In de bovenstaande tabel worden de belangrijkste gegevens met betrekking tot de olieproductie en financiële resultaten van Staatsolie weergegeven. In 2015 zien we dat de omzet scherp daalde door de halvering van de olieprijs en de nettowinst zakte met maar liefst 92% naar US$ 23 miljoen. Hierdoor keerde het bedrijf over 2016 en 2017 geen dividend uit. Had deze scherpe daling van de omzet en vervolgens de winst voorkomen kunnen worden als Staatsolie beter had ingespeeld op de marktrisico’s? Het antwoord is volmondig ja. 

Na enig onderzoek blijkt dat ‘het miljardenbedrijf’ Staatsolie niet over een risicomanagement-afdeling beschikt. Dit bevreemd, als men bedenkt hoeveel gevaren koersverliezen, ongedekte US-dollar en olievoorraad posities met zich meebrengen. Is het voor zo’n groot bedrijf, met grote groeiplannen voor de toekomst, wel verantwoord om zonder een risicomanagement- afdeling te opereren? Met risicomanagement wordt ook bedoeld FX en futures hedging. Dit is valuta afdekking of bescherming bij een waardedaling van de US-dollar. Ook olie en goud futures en/of opties om de toekomstige prijs van de bestaande voorraad te beschermen tegen eventuele prijsfluctuaties, zijn vormen van het afdekken van risico’s. Maar ook het beschermen of hedgen van het renterisico van de uitstaande obligaties kan veel onnodige verliezen voorkomen.

Aan de ene kant is het begrijpelijk dat Staatsolie nog geen professionele risicomanagement-afdeling heeft, omdat het een nog relatief jong bedrijf is, vergeleken met andere beursgenoteerde bedrijven die wel actief aan risicomanagement doen. Ook kost het geld om de verschillende soorten van risico’s waarmee staatsolie te maken heeft, af te dekken. Echter, met de grootse groeiplannen in het vooruitzicht, ontkomt Staatsolie er niet aan om hier op z’n minst over na te denken. De operationele kosten van zo een afdeling vallen in het niet als koersverliezen van aardolie en goud en verlies op US-dollar valuta posities kunnen worden voorkomen met het afdekken van de risico’s. Hierdoor zou onder bijzondere omstandigheden de omzet en winst van het bedrijf stabiel kunnen blijven. 

Verder zal Staatsolie moeten nagaan of het slechts gebruik wil maken van publiek geld (obligatiehouders). Dit moet aan het einde van de looptijd altijd terug worden betaald en legt een zware druk op de balans. Of kiest men voor het gebruikmaken van eigen geld en geld van aandeelhouders, waardoor het financieel risico voor het bedrijf wordt verkleind of verspreid. Er moet een gezonde balans worden gevonden tussen het vreemd vermogen (obligatie-uitgifte) en het eigen vermogen (aandeelhouders). Staatsolie zou een beursnotering kunnen overwegen om die gezonde balans te bereiken. Hier komen echter andere zaken bij kijken. Zo zal men volledig inzicht in de boeken van het bedrijf moeten geven en wordt het lastig om ondeskundige loyalisten van de regering op cruciale posten te plaatsen. 

Het is de maatschappelijke taak van STREI! als spreekbuis van het volk, om Staatsolie te adviseren om ook de interne organisatie te versterken met een deel van het geld dat men beoogd op te halen. Zoek samenwerking met andere bedrijven die al aan risicomanagement doen en start nu al een afdeling riskmanagement op om in de toekomst niet achter de feiten aan te lopen. Er zal een Value at Risk (VaR) maat voor het risico van verlies voor investeringen moeten komen bij Staatsolie. STREI! wenst Staatsolie een succesvolle obligatie-uitgifte toe.  

Peter M Wolff

STREI!