Ijkpunten die landen moeten halen voor netto nul uitstoot

Vijf jaar nadat de Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius het historische klimaatakkoord van Parijs in werking stelde, doemt het jaar 2050 op. Dat is de deadline die veel landen hebben gesteld om de broeikasgassen die ze aan de atmosfeer toevoegen te elimineren. Officieel werken leden van de net-zero club hard om hun beloften in Parijs na te komen. Twee van hen - Bhutan, het meest beboste land ter wereld, en Suriname - zijn al koolstofneutraal.

Volgens de in het VK gevestigde non-profitorganisatie Energy & Climate Intelligence Unit hebben meer dan 100 landen beloofd om de komende 30 jaar een netto-nuluitstoot te behalen.

China, 's werelds grootste vervuiler, heeft een doel voor 2060. De inzet is hoog. Een mislukking kan ertoe leiden dat de aarde zo erg opwarmt dat deze in feite onleefbaar wordt voor tientallen soorten planten, dieren en miljoenen mensen.

Bhutan en Suriname hebben al een netto-nuluitstoot. Voor grotere economieën zal de overgang gecompliceerder zijn, met diepgaande hervormingen die gepaard gaan met politieke spanningen.

Het wereldwijde publiek heeft eenvoudige benchmarks nodig om de vooruitgang in de komende vijf of tien jaar te meten, zonder te wachten op de eindresultaten halverwege deze eeuw.

"Sommige aankondigingen van regeringen klinken positief op netto nul voor 2050, maar dat is 30 jaar vanaf nu", zei Jennifer Morgan, uitvoerend directeur van Greenpeace International, op het World Economic Forum. "Vaak verbergen deze toezeggingen dat er geen duidelijke benchmarks of bindende wetten zijn om de doelen te bereiken - maar al te vaak is het meer een excuus om door te gaan met destructieve praktijken."

Op 1 februari lanceert Bloomberg Green de Carbon Benchmarks-serie om te analyseren hoe landen van plan zijn hun netto-uitstoot te elimineren.

Terwijl wereldleiders zich voorbereiden op de volgende grote ronde van klimaatbesprekingen dit jaar, is het tijd om de balans op te maken van hoe ze hun beloften nakomen. De ondertekenaars van de Overeenkomst van Parijs moeten hun toezeggingen voor 2015 actualiseren en ambitieuzere toezeggingen doen.

Er ontstaat een gevoel van urgentie bij burgers, bedrijven en politici - en terecht. Recordhitte, verlies aan biodiversiteit, extreem weer en smelten van ijs, die overeenkomen met de worstcasescenario's van wetenschappers, wijzen allemaal op dezelfde conclusie: de mensheid verliest de strijd tegen de opwarming van de aarde.

Vage beloften in de verre toekomst zijn niet genoeg. Volgens Climate Action Tracker, een onafhankelijk wetenschappelijk initiatief, hebben slechts zeven landen en de Europese Unie sterkere doelstellingen ingediend om de uitstoot te verminderen.

Maar het plan van de EU om de uitstoot tegen 2030 met 60 procent te verminderen, is nog steeds niet verenigbaar met de Overeenkomst van Parijs. De nieuwe doelen van China, Brazilië, Japan en Rusland voor 2030 worden allemaal als 'zeer onvoldoende' beoordeeld.

Wetenschappelijke modellen laten zien dat de menselijke uitstoot tot 2030 tussen 25 en 50 procent moet dalen om de opwarming te beperken tot de niveaus die in het akkoord van Parijs zijn uiteengezet - onder 2 ° Celsius boven pre-industriële niveaus, of bij voorkeur 1,5 ° C. De CO2-uitstoot daalde vorig jaar met een recordaantal van 7 procent doordat de blokkades van het coronavirus hele industrieën en steden stopten.

Deskundigen vrezen dat een herstel van de economische activiteit na de crisis zal leiden tot een piek in de uitstoot. Het hoeft niet. Volgens Michael Lamach, chief executive officer bij Trane Technologies, zou een derde van de CO2-uitstoot in de wereld tot nul kunnen worden teruggebracht met de huidige technologie.

Maatregelen op korte termijn zijn een belangrijke manier om te beoordelen of wereldleiders hun 'netto-zero'-toezeggingen nakomen. "De beloften maken van wat we tegen 2050 zullen doen, is niet goed genoeg", zegt Inger Andersen, uitvoerend directeur van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. "We moeten de VN-conventies vertaald zien in echte actieplannen in wat we doen in 2021, 2022 en 2023, tot 2050."