Verkiezingsdag 25 mei 2010: één jaar later

Het is een broeierige dag, dinsdag 25 mei 2010, vandaag precies een jaar geleden. Verkiezingsdag. We zien Ronald Venetiaan, onder begeleiding van een brass band, stemmen. Op ‘lijst 5, nummer 1’, zichzelf dus, zoals hij na afloop verklaart. Veel heeft het de zittende president niet geholpen. De Mega Combinatie met als onbetwiste leider, Desiré Delano Bouterse, behaalt die dag een klinkende overwinning.

Met 23 zetels is Mega Combinatie de grootste. Het verzwakte Nieuw Front krijgt een pak slaag van de kiezers: 14 zetels. De A-Combinatie van Ronnie Brunswijk scoort er 7, Volks Alliantie van Paul Somohardjo 6 en DOE van Carl Breeveld 1.

Na een week van wilde speculaties over ‘een nationaal kabinet’ en over de vraag of de natie niet liever ‘Jenny’ dan ‘Des’ for Pres heeft, kondigt Bouterse het op 1 juni officieel aan tegenover Cliff Limburg, dan nog verslaggever bij Sky: de Mega Combinatie draagt hem, D.D. Bouterse, voor als presidentskandidaat. Hij zegt een principe-overeenkomst te hebben met Volks Alliantie en met BEP. "Wie mee wil doen, komt mee, wie niet wil meedoen, it's fine with me.”

Allerhande politici buitelen over elkaar heen om te zeggen dat ze Bouterse niet accepteren als president. Er ontstaat een ruzietje tussen A-Combinatie en Volks Alliantie omdat ze allebei het vicepresidentschap claimen. Op de achtergrond gromt Nederland ondertussen wat over het verleden van de man die vrijwel zeker de nieuwe leider van het land wordt. Op de valreep springen de gesprekken tussen Mega Combinatie en A-Combinatie en gaan Brunswijk en Somohardjo even samen heulen tegen de paarse partij. Maar dat blijken allemaal obstakels van weinig betekenis. Uiteindelijk wordt de coalitie gevormd, met 36 van de 51 zetels in het parlement.

Triomf Bouterse
Op maandag 19 juli wordt Desiré Delano Bouterse in het parlement verkozen tot president van de republiek Suriname, in een monsterverbond van voormalige vijanden: Somohardjo en Brunswijk doen beiden mee. De tranen stromen over zijn wangen, ‘een kleine Indiaanse jongen’ is opgeklommen tot het machtigste ambt in het land. Een megaproces tegen de hoofdverdachte van de 8 decembermoorden en een veroordeling in Nederland voor drugshandel, hebben niks kunnen uitrichten. Couppleger Bouterse wordt langs democratische weg gekozen tot staatshoofd van de Republiek Suriname.

De partijloze Robert Ameerali wordt vicepresident en daarmee voorzitter van de raad van ministers. In de daaropvolgende weken begint het onderhandelen over ministersposten. Bouterse leidt de gesprekken vanuit zijn suite in Hotel Royal Torarica. Op 12 augustus 2010 is het zover: Bouterse wordt officieel beëdigd tot president tijdens een inauguratieplechtigheid in het Anthony Nesty Sporthal. Er zijn weliswaar niet zoveel buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders als de nieuwe president zelf aanvankelijk had gehoopt, maar het feest is er niet minder om.

Een jaar later
Wat hebben die historische verkiezingen van vandaag precies een jaar geleden Suriname gebracht? Hoe staat het land er een jaar later voor? Zijn de hoop en verwachtingen van het kiezersvolk dat zo massaal voor vernieuwing stemde uitgekomen?
Een jaar later moet een samenhangend pakket aan maatregelen nog worden gepresenteerd, moet de begroting nog worden behandeld, moeten veel van de beloofde veranderingen nog worden doorgevoerd en zijn de kosten van bestaan met 22,7 procent gestegen ten opzichte van april vorig jaar.

De nieuwe regering schuwt grote woorden niet. Alles moet anders, overal moet de bezem doorheen. Het kan allemaal, zo herhaalt Ameerali keer op keer, stukken efficiënter, goedkoper, sneller en beter. Maar in de uitvoering van al die voortvarend aangekondigde plannen stokt het behoorlijk.

