Moshiro voor COP30 in Suriname

Aan de vooravond van de 30e Klimaatveranderingsconferentie van de Verenigde Naties bereidt de hele wereld zich voor op de bijeenkomst in de stad Belém, in het Amazonegebied. Anders dan bij de vorige COP’s, wordt deze conferentie – die van 10 tot en met 21 november zal worden gehouden – voorafgegaan door een topontmoeting van staatshoofden op 6 en 7 november. Hoewel tijdens deze meeting geen besluiten zullen worden genomen, is het een belangrijk moment om de politieke standpunten van de lidlanden te presenteren en de onderhandelingsstrategieën aan te passen. Brazilië, als gastland van deze COP, heeft haar strategie al uitgestippeld en haar politieke doelen voorbereid.

De keuze van de Braziliaanse regering om COP30 in het Amazonegebied, in de stad Belém, te houden is een strategische beslissing. Zo wil men de wereld laten kennismaken met het Amazonegebied en met de mensen die er wonen – hoe zij van en in het bos leven, en hoe zij het regenwoud beschermen voor de mensheid. Daarom krijgen de inheemse en tribale volken uit dit gebied een speciaal podium tijdens de conferentie.

Een andere strategie die Brazilië toepast om de toon te zetten voor deze COP is de wereldwijde oproep van president Lula voor een “mutirão” om de klimaatcrisis te bestrijden. “Mutirão” is het Braziliaanse woord voor de collectieve mobilisatie van mensen die vrijwillig werken ten behoeve van de gemeenschap. Het is afgeleid van het inheemse woord “motirõ” uit de Tupi-Guarani-taal van Zuid-Amerika. Er schijnen geen gelijkwaardige woorden te bestaan in het Engels, Frans, Portugees, Spaans of Nederlands. Woorden die ‘samen iets doen’ aanduiden, zijn blijkbaar niet belangrijk in deze westerse talen. Toch bestaan ze in vrijwel alle inheemse talen van Zuid-Amerika (zoals motirõ, puxirum, puxirõ, mosiro). In Suriname kennen we het als “moshiro”, wat in het Karaïbs-Nederlands woordenboek wordt vertaald als “groepswerk”, en dat in alle inheemse talen in ons land terug te vinden is.

Brazilië zal als gastland van COP30 ook twee belangrijke voorstellen presenteren die relevant zijn voor het Amazonegebied én voor Suriname.
Het eerste voorstel werd al gelanceerd tijdens de top van de Amazonelanden in 2023, eveneens in Belém: het streven naar nul ontbossing in het Amazonegebied tegen 2030. Dat betekent dat er per saldo niet wordt ontbost. Als er bijvoorbeeld in één jaar 1.000 hectare bos wordt gekapt voor mijnbouw, landbouw, wegen of huisvesting, dan moet er in datzelfde jaar elders 1.000 hectare bos worden aangeplant of hersteld. In 2023 werd hierover geen overeenstemming bereikt, en Suriname, Guyana en Bolivia ondersteunden het voorstel toen niet.

Het tweede voorstel betreft de oprichting van een Tropical Forest Forever Facility (TFFF), waarmee landen worden vergoed voor het behoud van tropisch regenwoud. Ten minste 20% van die vergoeding zou direct ten goede komen aan inheemse, tribale of traditionele gemeenschappen die in het bos leven. Volgens het voorstel zouden landen met bossen USD 4 per hectare ontvangen voor goed beheer van hun bosareaal.

In de Nationally Determined Contribution (NDC) 3 die Suriname zal presenteren op COP30, is een van de doelen het beschermen van 30% van het landoppervlak tegen 2035. Een snelle berekening laat zien dat Suriname, als het dat doel haalt, jaarlijks rond de USD 20 miljoen zou kunnen claimen.

Over het TFFF-voorstel is echter nog geen duidelijk Surinaams standpunt ingenomen. Helaas blijft Suriname geneigd financiering te zoeken via marktmechanismen zoals koolstofkredieten. Carbon credits zijn echter vooral ontworpen om de uitstoot van de industrie in Europa en de VS te compenseren, niet om het behoud van ons bos structureel te ondersteunen.

De vraag is dan ook: wat zal het standpunt van Suriname zijn? Gaan we regionaal optrekken met onze buurlanden en deze gelegenheid benutten om Suriname als Amazone-natie krachtig te profileren?
Het maatschappelijk middenveld in Suriname bereidt zich al voor om haar stem te laten horen in Belém. De verwachting is dat minstens veertig vertegenwoordigers van inheemse, tribale, sociale, milieu- en wetenschappelijke organisaties aanwezig zullen zijn.



Documenten:

• Moshiro-voor-COP30-Suriname.pdf