CHP nader bekeken
01 Mar 2021, 10:35
foto


Met de presentatie van het concept Crisis- en Herstelplan 2020-2022 Van crisis naar herstel van het Openbaar Bestuur (CHP) heeft president Santokhi transparantie aangetoond en de (papieren) intentie en daadkracht om de financieel economische crisis aan te pakken en overheidsfinanciën beheersbaar te maken.

In dit stuk ga ik wat dieper in op de projectplannen van het CHP.
Voor elke planvorming geldt dat haalbaarheid en uitvoerbaarheid samenhangt met wat nodig is voor verschillende onderdelen daarvan (de Scope), de Financiering en de Tijd die is gesteld om de doelen te behalen. Realisatie van planvorming voor Suriname, waarbij sprake is van een meervoudige crisissituatie, voegt extra complexiteit toe en daarmee verhoogde risico’s.

Haalbaarheid Scope, Financiën
Ongeveer 70% van het totaal aantal projecten zal nog moeten worden opgestart: ca. 70 projecten, met een totale begroting van US$ 515 miljoen in de komende 1,5 jaar (uitgaande dat dit CHP medio 2021 officieel van kracht is en goedgekeurd door DNA). Gezien de hoeveelheid werk die dit met zich meebrengt, is dit mijns inziens niet reëel.
Uiteindelijk zal de prognose van de totale financiering van projecten meer dan een miljard US$ bedragen.

Van het totaal aantal projecten moet nog ca. 34% worden begroot (door diverse ministeries) en moet er worden gezocht naar benodigde financiering. Hiervan zal ca. 10% uit de eigen reguliere begroting dienen te worden gefinancierd. Er is sprake van een tekort op de staatsbegroting van 6,7 miljard (volgens de financiële nota 2021). De voorgespiegelde opbrengsten van maatregelen die moeten resulteren in een positief saldo, worden mijns inziens niet onderbouwd en zijn vast ook niet in die mate te onderbouwen op basis van het CHP.

Haalbaarheid versus tijd
Kijkende naar het aspect tijd moet dit worden opgesplitst in:
- Tijd nodig voor toetsing, besluitvorming & mandaat binnen het CHP/IMF/MOP (Meerjaren Ontwikkelingsplan)
Hoewel de kernmaatregelen van het CHP al werden gemandateerd (september 2020) is nog niet bekend wanneer de DNA definitieve mandatering vaststelt. Mogelijk risico hierbij bestaat doordat uitwerking/ontwikkeling mede afhankelijk is van nog te verkrijgen goedkeuring van het IMF.

- Tijd nodig voor planontwikkeling (voorbereiding)
Door diverse ministeries moet nog ca. 34% van het totaal aantal projecten worden begroot en moet er worden gezocht naar financiering daarvan.

- Tijd om gestelde projectdoelen te behalen (uitvoeringstijd van fysieke plan)

In het CHP worden overigens voor projecten niet realistische uitvoeringstijden gepland. Bijvoorbeeld: project Shorebase (overslaghaven, rechteroever Surinamerivier) uit het CHP, gepland 2021-2023: bij een dergelijk groot project (ca. US$ 75 miljoen) is de aanlooptijd (incl. feasibility study en aanbesteding) tot de start uitvoering minimaal 3 jaar, de uitvoeringsfase neemt minstens dezelfde tijd in beslag. Bij een startdatum in 2021 wordt dit project dan op zijn vroegst in 2026 opgeleverd.

Extra risico vormt uitvoering van de planvorming kijkend naar bestuurlijke continuïteit (de regeerperiodes die volgen op de huidige regeerperiode). Borging van doorloop, doorontwikkeling en realisatie van projecten uit het MOP is nodig om bij politieke wisselingen de beoogde doelstellingen te kunnen blijven realiseren. Gezien de politieke historie van Suriname zijn forse verschuivingen van politiek beleid niet uit te sluiten. Om te voorkomen dat het MOP negatief wordt beïnvloed, zal continuering van de meerjarenplannen moeten worden geborgd en bewaakt.

Geconcludeerd kan worden dat het CHP en vervolgplannen een veelbelovend uitgangspunt vormen, maar nog kwaliteit en onderbouwing missen voor succesvolle uitvoering. Dit, gezien de veelheid/omvang van projecten, hoge mate van afhankelijkheid van externe financiering/investeringen en (te) krappe tijdsplanning in voorbereidings- en uitvoeringsfase.

Met het oog op de eerdergenoemde doelstellingen van het CHP mist tegelijkertijd een verband tussen enerzijds de voorgestelde maatregelen/projecten en anderzijds de belemmeringen. Zaken zoals valutaproblematiek, gebrek aan koopkracht en grote werkloosheid (minimaal 20%). Daarnaast sluit het kennisniveau van betrokkenen voor ontwikkeling en uitvoering van de plannen niet aan op het gewenste niveau. Het gemis van een krachtige aanpak van corruptie (zie Corruption Perception Index in het CHP, average score van 44 naar 38 in 2020) zal een remmende werking hebben op investeringsbereidheid.
In alle plannen is de schaalgrootte en voorgestelde ontwikkeling enorm te noemen, met een dito mate van risico als we kijken naar succesvolle realisatie. De plannen hebben nauwelijks (directe) invloed op het welvaartsniveau voor de komende ca. 5 jaar.

Het zou de moeite waard zijn om de ontwikkeling vanaf de andere zijde te benaderen. Kleinschalige projecten waar met een minimale investering een snel resultaat gegarandeerd kan worden en waarmee urgente plaatselijke problemen (verbetering infrastructuur, ontwateringsproblemen, verwaarloosde landbouwgrond (voor productie) etc.) opgelost worden. Met die kleine initiatieven kan tegelijkertijd een werkervaringscomponent opgestart worden in het kader van terugbrengen van werkloosheid. Dit alles kan een directe en positieve impuls geven en wanneer dergelijke projectjes verder worden uitgerold, wordt die positieve invloed exponentieel en merkbaar vergroot.

T. Sansaar
Advertenties

Monday 18 March
Sunday 17 March
Saturday 16 March