Zo zijn er vele plannen aangekondigd, maar er is nog geen samenhangend programma gepresenteerd. Sommige zijn ‘in uitvoering’, sommige zijn ‘voor later’, van andere hebben we gewoon nooit meer iets gehoord. En sommige zaken zijn netjes doorgegaan. Er waren ook verrassingen. De minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer, Martinus Sastroredjo, moest in december vorig jaar het veld ruimen op basis van intriges.

Een greep (dit is geen uitputtend overzicht):
- Gps in alle bussen, om traject, snelheid enzovoorts van alle bussen te kunnen volgen. Voor de ordening van de bussector. Door Ameerali afgekondigd.
Nog niets concreets van gezien.

- Dienstplicht: voor alle jonge Surinaamse vrouwen en mannen tussen 17 en 26 jaar oud geldt vanaf medio 2011 een dienstplicht. Tijdens die dienstplicht bestaat de mogelijkheid tot het volgen van vaktechnische opleidingen. Door Bouterse in zijn jaarrede aangekondigd.
Moet nog worden uitgewerkt.

- De regering gaat 18 duizend woningen bouwen, over het hele land. Daarnaast verrijzen er in de komende vijf jaar 8 flats van 250 wooneenheden “elk met uitgebreide, moderne voorzieningen”. Hierbij hoort, aldus de president in zijn jaarrede, “een transparant en rechtvaardig grondbeleid”.
Inmiddels is een eerste MOU getekend met Dalian voor de bouw van vijfduizend volkswoningen, maar de bouw moet nog aanvangen.
Er worden twintig huizen op Redi Doti gebouwd. Een deel is al af.
Over het grondbeleid is onlangs een zeer kritisch rapport verschenen waarin veel corruptie in het grondbeleid in de achterliggende jaren is blootgelegd. Grote beleidsveranderingen zijn evenwel nog niet doorgevoerd.

- Er komen meer, en betere, wegen. Eind 2020 moeten de verbindingen tussen Paramaribo, Commewijne, Para en Wanica “op een veel hoger niveau” liggen. Tussen Apoera en Stoelmanseiland komen nieuwe wegen. Aldus de president in zijn jaarrede.
Moet nog beginnen. Is een lange termijn project.

- Er komt een “hoog specialistische Nationale Raad voor Wetenschap en Technologie”, die buiten de ministeries opereert en rechtstreeks aan de president rapporteert. Onder meer Brazilië, Ghana en Frankrijk hebben ook dergelijke instituten. Aldus de president in zijn jaarrede.
Nog niet opgericht.

- Het toerisme moet een stimulans krijgen met de aanleg van liefst vier toeristische parken in Sipaliwini. Eentje is voor gezondheidstoerisme voor “niet-westerse medische behandelingen”. Ook Brokopondo, Para en Nickerie krijgen nieuwe toeristische resorts, voor “luxe toeristen die uitkijken naar mogelijkheden voor natuuronderzoek, sport en ontspanning”. Aldus de president in zijn jaarrede.
Nog niet begonnen.

- Een “ruime zeehaven van internationaal aanvaardbare omvang en diepgang aan de monding van de Suriname- en de Commewijnerivier, annex een nieuwe internationale luchthaven voor goederen en personenverkeer” ligt ook in de planning. Aldus de president in zijn jaarrede.
Nog niet begonnen.

- Wanica wordt goed bedeeld met een Open Universiteit en een Algemeen Medisch Centrum Wanica. Dat laatste moet “een modern, doelmatig en effectief opererend medisch centrum van internationale allure” worden. De president: “Vandaar dat het centrum gelieerd zal zijn aan een van de belangrijkste medisch wetenschappelijke faculteiten en instituten ter wereld.“ Aldus de president in zijn jaarrede.
Nog niet begonnen.

- Aanvragen voor vestigingsvergunningen voor bedrijven moeten voortaan in tien werkdagen afgehandeld zijn. Aldus de president in zijn jaarrede.
Procedures zijn nog niet gewijzigd, maar Ameerali heeft wel een keer in een klap alle oude aanvragen getekend voor oprichting van een NV die op het bureau van de vorige president waren blijven liggen.

- De Grondwet uit 1987 is toe aan een grondige evaluatie en eventueel bijstelling. Nog dit zittingsjaar wil de regering “herziening van minder bevredigende constitutionele voorzieningen” voorstellen. Aldus de president in de jaarrede.
Nog niets van gemerkt.

