heeft bespoedigd. De mogelijkheid om in e-commerce te investeren is nu een zeer duidelijke kloof geworden tussen de ondernemers die in staat zijn om de nieuwe economische omstandigheden te doorstaan en de ondernemers die deze crisis niet zullen overleven.

Bezorgdheden
De coronacrisis brengt met name voor zelfstandige ondernemers en micro-ondernemingen (ondernemingen met 1 tot 9 medewerkers) heel wat bezorgdheden met zich mee. Heel wat van deze ondernemers beschikken niet over computers, laptops of internet/wifi en worden zo uitgesloten om online diensten of -producten aan te bieden en te verkopen. De ondernemers lieten in de laatst gehouden enquête ook weten dat de coronacrisis negatieve gevolgen heeft op hun psychisch welbevinden. De meeste van hen weten niet wat ze als ondernemer eigenlijk nog waard zijn. Ze hebben het afgelopen jaar hun inkomens zien wegvallen, kunnen niet (goed) mee met de digitalisering en e-commerce, zien hun betalingsachterstanden steeds groeien en dreigen in armoede terecht te komen.

Van kwaad naar erger
Voor de coronacrisis was de financiële situatie van de meeste ondervraagde ondernemers al broos door de ernstige economische crisis waar het land vanaf 2016 in terecht was gekomen. Maar met de corona-uitbraak ging hun situatie van kwaad naar erger. De coronacrisis is voor de ondernemers even onverwachts als ongelegen gekomen. Voor de meeste zelfstandige ondernemers en micro-ondernemingen is het echter een moeilijke stap om hulp te zoeken, eigenlijk om zelf toe te geven dat het niet lukt. Een kwestie van trots, hoewel velen beseffen dat dieper in de put raken voor hun nog slechter is.

K-vormig economisch herstel
De ‘small businesses’ in sectoren die nauwelijks last hebben van de Covid-19 pandemie waren in februari nagenoeg weer op de oude niveaus van productie of dienstverlening van voor corona. Maar voor de ‘small businesses’ die lijden onder de coronamaatregelen, is de situatie vrij dramatisch. Verschillende sectoren hebben zich blijkbaar hersteld en doen het goed maar andere getroffen sectoren blijven het heel slecht doen. Er is dus sprake van een K-vormig economisch herstel voor ‘small businesses’.

Dit type herstel wordt K-vormig genoemd omdat de groeipaden van de verschillende sectoren, wanneer ze samen in kaart worden gebracht, lijken op de twee armen van de letter "K." Tot nu toe was een V-vormig economisch herstel, een geleidelijk gelijkmatig, uniform herstel over sectoren, bedrijfstakken of groepen mensen heen, de verwachting. Een K-vormig herstel kan echter leiden tot veranderingen in de structuur van de economie of de bredere samenleving, aangezien economische resultaten en relaties fundamenteel worden gewijzigd vóór en na de crisis.

Covid-19 steun
De ‘small businesses’ die getroffen zijn door de Covid-19 pandemie kunnen zich sinds kort registreren om in aanmerking te komen voor financiële steun van de overheid. Deze steun is van tijdelijke aard en dient om de ondernemers die in een noodsituatie zijn geraakt, een helpende hand te bieden.

De verlichting komt echter niet vanzelf. De Covid-19 steun van de overheid moet samen gaan met strategische investeringen, hervormingen en transformaties. Zo zal de financiële steun alleen effectief zijn als de overheid de getroffen  ‘small businesses’ ook helpt om de stap naar digitalisering en e-commerce te maken. Dit kan concreet door deze ondernemers digitale vaardigheden aan te leren en door bij hun op de werkvloer de computer en het internet te brengen. De overheid kan daarbij onder meer gebruik maken van de competenties en bemensing van organisaties die de Surinaamse small business sector goed kennen.

De overheid helpt met de eerder genoemde investeringen en begeleidende maatregelen de getroffen ‘small businesses’ niet alleen om te overleven, maar ook om hun onderlinge kloof te dichten. De overheid brengt zo ook verlossing voor de ‘small businesses’ na het rampjaar 2020.

Vincent Roep