Felle discussies over faciliteiten werknemers op ILO-forum

Op de internationale conferentie van de Arbeidsorganisatie (ILO) die nu gaande is in Genève, Zwitserland, staan drie hoofdzaken centraal op de agenda. Vertegenwoordigers van de regeringen geven een positief beeld over voorzieningen die getroffen zijn voor de arbeidsinspectie. Werknemersorganisaties kunnen zich hier niet in terugvinden. Fatsoenlijk werk en rechten van helpers in de huishouding zorgen voor felle discussies. Ferdinand Welzijn, voorzitter van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB) gaat hier op verzoek van Starnieuws dieper in op de drie agendapunten.

1. Het verruimen van de bevoegdheden van diensten der arbeidsinspectie
2. De stand van zaken over sociale zekerheid – social protection floor
3. De aanname van een verdrag over hulp in de huishouding (convention for domestic workers)

Arbeidsinspectie
Werknemersorganisaties kunnen zich niet terugvinden in de mededelingen over voorzieningen die getroffen zijn voor de arbeidsinspectie en zijn sceptisch over de handhaving van arbeidsrechten door werkgevers. Werknemers vinden dat de bevoegdheden van de dienst arbeidsinspectie dienen te worden uitgebreid. Er is een motie ingediend die beoogt om de zogenaamde onafhankelijke werknemers vertegenwoordigers (buiten de werknemers van het bedrijf) de zelfstandige bevoegdheid toe te kennen om zich onaangekondigd binnen een onderneming, waar arbeid wordt verricht, te begeven. Zij kunnen zich zodoende er van overtuigen dat de wettelijke bepalingen die werknemers beogen te beschermen, worden nageleefd.

Werkgevers stellen resoluut, dat over deze motie niet valt te onderhandelen. Vreemde werknemers hebben niets te zoeken binnen een bedrijf waar zij niet werken. Werkgevers vinden het al ver genoeg gaat dat ambtenaren van de dienst arbeidsinspectie bevoegd zijn om zelfs onaangekondigd bedrijfslocaties te betreden voor toezicht op de naleving van arbeidsrechten.

Het voorstel van werkgevers is om deze bevoegdheid te limiteren tot gevallen waarin er vermoeden bestaat van overtreding van regels. Werkgevers beweren dat door onaangekondigde bezoeken onnodig vertraging of verstoring kan optreden binnen hun productieprocessen. De werkgevers verlangen dat ILO technische hulp verleent aan overheden om de diensten der arbeidsinspectie te trainen zodat zij de opgedragen taken naar behoren kunnen uitvoeren. De discussies duren voort en er zal in het midden van de komende week eventueel worden gestemd.

Sociale zekerheid
Social Protection vormt een van de vier pijlers van de ILO Decent Work Agenda. In de volle overtuiging dat duurzame sociaal economische ontwikkeling in landen slechts kan worden bereikt indien er sprake is van decent of te wel fatsoenlijk werk, achtte de ILO het nodig de stand van zaken over sociale bescherming op de agenda te plaatsen. Er wordt vanuit gegaan dat arbeid en sociale bescherming hand in hand gaan. Arbeid is de beste garantie voor inkomen en armoede bestrijding. Tijdens de discussie over sociale zekerheid zijn vertegenwoordigers van de meeste VN organisaties aan het woord geweest. Naast de Wereldbank, Unicef, IMF en WHO kwam ook de vertegenwoordiger van de UNDP aan het woord.

De samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken in Suriname werd op dit wereldforum genoemd als voorbeeld van landen waar technische ondersteuning wordt verleend bij programma’s op het gebied van sociale bescherming. Een van de conclusies is dat er beter en nauwer op nationaal niveau dient te worden samengewerkt waardoor ondersteuning die van wereldorganisaties wordt verkregen, effectief en efficiënt benut kan worden. Het komt nog steeds voor dat VN organisaties aan verschillende onderdelen van de overheid dezelfde soort hulp verlenen zonder dat zij van elkaar op de hoogte zijn. Als voorbeeld werd genoemd dat de Wereldgezondheidsorganisatie WHO middelen verstrekt aan het ministerie van Volksgezondheid terwijl UNDP middelen aan het ministerie van Sociale Zaken beschikbaar stelt, terwijl de doelstellingen van de projecten of programma’s elkaar grotendeels overlappen. Er is een motie in discussie om maatregelen te treffen die beogen om dergelijke overlappingen en duplicering te voorkomen.

Hulp in huishouding
De conferentie zal een verdrag aannemen gericht op de bescherming van domestic workers (helpers in de huishouding). De werknemersorganisaties zien graag dat helpers in de huishouding een ‘arbeidsovereenkomst’ krijgen volgens de geldende bepalingen van het internationaal arbeidsrecht. De vakbeweging vindt dat bediendes ook een beroep mogen doen op een vakbond. Zij mogen zich aansluiten bij een vakbond. De meningen zijn nog erg verdeeld hierover. Met name sommige overheden uit de Aziatische en West-Europese landen pleiten voor versterking van de rechten van bediendes. Het valt op dat zelfs overheidsvertegenwoordigers uit de Golfstaten zich sterk hiervoor maken en de zijde van de vakbond kiezen.

Werkgevers uit Latijns-Amerika en het Caribisch gebied hebben geen bezwaar tegen een verdrag dat beoogt te voorkomen dat helpers in de huishouding worden misbruikt, geïntimideerd of gewelddadig worden bejegend. De verplichting om bediendes die een paar uur per dag of in een week werken uitgebreide arbeidsrechten toe te kennen, lijkt te vergaand. Over de inhoud en de strekking van het verdrag wordt ook gedurende het weekend zowel formeel als informeel nog verder gediscussieerd.