Vreugde en drama
- De Algemene Ouderdomsvoorziening (AOV) is verhoogd. Ook kinderbijslag en uitkering aan behoeftigen zullen verhoogd worden. Hetzelfde geldt voor verhoging van de pensioenen met 10%.

- Om kleine ondernemers beter van dienst te kunnen zijn, zijn de Landbouwbank en de Nationale Ontwikkelingsbank gefuseerd. De core-business wordt: de financieringsbehoefte van kleine ondernemers. Kleine- en middelgrote bedrijven zullen voortaan eenvoudiger kapitaal moeten kunnen lenen. Moet nog uitgewerkt worden.

- De Suriname Investment Corporation N.V. is opgericht. Deze onderneming moet fondsen werven op de internationale kapitaalmarkt en op de internationale grondstoffenmarkt speuren naar partners voor het op grote schaal produceren van goederen, die internationaal kunnen worden afgezet. Dit moet nog verder gestalte krijgen.

- Fiso II is ingevoerd. Na lang gehaal en getrek (niet, wel, niet wel, getemporiseerd, in één keer) krijgen alle ambtenaren vanaf eind januari de tweede ronde loonsverhoging, zoals afgesproken in FISO II, erbij.

- Mede omdat Fiso II de schatkist zoveel kost, kwam er een Structureel Verbeteringsprogramma om de inkomsten voor de staat te verhogen. Een flink pakket lastenverhogende maatregelen is aangekondigd. Niet alle maatregelen zijn al doorgevoerd. Zo is het nog steeds onduidelijk of en wanneer de veelbesproken wegenbelasting wordt heringevoerd.
Wel ging de government-take op brandstof met 50 cent omhoog. Dat heeft voor veel onrust gezorgd.

- Tegelijk met het SVP werd de SRD gedevalueerd, naar het niveau van de straatkoers. In een klap werd een USdollar 3,35 SRD (verkoop) waard. Dat heeft gezorgd voor forse prijsverhogingen van importartikelen, de benzineprijs voorop. De devaluatie (of ‘unificatie’ zoals de Centrale Bank het noemt) heeft wisselkoersstabiliteit gebracht: de straatkoers en de bankkoers zijn nu nagenoeg gelijk.

- Er is een goudconferentie gehouden en begonnen is met de ordening van de goudsector. Het Meriangebied is met succes ontruimd. Er is een raamovereenkomst gesloten met Iamgold maar de details zijn uitgebleven. Er wordt niet meer gesproken over het openbreken van de deal. De onderhandelingen met Newmont voor de bouw van een goudmijn, zijn nog niet begonnen.

- Een hervorming van het belastingstelsel is in aantocht. Met een flat tax en de invoering van een consumptiebelasting in de vorm van BTW. Hoe hoog de geprojecteerde inkomsten hieruit zullen zijn, en of die voldoende zijn om zowel de huidige geldproblemen op te lossen, als alle bovengenoemde plannen te financieren, heeft de president er niet bij gezegd. De hervorming moet nog doorgevoerd worden.

- Met China Zhong Hing Tai is er een intentieverklaring getekend om de Palmolie industrie in Patamacca nieuw leven in te blazen.

Criminaliteit
Er is veel te doen geweest rond de criminaliteit. Maandenlang werd ontkend dat de criminaliteit verruwd is, totdat de minister van Justitie & Politie door de feiten gedwongen, moest toegeven. President Bouterse belegde een vergadering met alle betrokkenen en stelde vast dat aanpak van de criminaliteit de hoogste prioriteit heeft. Er zijn middelen vrijgemaakt om daadkrachtig op te kunnen treden, terwijl melding gemaakt werd van een integraal veiligheidsplan.

Er is veel ophef ontstaan door de uitspraken van de fractievoorzitter van de Mega Combinatie, Ricardo Panka en André Misiekaba die vinden dat de politievoorlichting succesverhalen moet benadrukken. De oppositie wees erop dat door feiten te verdoezelen de criminaliteit niet opgelost zal worden.

Uitsluiten kranten
Het kabinet van de president heeft een scheve schaats gereden door De West en Dagblad Suriname niet uit te nodigen voor activiteiten. Het kabinet vindt dat deze kranten onwaarheden verkondigen en beledigend zijn. Na een storm van protest, is het kabinet van de president op zijn schreden teruggekeerd en staan beide kranten weer op de mailinglist.